Đau bao tử – Triệu chứng cảnh báo nhiều bệnh lý nguy hiểm

1. Nguyên nhân gây đau bao tử

1.1. Do bệnh lý, sự xâm nhập của vi khuẩn 

Ảnh hưởng của bệnh lý hoặc sự xâm nhập của vi khuẩn có thể là nguyên nhân khiến dạ dày hay bao tử bị đau. 

• Viêm cấp tính niêm mạc dạ dày tá tràng: Có xu hướng xuất hiện một cách bất chợt sau thời gian dùng nhiều rượu, bia, đồ ăn cay nóng hoặc ảnh hưởng của một số loại thuốc. 
• Viêm loét dạ dày: Đây là tình trạng niêm mạc dạ dày bị tổn thương, gây cảm giác đau kéo dài hoặc âm ỉ, đau từng cơn và thường đau ở vùng thượng vị. Khi ổ loét lớn dần, người bệnh còn có thể bị chảy máu tiêu hóa. 
• Ung thư thực quản dạ dày: Bệnh lý nguy hiểm có thể gây ra cơn đau bao tử. Người ở độ tuổi trung niên, hút thuốc lá và uống rượu nhiều có rủi ro cao mắc bệnh. 

Vi khuẩn HP có thể gây đau bao tử và nhiều bệnh lý tiêu hóa khác

1.2. Sinh hoạt không điều độ trong thời gian dài

Ngoài yếu tố bệnh lý, thói quen sinh hoạt thiếu khoa học cũng là nguyên nhân gây đau bao tử. Cụ thể như: 

• Lạm dụng thuốc lá: Thói quen hút thuốc lá có thể gây tình trạng kích thích khả năng bài tiết HCl, Pepsin khiến lớp niêm mạc dạ dày dần bị bào mòn. Ngoài ra, thuốc lá còn ảnh hưởng tiêu cực đến những hệ cơ quan khác trong cơ thể. 
• Chế độ ăn uống thiếu lành mạnh: Ăn uống không đúng bữa, ăn nhiều đồ ăn cay nóng,… dễ gây ra cơn đau bao tử. 
• Stress kéo dài: Tình trạng căng thẳng dài ngày dễ làm bao tử bị co thắt, kích thích nhu động ruột khiến cơn đau càng thêm nghiêm trọng. 

Stress kéo dài dễ gây đau bao tử

1.3. Tác dụng phụ của thuốc điều trị

Khi sử dụng một vài loại thuốc, dạ dày có thể bị ảnh hưởng như:

• Thuốc giảm đau không kê đơn: Nhiều loại thuốc giảm đau như Aspirin, Ibuprofen, Naproxen,…thường gây tình trạng ợ nóng, kích thích dạ dày. 
• Thuốc kháng sinh: Các loại thuốc kháng sinh có tác dụng tiêu diệt vi khuẩn, hỗ trợ điều trị nhiễm trùng,… Thế nhưng trong quá trình dùng thuốc, người bệnh dễ gặp phải tác dụng phụ như dạ dày, bụng đầy hơi. 
• Thuốc kiểm sát cholesterol: Những loại thuốc này sẽ ảnh hưởng đến hoạt động của đường tiêu hóa gây tình trạng táo bón, tiêu chảy, đầy hơi. 
• Thuốc giảm đau thuộc nhóm Opioid: Dễ gây ra tác dụng phụ như co thắt bụng, táo bón, nôn ói. 
• Thực phẩm chức năng hỗ trợ bổ sung sắt: Khoáng chất sắt tham gia vào quá trình vận chuyển oxy đến tế bào. Tuy vậy, sắt trong nhiều loại thực phẩm chức năng lại là nguyên nhân gây tình trạng kích thích dạ dày. 
• Thuốc hỗ trợ điều trị ung thư: Nhiều loại thuốc ung thư thường gây tác dụng phụ như dạ dày. 

Nhiều loại thuốc thường gây tác dụng phụ như đau bao tử 

1.4. Những nguyên nhân khác

Bên cạnh ba nhóm yếu tố cơ bản kể trên, đau bao tử còn đến từ những nguyên nhân khác như:

• Dị ứng hoặc ngộ độc thức ăn. 
• Ảnh hưởng của sỏi túi mật. 
• Ảnh hưởng của u tụy hoặc u đường mật. 
• Tắc ruột. 
• Viêm tụy cấp,… 

2. Các vị trí xuất hiện cơn đau dạ dày thường gặp

Cơn đau bao tử hay dạ dày chủ yếu xuất hiện tại ba vị trí chính. Bao gồm vùng thượng vị, vùng bụng giữa và vùng thượng vị bên trái. 

• Vùng thượng vị: Là khu vực bụng dưới ức, trên rốn. Cơn đau xuất hiện tại vị trí này có xu hướng diễn biến âm ỉ, gây căng tức, khó chịu. Đặc biệt, cơn đau lan khá nhanh, ảnh hưởng sang vùng ngực và lưng. 
• Vùng bụng giữa: Là nơi tập trung của hàng loạt cơ quan tiêu hóa. Vì vậy nếu cơn đau không thuyên giảm, bạn hãy nhanh chóng đi khám để xác định nguyên nhân, điều trị đúng hướng. 
• Vùng thượng vị bên trái: Cơn đau bao tử tại khu vực này thường xuất hiện vào lúc bụng đói. Tuy nhiên, bạn cũng không nên chủ quan mà hãy tìm đến cơ sở y tế để được kiểm tra. 

Cơn đau dạ dày có thể xuất hiện tại nhiều vùng khác nhau

3. Phương pháp chẩn đoán và điều trị đau bao tử

3.1. Chẩn đoán

Trong quá trình chẩn đoán cho người bị đau dạ dày, bác sĩ sẽ kiểm tra triệu chứng thông qua việc thăm hỏi khu vực đau, tần suất cơn đau, thói quen đi tiểu,… Kết hợp với đó, bác sĩ có thể chỉ định cho người bệnh làm xét nghiệm chẩn đoán hình ảnh như siêu âm vùng bụng, nội soi dạ dày thực quản, chụp X-quang, chụp CT, chụp cộng hưởng MRI. 

Trong đó, nội soi dạ dày thực quản là một trong những tiêu chí vàng trong việc chẩn đoán bệnh lý dạ dày. 

3.2. Điều trị

Phác đồ điều trị đau bao tử cụ thể tùy thuộc theo từng nguyên nhân gây đau. Trong phần lớn các trường hợp, người bệnh sẽ được chỉ định dùng thuốc kháng sinh, thuốc kháng tiết axit, thuốc trung hòa axit,… phụ thuộc vào kết quả khám lâm sàng, cũng như nội soi dạ dày. 

Song song với dùng thuốc, người bị đau bao tử cần kết hợp chế độ ăn uống, sinh hoạt lành mạnh. Cụ thể như: 

• Tuyệt đối không bỏ bữa. 
• Không ăn quá no. 
• Tránh tiêu thụ thực phẩm không đảm bảo vệ sinh, thực phẩm cay nóng. 
• Duy trì thói quen ăn chậm nhai kỹ, nhằm kích thích khả năng tiết nước bọt giúp cân bằng môi trường axit trong dạ dày, giảm các cơn đau. 
• Hạn chế ăn đồ ăn lạnh, bởi đồ ăn lạnh sẽ khiến bao tử bị co bóp mạnh hơn gây ra cơn đau. 
• Để giúp hệ tiêu hóa hấp thu tốt hơn, bạn nên uống nước ấm. 
• Không nên thực hiện hoạt động mạnh sau khi vừa ăn xong. 
• Ưu tiên bổ sung những loại thực phẩm tốt như sữa chua, nước dừa, bánh mì, táo,… 

4. Làm thế nào để phòng ngừa, giảm nhẹ cơn đau bao tử? 

Để phòng ngừa cơn đau dạ dày, bạn nên áp dụng một vài thói quen tốt cho cơ thể như:

• Uống nhiều nước mỗi ngày. 
• Duy trì thói quen ăn uống từ tốn, nhai kỹ đồ ăn. 
• Tránh tiêu thụ thực phẩm dễ gây dị ứng, thực phẩm cay nóng. 
• Làm việc, nghỉ ngơi điều độ, giảm căng thẳng. 
• Luyện tập thể dục thể thao vừa sức, đều đặn mỗi ngày. 
• Không nên tiêu thụ thực phẩm giàu chất béo, thực phẩm chế biến sẵn. 

Uống nhiều nước mỗi ngày là một cách để bạn phòng ngừa đau bao tử 

Nếu nhận thấy cơn đau xuất hiện, bạn có thể tìm cách giảm nhẹ bằng biện pháp sau: 

• Nằm nghỉ ngơi, tạm dừng các hoạt động. Trường hợp cơn đau xuất hiện lúc bụng đói, bạn không nên uống bất kỳ đồ uống nào để bao tử được nghỉ ngơi hiệu quả. 
• Chườm ấm bụng, uống trà gừng ấm. 

Tuy nhiên nếu cơn đau kéo dài, không thuyên giảm, bạn tốt nhất nên tìm đến cơ sở y tế để được bác sĩ kiểm tra, xử lý tránh biến chứng kịp thời. 

Về cơ bản, có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng đau bao tử. Trong mọi trường hợp, bạn không nên chủ quan khi nhận thấy cơ thể xuất hiện triệu chứng này. Để chủ động phát hiện sớm bệnh lý, điều trị giảm nhẹ kịp thời, bạn nên đi kiểm tra sức khỏe thường xuyên. Một địa chỉ y tế uy tín bạn có thể lựa chọn là chuyên khoa Tiêu hóa thuộc Hệ thống Y tế MEDLATEC. Để đặt lịch khám, Quý khách vui lòng gọi đến số 1900 56 56 56 của MEDLATEC.