Sử dụng hình ảnh bác sĩ, y sĩ để quảng cáo là sai quy định

Chiều 11/11, tiếp tục Chương trình Kỳ họp thứ 8, Quốc hội tiến hành chất vấn và trả lời chất vấn nhóm vấn đề thuộc lĩnh vực y tế. Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn chủ trì điều hành phiên họp.

Theo đó, các đại biểu Quốc hội sẽ tập trung chất vấn với các nhóm vấn đề: Việc huy động, bố trí lực lượng y tế, bảo đảm thuốc men, vật tư y tế cung cấp cho người dân và công tác phòng, chống dịch bệnh sau thiên tai; Việc cấp giấy phép, chứng chỉ hành nghề trong lĩnh vực khám, chữa bệnh; Thực trạng quản lý các mặt hàng thực phẩm chức năng, dược mỹ phẩm và giải pháp xử lý các vi phạm; Công tác phòng, chống tác hại của thuốc lá, chất kích thích, nhất là trong môi trường học đường.

Người trả lời chất vấn là Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan. Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Thành Long, Bộ trưởng các Bộ: Kế hoạch và Đầu tư, Tài chính, Công Thương, Giáo dục và Đào tạo, Công an, Quốc phòng cùng tham gia trả lời chất vấn, giải trình về những vấn đề có liên quan.

Giải pháp quản lý cấp giấy phép hành nghề

Tham gia chất vấn, đại biểu Khang Thị Mào – Đoàn ĐBQH tỉnh Yên Bái đề nghị Bộ trưởng Bộ Y tế cho biết việc những người mặc áo blue trắng xưng danh bác sĩ bệnh viện thực hiện quảng cáo thực phẩm chức năng có phù hợp theo quy định hay không? Nếu sai sẽ bị xử lý như thế nào?

Trả lời câu hỏi này, Bộ trưởng Đào Hồng Lan cho biết, hiện nay quảng cáo liên quan đến thuốc, thực phẩm chức năng, dược phẩm, mỹ phẩm đã có đầy đủ các quy định của pháp luật liên quan tới nội dung này. Trong Luật Quảng cáo hiện nay đang sửa đổi cũng như các quy định, hướng dẫn triển khai thực hiện đã quy định rất rõ việc sử dụng hình ảnh của các bác sĩ, y sĩ, của các cơ sở y tế để quảng cáo là không được phép. Bộ luật Hình sự cũng đã quy định rất rõ các mức độ liên quan tới xử lý hình sự nếu vi phạm pháp luật về quảng cáo.

Do đó, Bộ trưởng khẳng định, việc sử dụng các hình ảnh này là sai quy định. Về phía Bộ Y tế đã có văn bản gửi tới tất cả các Sở Y tế cũng như các cơ sở y tế trên toàn quốc để nhắc nhở và đề nghị mỗi cán bộ, nhân viên ngành y tế không tham gia quảng cáo sai quy định.

Tham gia chất vấn, đại biểu Nguyễn Thị Kim Thúy – Đoàn ĐBQH TP. Đà Nẵng cho biết, thời gian qua, cử tri ngành y tế rất bức xúc liên quan tới nơi cấp giấy phép hành nghề khám bệnh, chữa bệnh. Người hành nghề có thể nộp hồ sơ xin cấp giấy phép hành nghề tại bất kỳ địa phương nào dẫn đến một người có nhiều giấy phép hành nghề và có thể phụ trách chuyên môn kỹ thuật nhiều cơ sở khám bệnh, chữa bệnh trên địa bàn nhiều tỉnh, thành khác nhau. Đại biểu đề nghị Bộ trưởng Bộ Y tế có giải pháp quản lý để đảm bảo mỗi người hành nghề chỉ được cấp một giấy phép hành nghề và đứng tên một cơ sở khám bệnh, chữa bệnh theo quy định của Luật?

Trả lời chất vấn của đại biểu Nguyễn Thị Kim Thúy, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan cho biết, triển khai thực hiện quy định tại Luật Khám bệnh, chữa bệnh (sửa đổi), cũng như Nghị định 96 liên quan tới việc cấp giấy phép hành nghề đối với người hành nghề đã có các quy định một người hành nghề chỉ có một giấy phép. Hiện nay, chúng ta đang tiến tới quản lý trên toàn quốc việc sử dụng giấy phép người hành nghề.

Bộ trưởng Đào Hồng Lan cho biết, trước đây, Bộ Y tế đã có phần mềm quản lý người hành nghề khám chữa bệnh trên toàn quốc và đến thời điểm này, đã có 430.000 người được đưa vào quản lý trên tổng số hơn 600.000 người hành nghề trên toàn quốc. Tuy nhiên, hệ thống này được xây dừng từ năm 2015 trên cơ sở hệ thống đóng, nên việc cập nhập, quản lý, sử dụng theo đúng tinh thần của Nghị định 96 và Luật Khám bệnh, chữa bệnh năm 2023, Bộ Y tế đang điều chỉnh các nội dung để nâng cấp phần mềm này.

“Trên cơ sở nâng cấp phần mềm này và kết nối với hệ thống dịch vụ công trực tuyến của các địa phương, cũng như hệ thống dịch vụ công trực tuyến của quốc gia và sử dụng các hệ thống cơ sở dữ liệu quốc gia, thời gian tới Bộ Y tế cũng triển khai các giải pháp để có hệ thống thống nhất trên toàn quốc. Khi đó, lãnh đạo các cấp và y tế của các địa phương đều có thể tham khảo và nắm được những thông tin về người hành nghề để quản lý theo đúng quy định”, Bộ trưởng Đào Hồng Lan cho biết.

Tháo gỡ khó khăn trong đấu thầu thuốc

Đặt vấn đề chất vấn, đại biểu Nguyễn Thị Thủy – Đoàn ĐBQH tỉnh Bắc Kạn cho biết, theo phản ánh của các nhà thuốc bệnh viện, vẫn còn khó khăn trong đấu thầu thuốc và trên thực tế vẫn còn những thời điểm người dân khám bệnh xong nhưng không thể mua thuốc được tại nhà thuốc bệnh viện, ảnh hưởng đến việc điều trị. Đại biểu đề nghị Bộ trưởng Bộ Y tế cho biết, vướng mắc này do đâu và bao giờ sẽ giải quyết được vướng mắc này?

Phản hồi nội dung này, Bộ trưởng Đào Hồng Lan cho biết, trong thời gian qua, Quốc hội, Chính phủ đã có nhiều giải pháp chính sách để tháo gỡ vấn đề thiếu thuốc. Riêng với vấn đề nhà thuốc bệnh viện, đây là các nhà thuốc do bệnh viện quản lý và tổ chức mua lẻ để bán cho người dân khi có nhu cầu, không phải lấy tiền từ ngân sách hay tiền từ bảo hiểm y tế. Trước đây, việc mua sắm hoàn toàn do bệnh viện quyết định, nhưng Luật Đấu thầu 2023 quy định nhà thuốc bệnh viện cũng phải tổ chức đấu thầu. Hiện vấn đề này đang gặp khó khăn, nhưng trong dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Dược sẽ khắc phục nội dung này.

Trao đổi với Bộ trưởng Bộ Y tế trả lời chất vấn của Đại biểu Nguyễn Thị Thủy – Đoàn ĐBQH tỉnh Bắc Kạn về làm rõ nguyên nhân và giải pháp tháo gỡ khó khăn trong đấu thầu thuốc, vẫn còn những thời điểm người dân khám bệnh xong nhưng không thể mua thuốc được tại nhà thuốc bệnh viện, ảnh hưởng đến việc điều trị, đại biểu Tô Văn Tám cho biết, Bộ trưởng đã trả lời là thời gian trước chúng ta có nhiều điểm nghẽn về mặt pháp luật và thời gian vừa qua Quốc hội, Chính phủ đã nỗ lực việc tháo gỡ điểm nghẽn đó.

Tuy nhiên, đại biểu Tô Văn Tám cho rằng, tình trạng thiếu thuốc như đại biểu chất vấn vẫn còn tồn tại. “Vậy phải còn một số bộ phận thiếu tinh thần trách nhiệm trong việc thực hiện đấu thầu của các cơ sở y tế này không? Nếu có thì Bộ trưởng đã xử lý như thế nào?” đại biểu Tô Văn Tám đặt câu hỏi.

Đối với phần tranh luận của đại biểu Tô Văn Tám, Bộ trưởng Đào Hồng Lan cho rằng, để đấu thầu mua thuốc có ba cấp: mua sắm tập trung ở Bộ Y tế; mua sắm tại tỉnh và giao cho các địa phương chỉ đạo triển khai thực hiện; các cơ sở y tế.

Bộ trưởng nêu rõ, với những vướng mắc trong thời gian vừa qua, Quốc hội, Chính phủ đã tháo gỡ rất nhiều và Luật Đấu thầu đã có hiệu lực từ 1/1/2024, tuy nhiên, đây là năm đầu tiên triển khai các quy định mới. Vì vậy, Bộ Y tế đã làm việc với các địa phương, thường xuyên tổ chức các hội nghị trực tuyến triển khai hướng dẫn thực hiện Luật Đấu thầu tại 63 tỉnh, thành phố. Và nguyên nhân của các vướng mắc là do các văn bản quy định mới nên vấn đề nghiên cứu, tìm hiểu cũng như bố trí nhân lực để triển khai thực hiện còn khó khăn…

Để giải quyết vấn đề này, ngoài việc tập huấn cho tất cả các địa phương giải quyết khó khăn, Bộ trưởng Đào Hồng Lan cho biết, hiện nay Bộ Y tế đang xây dựng cuốn sổ tay cẩm nang hướng dẫn về việc đấu thầu thuốc, đây sẽ là hướng dẫn rất cụ thể, từng bước để các địa phương có đủ năng lực để triển khai thực hiện.

Bên cạnh đó, trong thực tiễn tại một số đơn vị còn có các cán bộ chưa dám nghĩ, dám làm và e ngại trong vấn đề sai phạm nên quá trình triển khai còn khó khăn, vướng mắc. Vì vậy, Bộ Y tế cũng đã ban hành Chỉ thị số 24 quy định trách nhiệm của người đứng đầu tất cả các cơ sở khám, chữa bệnh phải thực hiện đầy đủ các trách nhiệm liên quan tới việc đảm bảo đủ thuốc, trang thiết bị, vật tư y tế. Nội dung này cũng đã được quy định trong Luật Khám bệnh, chữa bệnh (sửa đổi) và đây là trách nhiệm bắt buộc. Đồng thời, Bộ Y tế cũng sẽ tiếp tục hỗ trợ cho người đứng đầu trong quá trình triển khai thực hiện còn vướng mắc sẽ tiếp tục tháo gỡ.

Phát biểu chất vấn, đại biểu Hoàng Thị Thanh Thúy – Đoàn ĐBQH tỉnh Tây Ninh nêu vấn đề, việc chậm thanh toán chi phí bảo hiểm y tế cho các bệnh viện mặc dù kiến nghị nhiều năm nhưng vẫn chưa được xử lý dứt điểm, gây khó khăn cho công tác khám, chữa bệnh và kể cả ảnh hưởng đến việc đấu thầu thuốc. Tình trạng thiếu thuốc vừa qua do khó khăn về tài chính, Bộ Y tế đã có hướng dẫn nhưng thực tế vẫn chưa tháo gỡ được những vướng mắc của nhiều địa phương trong cả nước. Do đó, các bệnh viện hiện nay thì vừa khó và vừa bị treo nợ. Trước thực tế trên, đại biểu đề nghị Bộ trưởng có cam kết nỗ lực cùng với Bảo hiểm xã hội Việt Nam tháo gỡ vấn đề trên cho các bệnh viện, nếu cần thì đề xuất cơ chế đặc thù để xử lý dứt điểm tình trạng trên.

Trả lời câu hỏi này, Bộ trưởng Đào Hồng Lan cho biết, thời gian qua Bộ Y tế đã phối hợp với cơ quan Bảo hiểm Xã hội Việt Nam đã giải quyết được phần nợ đọng trên 11.000 tỉ đồng. Hiện nay, Bảo hiểm Xã hội Việt Nam cũng đang phối hợp với các địa phương để phân bổ cho các cơ sở y tế để giải quyết vấn đề nợ đọng. Bộ trưởng cho rằng, số tiền nợ đọng này nếu được gửi lại cho các cơ sở y tế và theo quy định thì đây là một nguồn lực rất lớn để các cơ sở y tế đảm bảo được điều kiện mua thuốc, đấu thầu thuốc.