Tưởng trầm cảm sau sinh, đi khám phát hiện u não

Nữ bệnh nhân sinh con lần hai, hậu sản bốn tháng, đến khám với nhiều biểu hiện của chứng trầm cảm sau sinh như dễ cáu gắt, căng thẳng, lo âu, mất ngủ, chán ăn, mệt mỏi, suy nhược cơ thể, nói chuyện hụt hơi.

Ảnh minh họa

Qua thăm khám lâm sàng, bác sỹ phát hiện bệnh nhân có dấu hiệu tổn thương thần kinh trung ương nên chỉ định chụp MRI 3 Tesla sọ não để kiểm tra. Kết quả phát hiện khối u màng não, kích thước như quả cam, khoảng 8 cm.

ThS.BS.CKII Chu Tấn Sỹ, Trưởng Khoa Phẫu thuật Thần kinh, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM cho biết, khả năng cao bệnh nhân đã mắc khối u này từ trước lúc mang thai lần hai.

Khối u màng não thường phát triển chậm và âm thầm trong thời gian đầu nên không phát hiện triệu chứng. Tuần hoàn máu gia tăng trong thời kỳ mang thai khiến khối u tăng nhanh kích thước, chèn ép cấu trúc não, gây triệu chứng căng thẳng, mất ngủ, thay đổi tính cách bất thường, trầm cảm.

Khối u nằm ở vị trí 1/3 trong cánh bé xương bướm (giữa nền sọ, cấu tạo gồm phần thân, hai cánh lớn, hai cánh bé và mỏm cánh bướm).

Đây là nơi có cấu trúc thần kinh, mạch máu quan trọng như động mạch cảnh, giao thoa thị, dây thần kinh thị giác và các dây thần kinh nội sọ 3, 4, 5, 6. Kích thước khối u của bệnh nhân lớn, gây chèn ép, đẩy lệch các cấu trúc thần kinh, mô não lành xung quanh.

“Loại bỏ u não tại vị trí này là thách thức lớn, bất kỳ sơ xuất nào cũng có thể làm tổn thương các cấu trúc quan trọng xung quanh, dẫn đến người bệnh khiếm khuyết chức năng thần kinh, thậm chí tử vong trên bàn mổ”, bác sỹ Tấn Sỹ cho biết.

Tuy nhiên, bác sỹ nhận định nếu không mổ nữ bệnh nhân sẽ đối mặt các triệu chứng nặng hơn, biến chứng chảy máu não (đột quỵ xuất huyết não), mù mắt hoặc liệt nửa người bên phải. Bác sỹ tư vấn mổ loại bỏ u nhưng bệnh nhân từ chối vì lo sợ không thành công.

Bệnh nhân sau đó tự điều trị bằng các biện pháp dân gian, kết hợp uống thuốc Bắc. Một tháng sau, các triệu chứng tăng nặng kèm thêm tê yếu nửa người bên phải. Chị trở lại bệnh viện, chụp MRI 3 Tesla sọ não cho kết quả như lần trước, quyết định mổ theo chỉ định của bác sỹ.

Ê Kíp phẫu thuật thần kinh mở đường mổ khoảng 5 cm bên trán thái dương trái người bệnh. Hệ thống kính vi phẫu K.Zeiss Kinevo 900 có chức năng chụp huỳnh quang 3D thế hệ mới giúp bác sỹ tiếp cận, bóc tách khối u an toàn. Khi tiếp cận khối u, bác sỹ dùng hệ thống cắt hút siêu âm Cusa để đánh nhỏ, từng bước hút, loại bỏ u ra ngoài.

Khối u chèn ép động mạch cảnh và giao thoa thị nên các bác sỹ phải tỉ mỉ bóc tách u để tránh phạm phải động mạch cảnh gây chảy máu ồ ạt trong não, rất nguy hiểm. Và tránh phạm phải giao thoa thị để người bệnh không có nguy cơ mất thị lực mắt bên phải.

Sau ba giờ, êkíp đã loại bỏ được hoàn toàn khối u màng não “khổng lồ” cho chị Minh. Hậu phẫu ngày năm, sức khỏe bệnh nhân phục hồi tốt.

Vết mổ sạch khô, không xảy ra biến chứng hậu phẫu, được xuất viện, tái khám sau một tuần. Kết quả giải phẫu bệnh phẩm xác định chị Minh bị u màng não lành tính, không cần hóa, xạ trị bổ sung.

Tuy nhiên, bệnh nhân cần duy trì uống thuốc theo chỉ định để điều trị dứt điểm triệu chứng. Tập vật lý trị liệu để tăng hiệu quả phục hồi sức cơ nửa người bên phải.

Theo bác sỹ Tấn Sỹ, u màng não phát triển từ lớp tế bào vi nhung mao của màng nhện, chiếm khoảng 34% các khối u của hệ thần kinh trung ương.

Trong đó u màng não cánh xương bướm chiếm 15-20%. Thai phụ sau sinh có biểu hiện bất thường nên sớm thăm khám tại chuyên khoa Thần kinh hoặc Phẫu thuật Thần kinh để được chẩn đoán và điều trị kịp thời, tránh để lâu nguy hiểm.

Các chuyên gia cho biết, u não là loại bệnh hay gặp trong các khoa như Khoa nội thần kinh, Khoa Ngoại thần kinh, Khoa Ung bướu, Khoa Xạ trị… Mỗi năm có 190.000 bệnh nhân u não nguyên phát mới xuất hiện được chẩn đoán và điều trị tại Hoa Kỳ.

Hiện nay hơn 688.000 người Mỹ đang sống với u não, trong số đó 130.000 u não ác tính và 550.000 u não lành tính. Rất nhiều bệnh nhân ung thư di căn não. Khoảng 20-40% các loại ung thư có di căn não. Con số tương tự tại Canada là 10.000 bệnh nhân.

Tại Việt Nam, chúng ta không có số liệu chính thức chẩn đoán khối u não và tỷ lệ người bệnh mắc u não mỗi năm. Tính riêng Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức, mỗi năm nhận khám và điều trị hơn 2.500 người bệnh u não.

U não có thể điều trị được. Nhiều loại u não được điều trị sớm, kịp thời, đúng phác đồ và bệnh nhân có thể sống, lao động và làm việc bình thường.

Điều trị u não có ba phương pháp chính gồm phẫu thuật, xạ trị và hóa trị. Tùy từng trường hợp cụ thể, bác sỹ sẽ quyết định phương pháp điều trị nào hiệu quả nhất, hoặc có khi phải phối hợp nhiều phương pháp với nhau.

Khối u não ở trẻ em khác với người lớn. Thời gian sống thêm của trẻ em thường dài hơn và 69% trẻ em sẽ được cứu sống sau điều trị u não.

Thầy thuốc sẽ cân nhắc tới tác dụng phụ của phương pháp điều trị trước khi quyết định. Phương pháp điều trị ít tác dụng phụ sẽ được ưu tiên.