Quan hệ Việt Nam – Malaysia phát triển mạnh mẽ trong giai đoạn mới

Đây là chuyến thăm của một Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam tới Malaysia sau 30 năm, do đó chuyến thăm được hai bên rất coi trọng, thu xếp và chuẩn bị rất kỹ lưỡng cả về chương trình và nội dung.

Nâng cấp quan hệ lên Đối tác chiến lược toàn diện

Trong hơn hai ngày của chuyến thăm, Chính phủ và các lãnh đạo Malaysia đã đón tiếp Tổng Bí thư, Phu nhân và Đoàn cấp cao Việt Nam rất trọng thị, với tình cảm nồng ấm, tin cậy. Điều đó thể hiện ở việc tổ chức Lễ đón trọng thể Tổng Bí thư, Phu nhân và Đoàn tại Phủ Thủ tướng, thu xếp để gần 50 người đứng đầu cơ quan đại diện ngoại giao nước ngoài tại Malaysia tham dự Lễ đón, treo cờ, ảnh Tổng Bí thư Tô Lâm và Phu nhân trên các tuyến phố chính; cho thấy bạn thực sự coi trọng Đảng, Nhà nước, nhân dân Việt Nam và cá nhân Tổng Bí thư Tô Lâm.

Trong khuôn khổ chuyến thăm, Tổng Bí thư Tô Lâm đã hội đàm với Thủ tướng Malaysia Dato’ Seri Anwar Ibrahim; hội kiến với Chủ tịch Hạ viện Tan Sri Dato’ Dr Johari bin Abdul, Chủ tịch Thượng viện Dato Awang Bemee Awang Ali Basah; tiếp Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Bộ Phát triển nông thôn, Chủ tịch đảng Tổ chức Thống nhất Dân tộc Mã-lai (UMNO) Dato’ Seri Dr Ahmad Zahid Hamidi; gặp gỡ đại diện kiều bào tiêu biểu tại các nước Hiệp hội Các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN); gặp gỡ cộng đồng người Việt Nam tại Malaysia và thăm một số trung tâm kinh tế và văn hóa tại Malaysia; thăm và phát biểu tại Đại học Quốc gia Malaya; thăm Trung tâm dữ liệu Quốc gia; thăm Tập đoàn Petronas… Nhân dịp này, Phu nhân Tổng Bí thư Tô Lâm và Phu nhân Thủ tướng Malaysia đã trao đổi thân thiết về sự phát triển của phụ nữ hai nước. Phu nhân Tổng Bí thư Tô Lâm đã đến thăm Viện tim Quốc gia Malaysia và tặng quà cho các bệnh nhân nhi đang điều trị tích cực tại bệnh viện.

Tại các cuộc tiếp xúc, trong bầu không khí chân thành và tin cậy, hai bên đã bày tỏ hài lòng về quan hệ hợp tác sâu rộng Việt Nam và Malaysia đã trải qua hơn 50 năm xây dựng và phát triển (1973-2024), vượt qua những giai đoạn thăng trầm trong lịch sử và ngày càng phát triển mạnh mẽ. Từ sau khi nâng cấp quan hệ song phương lên Đối tác chiến lược năm 2015, hợp tác hai nước đã không ngừng được củng cố và phát triển sâu sắc, đạt được những thành tựu quan trọng cả trên bình diện song phương và đa phương, trên cơ sở hiểu biết và tin cậy lẫn nhau, tầm nhìn chung về an ninh, thịnh vượng, phát triển bền vững ở khu vực và sự tương đồng về văn hóa, lịch sử cũng như gắn kết sâu sắc giữa nhân dân hai nước.

Tổng Bí thư Tô Lâm và Thủ tướng Anwar Ibrahim nhất trí ra Tuyên bố chung về nâng cấp quan hệ Việt Nam – Malaysia lên Đối tác chiến lược toàn diện; khẳng định cam kết ủng hộ lẫn nhau trên con đường phát triển của mỗi nước. Việt Nam và Malaysia hiện là đối tác chiến lược toàn diện duy nhất của nhau trong trong khu vực Đông Nam Á. Việc xác lập khuôn khổ này đã giúp tạo nền tảng và phương hướng quan trọng cho hợp tác song phương trong thời kỳ mới, với bốn trụ cột chính là đẩy mạnh hợp tác chính trị, quốc phòng, an ninh; tăng cường kết nối kinh tế hướng tới phát triển bền vững; mở ra hợp tác trong các lĩnh vực mới như chuyển đổi số, năng lượng sạch, công nghệ mới, cũng như giúp tăng cường phối hợp về các vấn đề quốc tế, đa phương.

Lãnh đạo cấp cao hai bên cũng đã trao đổi về tình hình mỗi nước, quan hệ hai nước và tình hình quốc tế; nhất trí đánh giá Việt Nam và Malaysia chia sẻ nhiều điểm tương đồng lớn về lịch sử, văn hóa, về mục tiêu và sự đồng hành trong tiến trình phát triển; qua đó, tăng cường hiểu biết lẫn nhau, củng cố tin cậy chính trị giữa hai nước, thúc đẩy hợp tác giữa Đảng ta và các chính đảng lớn tại Malaysia. Hai bên nhất trí, phối hợp cùng xây dựng Cộng đồng ASEAN đoàn kết, gắn bó, thịnh vượng. Tổng Bí thư Tô Lâm khẳng định Việt Nam tích cực ủng hộ Malaysia hoàn thành tốt vai trò Chủ tịch ASEAN năm 2025.

Trong chuyến thăm, lãnh đạo hai bên cũng khẳng định tầm quan trọng của việc duy trì hòa bình, an ninh, ổn định, an toàn và tự do hàng hải, hàng không trên Biển Đông, không sử dụng hoặc đe dọa sử dụng vũ lực, giải quyết các tranh chấp bằng các biện pháp hòa bình, phù hợp với Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển năm 1982 (UNCLOS 1982).

Tới thăm Trường Đại học Quốc gia Malaya, ngôi trường danh tiếng và lâu đời nhất, cái nôi đào tạo nhiều chính khách và nhân sỹ nổi tiếng của Malaysia, Tổng Bí thư Tô Lâm đã có bài phát biểu quan trọng chia sẻ tầm nhìn về chặng đường tiếp theo trong quan hệ Việt Nam – Malaysia và tầm nhìn về một Cộng đồng ASEAN thịnh vượng, đoàn kết và phát triển, đồng thời khẳng định sự coi trọng của Việt Nam đối với ASEAN.

Trong bài phát biểu, Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh khuôn khổ Đối tác chiến lược toàn diện vừa thiết lập sẽ mở ra một kỷ nguyên phát triển mới trong quan hệ hai nước, hỗ trợ, bổ sung đắc lực cho con đường phát triển, vì hòa bình, ổn định, thịnh vượng của mỗi nước và cả khu vực. Chặng đường tiếp theo của Việt Nam và Malaysia, của quan hệ hai nước cũng như việc bảo đảm một hệ thống quốc tế công bằng, rộng mở, dựa trên luật pháp quốc tế phụ thuộc lớn vào sự phát triển vững mạnh của ASEAN. Tương lai của ASEAN lại tuỳ thuộc vào quyết tâm của mỗi nước thành viên, trong đó có Malaysia và Việt Nam. Từ khi ra đời năm 1967, ASEAN đã đạt những bước tiến dài. Thành lập gần trong bối cảnh khu vực đầy chia rẽ, ASEAN đã không ngừng mở rộng, phát triển và trở thành một cộng đồng bền vững, đoàn kết, thể hiện sự trưởng thành, bản lĩnh và kiên định trước mọi thách thức.

Tạo xung lực mới cho quan hệ Việt Nam – Malaysia

Kết quả của chuyến thăm có ý nghĩa quan trọng để hai bên tiếp tục phát huy tiềm năng hợp tác, tranh thủ thế mạnh của nhau; góp phần củng cố môi trường hòa bình, thuận lợi cho giai đoạn phát triển mới của đất nước, của khu vực.

Theo Đại sứ Việt Nam tại Malaysia Đinh Ngọc Linh, tiềm năng, dư địa cho hợp tác kinh tế, thương mại giữa hai nước còn nhiều, mục tiêu đưa kim ngạch song phương lên 18 tỷ USD là rất khả thi. Tuy nhiên, để có thể đưa hợp tác này đạt được những thành tựu mới thì hai bên cần tìm ra các hướng đi mới, trong đó có các lĩnh vực mà hai bên có nhu cầu, có thế mạnh tương hỗ lẫn nhau như phát triển kinh tế số, kết nối năng lượng. Một trong những lĩnh vực có tiềm năng mà hiện nay hai bên đã và đang tích cực hợp tác và cần đẩy mạnh trong thời gian tới chính là hợp tác trong lĩnh vực Halal. Các lãnh đạo Malaysia từng bày tỏ mong muốn hợp tác với Việt Nam trong lĩnh vực này. Việc hợp tác sẽ mang lại nhiều lợi ích cho Việt Nam trong việc xây dựng tiêu chuẩn Halal đối với các mặt hàng thế mạnh, từ đó có thể dễ dàng thâm nhập vào thị trường Malaysia và các thị trường Hồi giáo lớn khác trên thế giới.

Với các kết quả sâu sắc và thực chất của chuyến thăm, nhất là việc nâng cấp quan hệ lên Đối tác chiến lược toàn diện giữa hai nước, Trưởng Ban Đối ngoại Trung ương Lê Hoài Trung cho rằng nhiệm vụ đầu tiên của các cơ quan liên quan của hai nước là sớm triển khai cụ thể hóa khuôn khổ quan hệ mới, khẩn trương xây dựng Kế hoạch hành động tổng thể triển khai quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện; rà soát, thúc đẩy các thỏa thuận hợp tác cần thiết nhằm tạo cơ chế hợp tác hiệu quả.

Trên cơ sở Kế hoạch đó, các bộ, ngành liên quan sớm xây dựng chương trình cụ thể; tiếp tục thúc đẩy các lĩnh vực hợp tác truyền thống, đồng thời hết sức chú trọng những nội dung mới, lĩnh vực mới, như kinh tế xanh, đổi mới sáng tạo, khoa học và công nghệ, chuyển đối số, năng lượng xanh… Các cơ quan liên quan định kỳ rà soát, đôn đốc, kiểm tra việc triển khai thực hiện các kế hoạch, chương trình đó, để các thỏa thuận thực sự đi vào cuộc sống, phát huy hiệu quả, phục vụ tốt nhất các mục tiêu phát triển của hai nước trong giai đoạn mới. Lãnh đạo chính phủ cũng như các chính đảng lớn và Liên minh cầm quyền Malaysia đều thể hiện những tình cảm đặc biệt tốt đẹp đối với đất nước, con người Việt Nam và Tổng Bí thư Tô Lâm. Hai bên tiếp tục tăng cường trao đổi, chia sẻ, giao lưu trên cả kênh nhà nước, kênh đảng, kênh nhân dân, để không ngừng bồi đắp và phát triển những tình cảm đó, củng cố nền tảng vững chắc lâu dài cho sự phát triển mạnh mẽ quan hệ song phương trong giai đoạn mới.

Chuyến thăm của Tổng Bí thư Tô Lâm có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, là bước triển khai cụ thể đường lối đối ngoại của Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII khi đất nước ta đang đứng trước kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc Việt Nam. Chuyến thăm Malaysia lần này vừa góp phần thúc đẩy tình đoàn kết giữa các thành viên ASEAN vừa thể hiện chính sách đối ngoại nhất quán của Việt Nam là coi trọng quan hệ láng giềng hữu nghị và Đối tác chiến lược với Malaysia.