Sao lại đánh thuế tiêu thụ đặc biệt máy điều hòa khi dân nghèo cũng dùng?

Như Tuổi Trẻ Online thông tin, thảo luận tại tổ về dự thảo Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi), sáng 22-11 nhiều đại biểu Quốc hội thắc mắc người lao động nghèo ở nhà trọ cũng lắp máy điều hòa, không hiểu sao lại đưa mặt hàng này vào hàng hóa xa xỉ để đánh thuế tiêu thụ đặc biệt.

Theo một số đại biểu, mặt hàng điều hòa nhiệt độ công suất từ 90.000 BTU trở xuống vẫn thuộc diện chịu thuế tiêu thụ đặc biệt 10% là chưa phù hợp với tình hình hiện nay.

Trong khi đó, có đại biểu cho rằng chỉ nên đánh thuế môi trường đối với máy điều hòa.

Nhằm góp thêm một góc nhìn, Tuổi Trẻ Online giới thiệu bài viết của chuyên gia Trung Hiếu.

Máy điều hòa là mặt hàng phổ thông hay xa xỉ?

Thuế tiêu thụ đặc biệt là loại thuế gián thu, người bán hàng nộp thuế, nhưng người tiêu dùng lại là người chịu thuế, do thuế được cộng vào giá thành sản phẩm bán đến tay người tiêu dùng. 

Mục đích của thuế tiêu thụ đặc biệt là đánh vào một số loại hàng hóa, dịch vụ mang tính chất xa xỉ, hoặc các hàng hóa có tính chất gây ô nhiễm môi trường cao, có hại cho sức khỏe người tiêu dùng và tác động tiêu cực đến môi trường, lợi ích xã hội.

Từ đó nhằm điều tiết việc sản xuất, tiêu dùng theo hướng hạn chế, cũng góp phần điều tiết mạnh thu nhập của người tiêu dùng và lợi ích cộng đồng.

Do vậy, việc tính toán hàng hóa, dịch vụ nào thuộc diện chịu thuế tiêu thụ đặc biệt mức thuế suất bao nhiêu cũng cần phải bám sát mục đích của chính sách thuế này và thực tiễn tình hình từng thời kỳ phát triển của đất nước. 

Không nên đặt nặng mục tiêu thu ngân sách ở việc điều tiết bằng chính sách thuế tiêu thụ đặc biệt.

Còn nhớ năm 1998 khi Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt lần đầu đưa máy điều hòa nhiệt độ công suất từ 90.000 BTU trở xuống chịu thuế suất 20%, đến luật sửa đổi năm 2003 đã điều chỉnh giảm còn mức thuế suất 15% và từ năm 2008 đến nay điều chỉnh còn 10%. 

Rõ ràng, thời kỳ đầu cũng có thể coi máy điều hòa nhiệt độ là mặt hàng xa xỉ.

Bởi khi đó đất nước còn khó khăn, đây cũng lại là loại hàng hóa có nhu cầu tiêu thụ điện năng rất cao, trong khi thời điểm đó rất khó khăn về nguồn cung điện. 

Nhưng chỉ 5-10 năm sau đó, kinh tế phát triển hơn, đời sống người dân được nâng cao, nhu cầu phục vụ hoạt động thương mại, dịch vụ và sinh hoạt cá nhân phổ biến hơn, mức thuế đã được điều chỉnh xuống từng bước. 

Đến nay có thể nói điều hòa nhiệt độ là mặt hàng phổ thông đối với đời sống người dân, từ thành thị đến nông thôn, hầu như nhà nào cũng có nhu cầu cần đến.

Nhất là với đặc điểm địa khí hậu nước ta cả ba miền đều cần đến thiết bị điều hòa nhiệt độ, để đảm bảo sức khỏe làm việc, sinh hoạt. 

Nếu cho rằng sản phẩm này tiêu thụ điện năng cao cần hạn chế thì lại càng bất hợp lý, do người tiêu dùng đã phải chịu giá điện lũy tiến tăng dần theo nhu cầu sử dụng. 

Thế nên, hiện nay cần tính toán điều chỉnh mặt hàng này với mức thuế suất thấp hơn.

Đồng thời tách riêng mức thuế cụ thể đối với từng loại công suất máy, chứ không thể cào bằng chung một mức như hiện nay (đây cũng là cách để điều tiết nhu cầu sử dụng hướng tới các thiết bị tiêu thụ ít điện năng).

Thậm chí có thể bỏ ra khỏi danh mục mặt hàng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt.

Hơn 97% bạn đọc đề nghị không đánh thuế tiêu thụ đặc biệt máy điều hòa

Thăm dò trên Tuổi Trẻ Online, hơn 97% bạn đọc cho rằng máy điều hòa nhiệt độ không phải hàng xa xỉ, không nên đánh thuế tiêu thụ đặc biệt.

Bạn đọc Lê Thị Nga bày tỏ: “Máy điều hòa, ti vi, tủ lạnh, máy nước nóng… là nhu cầu tối thiểu của cuộc sống, không phải là hàng xa xỉ”.

Còn tài khoản dvhv****@gmail.com chia sẻ: “Việt Nam có khí hậu nóng bức, máy điều hòa là nhu cầu cần thiết thay cho máy quạt và bảo vệ sức khỏe cho người dân”.

Góp thêm ý kiến, bạn đọc Mơ cho rằng nên đánh thuế môi trường vì máy lạnh gây ô nhiễm môi trường khi phả ra ngoài hơi nóng làm không khí quanh nhà nóng lên.

Theo bạn đọc Cường, nên định nghĩa lại mặt hàng như thế nào là xa xỉ rồi từ đó mới đánh thuế hợp lý. Chứ lấy mặt hàng được cho là xa xỉ của những năm 1990 áp thuế vào giai đoạn hiện tại là chưa phù hợp”.

Cùng quan điểm, tài khoản nanhvu66 viết: “Cần xem xét lại một số mặt hàng trước đây đã quy định áp thuế tiêu thụ đặc biệt từ 20-30 năm trước. 

Giờ đây những mặt hàng cho là xa xỉ đã lỗi thời. Nó quá thông dụng trong đời sống thường ngày mà người có thu nhập thấp cũng có nhu cầu sử dụng”.

Bạn đọc Tạ Thị Hằng chia sẻ: “Thuế là nguồn thu ngân sách của quốc gia. Tuy nhiên, mặt hàng nào chịu loại thuế gì vừa để khuyến khích doanh nghiệp kinh doanh có lợi nhuận, vừa phục vụ nhu cầu sinh hoạt của người dân, đòi hỏi những nhà làm chính sách phải sát thực tiễn mới được”.