Với nhiều cảnh quan thiên nhiên nổi tiếng như núi Voi, núi Ten, núi Cẩn; hệ thống các hang động thiên tạo như hang Lạng, Lun, Na, Thổ Thần, Cỏi và thác Chín Tầng, thác Ngọc. Những cảnh quan này đã tạo nên quần thể cảnh quan kỳ vĩ cùng với nhiều bản sắc văn hóa của các dân tộc Mường, Dao nên từ lâu Vườn quốc gia Xuân Sơn là nơi thăm quan, du lịch sinh thái lý tưởng cho du khách trong và ngoài nước. Khí hậu Xuân Sơn thích hợp cho sự phát triển của rau sắng, một loại cây quý, đem lại nguồn lợi kinh tế cao cho người dân bởi tất cả các bộ phận của cây đều có thể ăn hoặc dùng làm thuốc.
Bản làng nằm trong vùng lõi của Vườn Quốc gia Xuân Sơn. Ảnh Công dân & Khuyến học
Hệ thống hang động rất đồ sộ gồm những hang khá nổi tiếng như: Hang Lạng, hang Thổ Thần, hang Na ẩn sâu trong rừng già với nhiều thạch nhũ hình thù bắt mắt. Ðộng Tiên là một hang ngầm trong lòng núi đá cẩm thạch dài 10km, trong hang có đường thông gió lên thẳng đỉnh núi, làm cho không khí trong lành mát dịu.
Tuy nhiên bên cạnh những kết quả đạt được, vai trò, vị thế, sự phát triển của Vườn Quốc gia Xuân Sơn vẫn còn gặp nhiều khó khăn, hạn chế và thách thức như vị thế chưa tương xứng và chưa thật sự khẳng định được vai trò quản lý về tiềm năng, lợi thế chưa được khai thác và phát huy hiệu quả. Đặc biệt là tình trạng đồng bào dân tộc Dao sinh sống xen kẽ trong vùng lõi của vườn quốc gia Xuân Sơn phá rừng để lấy đất sản xuất diễn ra những năm gần đây đã khiến cho không ít diện tích rừng tự nhiên, rừng đặc dụng bị tàn phá.
Ngoài những phương pháp phá rừng truyền thống như chặt hạ thì ở Vườn quốc gia Xuân Sơn, việc phá rừng ở đây cũng rất tinh vi hơn tồn tại nhiều năm đó là cắt bỏ phần vỏ xung quanh gốc cây, tất cả những cây gỗ quanh đây đều bị cắt gốc. Sản phẩm du lịch còn đơn điệu cùng với các loại hình như dịch vụ văn hóa, vui chơi, giải trí; dịch vụ ăn uống chưa đáp ứng mong đợi của nhiều du khách.
Để Vườn quốc gia Xuân Sơn trở thành khu du lịch sinh thái hấp dẫn Phú Thọ đã đưa ra nhiều nhiệm vụ giải pháp như nghiêm khắc xử lý sai phạm trong việc chặt phá rừng, tăng cường vai trò, sự tham gia của cộng đồng đối với việc giữ gìn, bảo vệ sự đa dạng của hệ sinh thái. Đầu tư xây dựng hạ tầng và cơ sở vật chất kỹ thuật du lịch Vườn Quốc gia Xuân Sơn được tập trung triển khai thực hiện gắn với công tác bảo vệ rừng, bảo tồn đa dạng sinh học. Triển khai xây dựng công trình cải tạo cảnh quan môi trường sinh thái tư vấn hỗ trợ khách du lịch gắn với trưng bầy, tổ chức hoạt động văn hóa cộng đồng, xây dựng một số mô hình tạo điểm nhấn phục vụ du khách thăm quan chụp ảnh check – in điểm đến, xây dựng mô hình về hỗ trợ các hộ dân phát triển du lịch cộng đồng homestay gắn với du lịch sinh thái… đầu tư, sản phẩm du lịch sinh thái cộng đồng.
Thu Hằng
