HẠNH NGUYÊN (Theo Reuters)
Ðại sứ Trung Quốc tại Canada Tùng Bồi Vũ ngày 4-5 đã phủ nhận việc một quan chức của Bắc Kinh nhắm vào một nhà lập pháp Canada và gia đình ông ta vì quan điểm chống Trung Quốc, đồng thời phê phán việc Ottawa cân nhắc trục xuất nhà ngoại giao Trung Quốc.
Ngoại trưởng Canada Joly điều trần trước Hạ viện hôm 4-5. Ảnh: The Canadian Press
Hôm 1-5, tờ Globe and Mail của Canada dẫn báo cáo tình báo tiết lộ Trung Quốc đã tìm thông tin về nghị sĩ đối lập Canada Michael Chong cùng gia đình của ông vào năm 2021. Nhà lập pháp thuộc đảng Bảo thủ này bị để ý vì đề xuất dự luật về người Hồi giáo Duy Ngô Nhĩ ở khu tự trị Tân Cương của Trung Quốc. Quốc hội Canada sau đó thông qua dự luật, trong khi Bắc Kinh đưa nghị sĩ Chong vào danh sách trừng phạt. Theo Globe and Mail, Trung Quốc muốn lấy ông Chong làm “ví dụ” để răn đe những người chống nước này.
Trong phản ứng, Ðại sứ quán Trung Quốc tại Canada hôm 4-5 đã bác bỏ thông tin trên, kêu gọi Ottawa “lập tức sửa sai” và “dừng lan truyền dối trá”. Ðại sứ Tùng đã “cực lực phản đối” lời đe dọa trục xuất một nhà ngoại giao Trung Quốc vì những đồn đoán về cái gọi là “hành động can thiệp của Trung Quốc”. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Mao Ninh khẳng định Trung Quốc “luôn phản đối mọi quốc gia có hành động can thiệp vấn đề nội bộ nước khác”. “Chúng tôi chưa bao giờ và không quan tâm đến việc can thiệp vấn đề nội bộ của Canada”, bà Mao nhấn mạnh.
Trước đó cùng ngày, Ngoại trưởng Canada Melanie Joly trong phiên điều trần trước Ủy ban Ðối ngoại Hạ viện cho biết bà đang “cân nhắc những lựa chọn khác nhau, bao gồm trục xuất nhà ngoại giao”. Bà Joly thông báo đã triệu tập Ðại sứ Tùng Bồi Vũ để phản đối các nỗ lực nhằm can thiệp vấn đề nội bộ Canada. Ngoại trưởng Joly còn tuyên bố “không tha thứ cho bất cứ sự can thiệp nào từ nước ngoài”, nhưng thêm rằng Ottawa cũng tính đến khả năng Bắc Kinh sẽ đáp trả.
Ðược biết, Ottawa đang xem xét trục xuất một nhà ngoại giao của Bắc Kinh tại lãnh sự quán ở Toronto, người mà Cơ quan Tình báo an ninh Canada (CSIS) xác định là có liên quan đến nỗ lực đe dọa nghị sĩ Chong cùng người thân vì quan điểm chỉ trích Trung Quốc. Người thân của ông Chong đang sống tại Hong Kong.
Can thiệp bầu cử Canada?
Vụ việc của ông Chong diễn ra giữa lúc nhiều báo cáo tình báo khác tố Trung Quốc nỗ lực can thiệp bầu cử Canada.
Tháng rồi, Thủ tướng Canada Justin Trudeau đã chỉ định ông David Johnston làm điều tra viên đặc biệt để đánh giá những cáo buộc Trung Quốc can dự 2 cuộc bầu cử của Canada vào năm 2019 và 2021. Ông Johnston sẽ quyết định xem liệu có cần thiết điều tra công khai cáo buộc Trung Quốc can thiệp bầu cử hay không, trong khi Thủ tướng Trudeau cho biết ông sẽ nghe theo những khuyến nghị.
Tờ Globe and Mail gần đây trích dẫn nguồn tin tình báo ẩn danh cho rằng Trung Quốc muốn đảng Tự do của Thủ tướng Trudeau tái đắc cử trong cuộc bầu cử năm 2021, đồng thời tìm cách loại các chính trị gia đảng Bảo thủ bị coi là không thân thiện với Bắc Kinh.
Hôm 3-5, Trung Quốc cũng đã chỉ trích gay gắt bình luận của Thủ tướng Trudeau khi ông liên hệ pin lithium do Trung Quốc sản xuất với lao động nô lệ, đồng thời cảnh báo Canada có thể phải đối mặt với hậu quả nếu tiếp tục “bôi nhọ ác ý” tình hình nhân quyền ở Trung Quốc.
Quan hệ ngoại giao giữa Canada và Trung Quốc bắt đầu xấu đi từ cuối năm 2018 khi cảnh sát Canada bắt bà Mạnh Vãn Chu, Giám đốc tài chính Tập đoàn viễn thông Trung Quốc Huawei, theo lệnh dẫn độ của Mỹ và bị quản thúc tại gia ở thành phố Vancouver. Bắc Kinh trả đũa bằng cách bắt hai công dân Canada với cáo buộc do thám. Cả ba sau đó đều đã được trả tự do.
