Có thơ đăng từ khi còn học phổ thông ở Nghệ An, rồi bùng lên dữ dội khi học văn khoa tổng hợp Hà Nội. Thế mà mải miết bươn chải báo chí, qua tuổi 60, Phan Xuân Luật mới rụt rè góp in tập thơ Tiếng làng (Nhà xuất bản bản Hội Nhà văn, 2024) với trên 70 bài.
Nhà báo, nhà thơ Phan Xuân Luật (Giám đốc Đài Phát thanh và truyền hình Phú Yên)
ẢNH: ĐÀO ĐỨC TUẤN
Tôi gặp lại trong Tiếng làng bài thơ đã giăng mắc từ lâu trong giới học sinh, sinh viên:
Nhớ quá đi thôi Hà Nội
Hoa sữa thơm giấc ngủ thu về
Hàng sấu ngó những người chiều thả bộ
Lá bàng buồn sấp ngửa dọc đường đê
(Hà Nội)
Thơ Phan Xuân Luật có những phác họa ngập hương thanh, sắc màu của mong manh tình yêu và nỗi nhớ:
Em mở cửa vườn thu nhiều cỏ lạ
Và màu thu còn lại đến bây giờ
(Mùa thu 2)
Mùi hoa dẻ âm thầm thơm đến lạ
Mách anh rằng nơi đó là em
(Hoa dẻ)
Thật ấn tượng với tứ tuyệt Phan Xuân Luật, nhất là tứ tuyệt lục bát. Dồn nén, lắng đọng đến vu vơ:
Ta về đánh giậm cuộc tình
Bọt bèo mùa lũ phận mình tép tôm
Giữa đồng đốt một đống rơm
Hong cho đỡ ướt tình tôm tép mình
(Đánh giậm)
Một đời cười một tái tê
Cười nghiêng ngả giữa bốn bề chông chênh
Cười hỉ hả giữa buồn tênh
Cười trong giông bão thấy mình lặng yên
(Cười)
Một ngày là bấy nhiêu cay
Là từng ấy đắng là này ngọt thơm
Đi qua một kiếp tủi hờn
Bát cơm phiếu mẫu tạ ơn cuộc đời
(Một ngày)
Tôi đối diện những ngọn thơ chắt từ bão dông. Chắc chắn rồi, không bão dông thì không thi sĩ. Có lẽ thơ mới nói hết cay cực đời người. Những dòng thơ tình chất chứa của họ Phan:
Nhiều đêm không ngủ
Nhớ em
Ngồi như cây nến cháy
Gọi
Một vì sao im
(Nhớ 1)
Cúi đầu trước cõi hư vô
Dâng em một nén tỏ mờ hoàng hôn
Xòe tay
chớp giật
sóng dồn
Trái tim treo
nốt lặng buồn
tháng năm
(Nhớ 2)
À ơi mình lại ru mình
Lời ru đem cả bóng hình vào nôi
Ru tôi xa xót một người
Ru tôi cái bóng một thời lẻ em
(Không đề 2)
Phan Xuân Luật viết về dải đất miền eo rao rát:
Mẹ ru con qua mùa đói à… ơi…
Giấc ngủ trẻ một thời trong đạn lửa
Giấc ngủ trẻ một thời xen sóng vỗ
Cây lúa mang thai vất vả nhọc nhằn
(Miền Trung)
Phan Xuân Luật ấp iu từng chữ về mẹ, về xứ Nghệ quê đẻ:
Mẹ vẫn manh áo vá
Quanh năm dưa với cà
Sương giăng thành sợi bạc
Nắng nỏ thành màu da
(Mẹ)
Tháng ba rồi tiếng sấm cũng khác hơn
Trời đang nắng cơn mưa chiều chợt đến
Hoa gạo đỏ chưa một lần lỗi hẹn
Lại bừng bừng cháy dọc triền sông
(Tháng ba)
Thầu đâu rắc tím chiều lối ngõ
Em hai mươi ngược gió trên đường
(Đất)
Tập thơ “Tiếng làng” của nhà báo, nhà thơ Phan Xuân Luật
ẢNH: ĐÀO ĐỨC TUẤN
Thi sĩ hơn nhau ở độ dày cảm xúc. Với đất quê đang ở mấy mươi năm, Phan Xuân Luật đã viết được bài thơ “trả nợ”:
Tuy Hòa
mỗi ngày
vẫn gió
Như nốt nhạc trời xanh
tháp cổ
Như giai điệu biển xanh
em tung tăng
sóng vỗ
(Tuy Hòa gió)
Một ước mơ thiện lương cho cái đẹp, cho loài người quá nhiều xung đột:
Đất dịu lại sau một ngày sôi sục
Có lẽ loài người đã quên chuyện đao binh
…
Nhìn em đẹp anh bỗng thành thi sĩ
Và run lên trong giai điệu trăng
Và ao ước loài người mãi mãi
Ngủ ngon trong tiếng đàn của Beethoven
(Trăng)
Chẳng những thơ đời thơ tình, Phan Xuân Luật còn là cây bút viết thơ thiếu nhi. Anh viết từ tâm thức tuổi thơ mình, tâm thức một người cha ru con:
Tròn xoe mắt bé
Tinh khôi muôn màu
Nụ hoa vừa hé
Cánh diều nghiêng chao
(Viên bi của bé)
Bé chờ, hai mắt đỏ hoe
Mẹ thì tận nơi vô tận
Ba bao công việc bộn bề
Bà đã lưng còng, tóc trắng
(Bé chờ ba)
Xin giới thiệu với bạn đồng điệu tập thơ Tiếng làng của thi sĩ Phan Xuân Luật.
Nhà báo, nhà thơ Phan Xuân Luật sinh năm 1964 tại Hoa Thành, Yên Thành, Nghệ An. Tốt nghiệp ngữ văn Đại học Tổng hợp Hà Nội. Hiện là Giám đốc Đài Phát thanh và truyền hình Phú Yên.
Sách đã in: Tiếng làng (tập thơ, NXB Hội Nhà văn, 2024); sắp in: Võ Văn Và… (tập bút ký, phóng sự), Chuyện làng (tập tản văn).
Nguồn: https://thanhnien.vn/tho-chat-tu-bao-dong-cua-phan-xuan-luat-185241121085446955.htm
