Trang chủDestinationsQuảng NinhQuảng Ninh trong thời nhà Mạc (thế kỷ XVI)

Quảng Ninh trong thời nhà Mạc (thế kỷ XVI)


Vùng đất An Bang có vài trăm năm phát triển mạnh nhờ có hành lang giao lưu với vùng Nam Trung Quốc, suốt từ Ninh Hải đến Đông Triều. Đặc biệt là với sự phát triển của thương cảng Vân Đồn dọc ven biển và hải đảo từ Hải Ninh đến Quảng Yên đã thực sự đóng vai trò là động lực phát triển kinh tế của đất nước. Tuy nhiên, xã hội quân chủ Đại Việt sau những năm tháng thái bình phát triển đến cực thịnh dưới thời vua Lê Thánh Tông (cuối thế kỷ XV) thì sang thế kỷ XVI đã có những sa sút mở ra những bất ổn về chính trị, loạn lạc.

Theo Đại Việt Sử ký Toàn thư, năm 1504, vua Lê Hiến Tông qua đời. Các hoàng đế kế vị đều yểu mạng, hoặc tàn bạo, hoặc kém tài. Từ đó dẫn đến những cuộc tranh giành quyền lực, chém giết lẫn nhau. Năm 1527, Mạc Đăng Dung phế truất vua Lê, lên ngôi, lập ra nhà Mạc.

Miếu Vu Linh ở phường Yên Hải (thị xã Quảng Yên) thờ Phạm Tử Nghi - nhân vật có mối quan hệ chặt chẽ với lịch sử nhà Mạc.
Miếu Vu Linh ở phường Yên Hải (thị xã Quảng Yên) thờ Phạm Tử Nghi – nhân vật có mối quan hệ chặt chẽ với lịch sử nhà Mạc. Nguồn: dulichquangyen.vn

Mạc Đăng Dung (1483-1541) người làng Cổ Trai, huyện Nghi Dương (nay thuộc Hải Phòng). Thời Lê, Nghi Dương thuộc đơn vị hành chính với An Bang với tên gọi chung là Hải Đông. Năm 1530, Mạc Đăng Dung truyền ngôi cho con là Mạc Đăng Doanh, lui về làm Thái Thượng hoàng. Năm 1540, Đăng Doanh chết, Mạc Đăng Dung đưa cháu là Mạc Phúc Hải lên nối ngôi. Năm 1544, Mạc Phúc Hải chết. Mạc Kính Điển, em Mạc Phúc Hải muốn đưa Mạc Phúc Nguyên con Mạc Phúc Hải lên ngôi nhưng phò mã Mạc Đăng Dung là Phạm Tử Nghi (1509-1551) lại muốn đưa con Mạc Đăng Dung là Mạc Chính Trung lên ngôi. Không được vương công nhà Mạc đồng ý, Phạm Tử Nghi nổi loạn, phò Mạc Chính Trung về Hoa Dương (nay thuộc Hưng Hà, Thái Bình) lập triều đình. Nhà Mạc đem quân đuổi đánh, Phạm Tử Nghi bèn đem “triều đình” chạy ra chiếm Yên Quảng.

Theo Đại Việt Thông sử của Lê Quý Đôn, sau khi chiếm Yên Quảng (Quảng Ninh ngày nay), Phạm Tử Nghi đã vào cả địa phận Trung Quốc dụ dân ven biển nổi loạn, cướp phá làm náo loạn cả Khâm Châu, Quảng Đông. Nhà Minh đã ép nhà Mạc dẹp loạn Phạm Tử Nghi và đến năm 1548 (theo Đại Việt Sử ký Toàn thư thì ông bị hại vào năm 1551), Mạc Kính Điển đã giết được Phạm Tử Nghi, đưa thủ cấp sang Trung Quốc.

Trong khoảng 4 năm chiếm đất An Quảng, các hoạt động của Phạm Tử Nghi gắn bó chặt chẽ với vùng đất này. Dù là tướng phục vụ nhà Mạc, vương triều đối nghịch với nhà Lê, Phạm Tử Nghi vẫn được các triều đại Hậu Lê, Nguyễn sắc phong thần. Hiện nay, tại vùng Hà Nam (thị xã Quảng Yên) còn nhiều nơi tôn thờ Phạm Tử Nghi là thành hoàng làng, như đình Hải Yến, miếu Vu Linh (phường Yên Hải), miếu Phạm Tử Nghi và đình Quỳnh Biểu (xã Liên Hoà), đền Trần Hưng Đạo (xã Liên Vị) và miếu Phạm Tử Nghi (xã Liên Vị). Ngoài ra, ông còn được thờ ở nhiều nơi thuộc Hải Phòng. Mỗi di tích lại có những điển tích về Phạm Tử Nghi.

Đồ đựng gia dụng thời Mạc phát hiện nhiều tại các bến bãi Thương cảng Vân Đồn. Nhiều ngư dân trên Vịnh Hạ Long khi kéo lưới vẫn thu nhặt được chúng tại một số bãi ven đảo trên Vịnh.
Đồ đựng gia dụng thời Mạc phát hiện nhiều tại các bến bãi Thương cảng Vân Đồn. Nhiều ngư dân trên Vịnh Hạ Long khi kéo lưới vẫn thu nhặt được chúng tại một số bãi ven đảo trên Vịnh.

Trong 65 năm tồn tại, Hải Đông – trong đó trọng tâm là Quảng Ninh ngày nay là vùng đất chiến lược của nhà Mạc. Thế mạnh của quân Mạc là thuỷ chiến nên Trịnh Kiểm đã tập trung quân đánh mạnh vùng này. Nhưng cũng mãi đến năm 1600, chúa Trịnh là Trịnh Tùng mới diệt trừ được dư đảng của họ Mạc ở Yên Quảng.

Nhà Mạc đã để lại nhiều dấu ấn lịch sử, văn hoá trên vùng đất Quảng Ninh ngày nay (chúng tôi sẽ nói rõ hơn ở bài sau). Hiện nay, con cháu dòng họ Mạc sinh sống nhiều nơi ở các địa phương thuộc Quảng Ninh.

Ông Mạc Văn Quang, Trưởng Ban liên lạc Mạc tộc Quảng Ninh (cư trú tại khu 10, phường Hồng Hải, thành phố Hạ Long) cho biết, con cháu họ Mạc tại Quảng Ninh hiện nay phần nhiều đến từ các tỉnh, thành phố. Đông nhất và cư trú mang tính ổn định lâu đời nhất là hai chi họ Mạc ở xã Hồng Thái Tây và Tân Việt (Đông Triều). Vào các dịp giỗ các cụ Mạc Đĩnh Chi, Mạc Đăng Dung, Ban liên lạc Mạc tộc Quảng Ninh đều cử đại diện về thắp hương, lễ tổ.

 





Nguồn

Cùng chủ đề

Lang Chánh (Thanh Hóa): Đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật cho đồng bào DTTS

Thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021-2025 (Chương trình MTQG 1719), huyện Lang Chánh (Thanh Hóa) đang đẩy mạnh nhiều hoạt động tuyên truyền, phổ biến giáo dục kiến thức pháp luật và trợ giúp pháp lý cho Nhân dân, tập trung hướng về các thôn, bản đặc biệt khó khăn, nhằm nâng cao nhận thức về chủ trương, chính sách...

Ban hành Kế hoạch thực hiện Quy hoạch vùng Tây Nguyên thời kỳ 2021

Phó thủ tướng Trần Hồng Hà ký Quyết định số 1337/QĐ-TTg ngày 6/11/2024 ban hành Kế hoạch thực hiện Quy hoạch vùng Tây Nguyên thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050. Ban hành Kế hoạch thực hiện Quy hoạch vùng Tây Nguyên thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn 2050Phó thủ tướng Trần Hồng Hà ký Quyết định số 1337/QĐ-TTg ngày 6/11/2024 ban hành Kế hoạch thực hiện Quy hoạch vùng Tây Nguyên thời kỳ 2021...

Cần Thơ phân cấp tiếp nhận bàn giao quản lý đối với các khu đô thị, dự án nhà ở

Phó chủ tịch UBND TP. Cần Thơ Dương Tấn Hiển vừa ký ban hành Quyết định số 26/2024/QĐ-UBND phân cấp việc tiếp nhận bàn giao quản lý đối với các khu đô thị, dự án đầu tư xây dựng nhà ở trên địa bàn Thành phố. Cần Thơ phân cấp tiếp nhận bàn giao quản lý đối với các khu đô thị, dự án nhà ởPhó chủ tịch UBND TP. Cần Thơ Dương Tấn Hiển vừa ký ban hành Quyết...

Đòi hỏi tư duy thúc đẩy phát triển

Con số doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường 10 tháng tiếp tục cao. Hàng loạt khó khăn của doanh nghiệp vẫn đang đợi được giải quyết. Yêu cầu gỡ điểm nghẽn cho doanh nghiệp không chỉ bức bách về thời gian, mà cả về cách tư duy. Gỡ điểm nghẽn cho doanh nghiệp: Đòi hỏi tư duy thúc đẩy phát triểnCon số doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường 10 tháng tiếp tục cao. Hàng loạt khó khăn của...

VN-Index giảm hơn 7 điểm trong phiên 8/11, áp lực lớn từ cổ phiếu Vinhomes

Cổ phiếu Vinhomes giảm 3,9% và là “tội đồ” góp nhiều điểm giảm nhất cho chỉ số chung. Hàng loạt cổ phiếu lớn khác như VIC, VCB, CTG, VHM… giảm giá và tạo áp lực mạnh lên thị trường chung. VN-Index giảm hơn 7 điểm trong phiên 8/11, áp lực lớn từ cổ phiếu Vinhomes Cổ phiếu Vinhomes giảm 3,9% và là “tội đồ” góp nhiều điểm giảm nhất cho chỉ số chung. Hàng loạt cổ phiếu lớn khác như...

Nổi bật

Mới nhất

Cùng tác giả

Triển khai công tác tổ chức diễu binh, diễu hành, biểu dương lực lượng kỷ niệm 60 năm Ngày thành lập tỉnh

Chiều 17/8, tại Bộ CHQS tỉnh, Tiểu ban diễu binh, diễu hành, biểu dương lực lượng tổ chức hội nghị hiệp đồng triển khai công tác chuẩn bị tổ chức diễu binh, diễu hành, biểu dương lực lượng kỷ niệm 60 năm Ngày thành lập tỉnh Quảng Ninh 30/10 (1963 - 2023). Đồng chí Đại tá Lê Trọng Hòa, Phó Chỉ huy trưởng, Tham mưu trưởng Bộ CHQS tỉnh, Phó trưởng Tiểu ban chủ trì hội nghị. Tham dự...

Đã tạo ra bước đột phá mới trong phát hiện, xử lý tham nhũng, tiêu cực

Chiều 16/8, Ban Nội chính Trung ương tổ chức thông báo kết quả Phiên họp thứ 24 của Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực. Ngày 16/8, tại Hà Nội, Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực (Ban Chỉ đạo) họp Phiên thứ 24 để thảo luận, cho ý kiến về kết quả hoạt động 6 tháng đầu năm 2023 và nhìn lại công tác phòng, chống tham nhũng,...

Quảng Ninh và Ninh Bình thúc đẩy hợp tác, kết nối cùng phát triển

Ngày 16/8, Đoàn công tác của Tỉnh ủy Ninh Bình do đồng chí Đoàn Minh Huấn, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy làm trưởng đoàn đã đến thăm và trao đổi kinh nghiệm với tỉnh Quảng Ninh về xây dựng Đảng và hệ thống chính trị, cải cách thủ tục hành chính, phát triển du lịch, xúc tiến và thu hút đầu tư. Làm việc với đoàn có các đồng chí: Nguyễn Xuân Ký, Ủy...

Loạt phim Hollywood sắp ra mắt có sự góp mặt của ‘đả nữ’ Việt

Việt Nam "đóng góp" hai cái tên khá quen thuộc của giới võ thuật trong nước, gồm Nhung Kate và Ngô Thanh Vân, cho hai phim có thương hiệu hoặc là chủ đề “nóng” đang được quan tâm hiện nay. Sự góp mặt của các nữ diễn viên cho thấy nỗ lực của các tài năng Việt Nam trong việc vươn ra thế giới, góp mặt vào các dự án được chú ý. Hai bộ phim dưới đây sẽ...

Quan tâm tạo nguồn, phát triển đảng viên ngành Y tế

Thời gian qua, công tác phát triển đảng viên trong đơn vị sự nghiệp y tế luôn được cấp ủy, tổ chức đảng toàn tỉnh quan tâm chỉ đạo, đạt kết quả tích cực. Tuy nhiên, số đảng viên kết nạp mới trong ngành chưa tương xứng với tiềm năng hiện có. Hiện ngành Y tế Quảng Ninh có 30 đơn vị sự nghiệp với gần 8.000 viên chức, người lao động. Xác định công tác phát triển đảng...

Bài đọc nhiều

“Sống xanh” theo cách của Green life Hạ Long

Hợp tác xã Green life Hạ Long thành lập vào tháng 12/2019 bởi Trung tâm Hỗ trợ phát triển xanh Green Hub, có địa chỉ tại tổ 27, khu 3, phường Hà Khẩu, TP Hạ Long, do bà Trần Thị Hương làm Giám đốc. Hoạt động chính của Hợp tác xã là thu gom phế phẩm, chủ yếu là rác thải nhựa, khó phân hủy để tái chế thành các sản phẩm hữu ích, đi liền với tạo...

Hướng dẫn đi đảo Cù Lao Chàm từ Đà Nẵng, Hội An dễ dàng

So với trước đây, việc đi Cù Lao Chàm bây giờ đã thuận tiện hơn rất nhiều. Dù xuất phát từ Hội An hay Đà Nẵng thì đều khá dễ dàng bởi đường đi không quá xa. Thế nhưng nếu không phải là người địa phương thì bạn cần tham khảo hướng dẫn cụ thể. Cù Lao Chàm – Điểm du lịch hấp dẫn của Đà Nẵng, Hội An Cù Lao Chàm là một hòn đảo du lịch nổi tiếng...

Cô Tô mạnh tay xử lý vi phạm về tiếng ồn

Nhằm đảm bảo an ninh trật tự, đảm bảo môi trường du lịch, UBND huyện Cô Tô vừa ban hành văn bản về việc xử lý nghiêm hoạt động sử dụng các thiết bị âm thanh gây tiếng ồn quá mức quy định của pháp luật.Trước thực tế gần đây đã xảy ra tình trạng một số hộ kinh doanh dịch vụ du lịch tổ chức cho khách hát karaoke ngoài trời quá thời gian quy định, sử...

Giới siêu giàu Việt có hơn 1.000 người, ông Phạm Nhật Vượng giàu nhất

Số người siêu giàu với tài sản đạt trên 30 triệu USD đã tăng gấp đôi trong vòng 5 năm tại Việt Nam. Tính đến cuối năm 2022, giới siêu giàu Việt có 1.059 người. Dự báo đến năm 2027, số người siêu giàu tại Việt Nam là gần 1.300 người. Theo báo cáo thịnh vượng mới nhất của Knight Frank - tập đoàn tư vấn bất động sản có trụ sở chính tại Anh, số lượng người siêu...

Theo chân ngư dân Quảng Ninh đi bắt Sá Sùng

Đối với ngư dân, việc nhìn con nước để đánh bắt hải sản là rất quan trọng. Trong đó có một loại hải sản mà việc khai thác phụ thuộc hoàn toàn vào con nước lên xuống theo dòng thủy triều. Chỉ khi nước rút xuống mới có thể đào được, đó là Sá Sùng - một loại đặc sản quý hiếm có tiếng từ lâu, chỉ có ở vùng biển Quan Lạn, Vân Đồn...

Cùng chuyên mục

Theo chân ngư dân Quảng Ninh đi bắt Sá Sùng

Đối với ngư dân, việc nhìn con nước để đánh bắt hải sản là rất quan trọng. Trong đó có một loại hải sản mà việc khai thác phụ thuộc hoàn toàn vào con nước lên xuống theo dòng thủy triều. Chỉ khi nước rút xuống mới có thể đào được, đó là Sá Sùng - một loại đặc sản quý hiếm có tiếng từ lâu, chỉ có ở vùng biển Quan Lạn, Vân Đồn...

Nhà trình tường của người Sán Chỉ – nét đặc trưng văn hóa độc đáo

Nhà trình tường là một trong những biểu tượng văn hóa đặc trưng của nhiều dân tộc thiểu số ở Việt Nam, trong đó có người Sán Chỉ. Những ngôi nhà này không chỉ là nơi cư trú mà còn mang đậm dấu ấn về lối sống, phong tục tập quán và sự khéo léo của người dân. Cũng như các dân tộc khác, người Sán Chỉ sử dụng chủ yếu các vật liệu có sẵn trong tự nhiên để...

Lễ hội đình Trà Cổ – di sản bất biến

        Lễ hội Đình Trà Cổ là một trong những lễ hội truyền thống đặc sắc và mang đậm bản sắc văn hóa của người dân vùng biên Móng Cái, Quảng Ninh. Được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể cấp Quốc gia, lễ hội không chỉ là dịp để người dân địa phương tưởng nhớ đến các vị thần linh, tổ tiên mà còn là cơ hội để cộng đồng sum họp,...

Soóng Cọ trong đời sống thường ngày của người Sán Chỉ

Soóng Cọ là một nét văn hóa đặc sắc và độc đáo của người Sán Chỉ, gắn liền với đời sống tinh thần của họ từ bao đời nay. Đây không chỉ là một điệu hát mà còn là một phong tục, một cách để người Sán Chỉ giao tiếp, thể hiện tình cảm và gìn giữ bản sắc văn hóa dân tộc.

Bảo tồn điệu hò giã ruốc Quảng Ninh

Hò giã ruốc là một điệu hò lao động truyền thống của người dân Quảng Ninh, gắn liền với nghề làm muối từ thời xa xưa. Điệu hò này thường được cất lên bởi những người phụ nữ khi họ đang giã ruốc, một loại gia vị được làm từ cá biển. Hò giã ruốc có giai điệu nhẹ nhàng, tha thiết, thể hiện sự vất vả, nhọc nhằn của người phụ nữ trong công việc mưu sinh. Tuy nhiên,...

Mới nhất

Ngày hội Việt Nam Xanh 2024 sẵn sàng khai hội từ sáng mai tại Nhà văn hóa Thanh niên

Ngày hội Việt Nam Xanh 2024 đã sẵn sàng chào đón người dân, du khách đến trải nghiệm không gian xanh tại Nhà văn hóa Thanh niên (quận 1, TP.HCM) từ sáng 9-11. ...

Lợi và hại khi trường siết học sinh dùng điện thoại

Gần đây, hàng loạt trường học tại các địa phương như Hà Nội, TPHCM, Nghệ An, Hà Tĩnh,...

Viglacera nằm trong 100 thương hiệu giá trị nhất Việt Nam 2024 – Tổng công ty Viglacera

Theo Brand Finance, Viglacera là thương hiệu có giá trị cao trong hệ sinh thái các doanh nghiệp sản xuất vật liệu xây dựng và bất động sản tại Việt Nam. Năm 2024 này, với vị trí xếp hạng - đứng thứ 58/100, Viglacera lại một lần nữa cho thấy đã có sự phát triển vượt bậc (năm...

Đánh thức tiềm năng sản phẩm OCOP ở miền núi

Bưởi da xanh được đánh giá là một trong sản phẩm OCOP cây ăn trái tiềm năng của huyện miền núi Sông Hinh. Ảnh: NGỌC HÂN Chương trình mỗi xã một sản phẩm đã khơi dậy và phát huy thế mạnh của các địa phương khu vực miền núi, góp phần thay đổi tư duy sản xuất của người dân. Tuy nhiên, hiện sản phẩm lợi thế của khu...

Bước đi nào cho nhà đầu tư trong biến động giá vàng?

(ĐCSVN) - Trong bối cảnh nền kinh tế toàn cầu đầy biến động và triển vọng suy thoái kinh tế Mỹ năm 2024, vàng lại nổi lên như một kênh đầu tư trú ẩn an toàn. Tuy nhiên, những đợt tăng giá mạnh và giảm sâu đột ngột gần đây đã khiến nhà đầu tư trong nước trở nên...

Mới nhất