Trang chủVăn hóa - Xã hộiDi sảnBảo Tồn Di Sản Văn Hóa Phi Vật Thể: Cộng Đồng Địa...

Bảo Tồn Di Sản Văn Hóa Phi Vật Thể: Cộng Đồng Địa Phương Làm Được Gì?

Di sản văn hóa phi vật thể của mỗi dân tộc không chỉ là tài sản quý báu mà còn là minh chứng sống động cho bản sắc và hồn cốt của nền văn hóa đó. Ở Việt Nam, với truyền thống gìn giữ và phát huy những giá trị văn hóa lâu đời, di sản văn hóa phi vật thể luôn được coi trọng và ngày càng có những nỗ lực cụ thể trong việc bảo vệ. Đặc biệt, vai trò của cộng đồng địa phương – chủ thể văn hóa – là nhân tố quyết định để duy trì và phát triển các giá trị di sản một cách bền vững. Câu hỏi đặt ra là: cộng đồng địa phương cần làm gì và có thể làm gì để bảo tồn những di sản văn hóa phi vật thể này trong bối cảnh xã hội hiện đại.

Cộng đồng vừa là người sáng tạo, vừa là chủ sở hữu các di sản văn hóa phi vật thể. Họ nắm giữ tri thức, đồng thời là những người duy trì, thực hành, và truyền dạy các nét văn hóa đặc sắc qua nhiều thế hệ. Đây là yếu tố quan trọng giúp bảo tồn các giá trị văn hóa phi vật thể trước sự xâm nhập của lối sống hiện đại. Cộng đồng địa phương có thể gìn giữ di sản bằng cách tiếp tục thực hành các hoạt động văn hóa truyền thống của họ như từ muôn đời nay. Những sinh hoạt này trở thành biểu tượng của văn hóa và là phương thức duy trì, lan tỏa bản sắc, là lời nhắc nhở về giá trị của di sản đối với cuộc sống của chính họ.

Việc tổ chức các câu lạc bộ văn hóa là một cách để cộng đồng chủ động tham gia bảo tồn di sản của mình. Các câu lạc bộ hát Ca trù, Quan họ hay các đội cồng chiêng Tây Nguyên là nơi hội tụ những người yêu mến di sản, giúp họ có cơ hội cùng nhau học hỏi, giao lưu và trao truyền lại các kỹ năng, kiến thức văn hóa. Các câu lạc bộ này thường hoạt động tự túc, do người dân tổ chức và vận hành, từ đó dần tự tạo nguồn kinh phí để duy trì hoạt động. Bằng cách tự thành lập, tự học và truyền dạy trong cộng đồng, những câu lạc bộ này đã góp phần không nhỏ trong việc bảo tồn và phát triển các giá trị văn hóa truyền thống.

Dân ca quan họ Bắc Ninh được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại. Ảnh : Sưu tầm

Một trong những yếu tố cần thiết để bảo tồn di sản phi vật thể là sự gắn kết của cộng đồng với chính di sản của mình. Khi người dân địa phương thấy được giá trị và tự hào về những di sản mà họ sở hữu, họ sẽ tự nguyện bảo vệ và tiếp nối di sản cho các thế hệ sau. Như trường hợp của hát Ca trù ở Bắc Giang hay Quan họ Bắc Ninh, chính sự đồng thuận và quyết tâm của cộng đồng đã giúp cho các di sản này không chỉ tồn tại mà còn phát triển mạnh mẽ. Họ tích cực tham gia vào các hoạt động bảo tồn, truyền dạy, và biểu diễn, đồng thời tổ chức những buổi sinh hoạt để nhắc nhở và ghi nhận giá trị văn hóa của chính họ.

Bảo tàng là nơi kết nối cộng đồng với di sản một cách hiệu quả. Các cộng đồng địa phương có thể hợp tác cùng bảo tàng để giới thiệu di sản của mình thông qua các triển lãm hoặc trưng bày những hiện vật đặc trưng. Một số bảo tàng quốc tế đã áp dụng phương pháp này, như Bảo tàng cộng đồng Anacostia ở Washington, nơi người dân địa phương trực tiếp tham gia vào quá trình lên ý tưởng, tổ chức và kể câu chuyện về di sản của chính họ. Cách tiếp cận này mang đến trải nghiệm sống động cho khách tham quan, đồng thời giúp cộng đồng địa phương tự hào về di sản văn hóa của mình và thấy mình có trách nhiệm trong việc bảo tồn và phát huy các giá trị ấy.

Bảo tồn văn hoá phi vật thể dựa vào cộng đồng. Sưu tầm

Với sự phát triển nhanh chóng của xã hội hiện đại, một số di sản có thể mất dần tính phù hợp hoặc không còn được thực hành rộng rãi. Tuy nhiên, thay vì để di sản dần mai một, cộng đồng địa phương có thể chọn cách biến đổi và thích nghi, như tổ chức những buổi biểu diễn Nhã nhạc cung đình phục vụ du khách, đồng thời duy trì các buổi lễ truyền thống để bảo toàn tính nguyên bản. Sự linh hoạt trong bảo tồn giúp các di sản được lưu giữ và tiếp tục phát triển theo những cách thức phù hợp với đời sống hiện đại.

Cộng đồng địa phương có thể làm rất nhiều điều để bảo tồn di sản văn hóa phi vật thể, từ thực hành, truyền dạy, đến tổ chức các hoạt động cộng đồng và hợp tác với bảo tàng. Trong quá trình này, ý thức về giá trị di sản và lòng tự hào của cộng đồng là yếu tố quyết định, giúp di sản văn hóa tồn tại bền vững và sống động, trở thành nguồn lực quý báu cho sự phát triển văn hóa dân tộc. Với sự hỗ trợ từ chính quyền và các tổ chức xã hội, các cộng đồng địa phương sẽ tiếp tục góp phần bảo vệ và lan tỏa những giá trị văn hóa phi vật thể, để di sản luôn là niềm tự hào, là sợi dây kết nối giữa quá khứ và tương lai, giữa truyền thống và hiện đại.

Hoàng Anh

Cùng chủ đề

Bảo tồn, phát huy di sản văn hoá gắn với phát triển du lịch: Bài học kinh nghiệm từ Hàn Quốc

Với bề dày lịch sử khoảng 5.000 năm, bất chấp lịch sử đầy biến động thăng trầm, Hàn Quốc hiện là một trong những quốc gia đi đầu trong lĩnh vực bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa.

Bài học kinh nghiệm từ Hàn Quốc

Với bề dày lịch sử khoảng 5.000 năm, bất chấp lịch sử đầy biến động thăng trầm, Hàn Quốc hiện là một trong những quốc gia đi đầu trong lĩnh vực bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa.

Tăng cường quan hệ đối tác để thúc đẩy bảo tồn di sản và thực hành bền vững

NDO - Theo Văn phòng UNESCO Hà Nội, UNESCO vừa ký một thỏa thuận hợp tác mới với IMEXCO, một đối tác từ khu vực doanh nghiệp tư nhân để khởi động dự án nhằm nâng cao lợi ích cộng đồng địa phương thông qua tăng cường quan hệ đối tác để thúc đẩy bảo tồn di sản và thực hành bền vững. Đại diện UNESCO và IMEXCO ký thỏa thuận hợp tác để khởi động dự án thúc đẩy bảo tồn...

Giá Trị Lịch Sử Đang Bị Đe Dọa: Thực Trạng Di Sản Hội An Trước Biến Đổi Khí Hậu

Thành phố Hội An, di sản văn hóa thế giới, mang trong mình vẻ đẹp cổ kính và bề dày lịch sử hơn 500 năm, đang phải đối mặt với những đe dọa nghiêm trọng từ biến đổi khí hậu. Biến đổi khí hậu đang làm gia tăng các hiện tượng thiên tai khắc nghiệt như bão, lũ và tình trạng nước biển dâng, gây ảnh hưởng không chỉ đến độ bền của các công trình kiến trúc cổ...

Giá trị kinh tế mà di sản mang lại là bao nhiêu?

VHO - Sáng 28.10, Sở Du lịch Ninh Bình phối hợp với Văn phòng UNESCO tại Hà Nội, Trường Khoa học Liên ngành & Nghệ thuật và Doanh nghiệp Xây dựng Xuân Trường tổ chức Hội nghị công bố Đề án nghiên cứu về Lượng giá giá trị kinh tế của Quần thể danh thắng Tràng An. “Các nhà nghiên cứu trong nước và quốc tế, tiếp tục quan tâm phối hợp nghiên cứu, theo dõi và đưa ra...

Nổi bật

Mới nhất

Cùng tác giả

Giá Trị Lịch Sử Đang Bị Đe Dọa: Thực Trạng Di Sản Hội An Trước Biến Đổi Khí Hậu

Thành phố Hội An, di sản văn hóa thế giới, mang trong mình vẻ đẹp cổ kính và bề dày lịch sử hơn 500 năm, đang phải đối mặt với những đe dọa nghiêm trọng từ biến đổi khí hậu. Biến đổi khí hậu đang làm gia tăng các hiện tượng thiên tai khắc nghiệt như bão, lũ và tình trạng nước biển dâng, gây ảnh hưởng không chỉ đến độ bền của các công trình kiến trúc cổ...

Dấu Ấn Sông Nước Miền Tây Qua Di Sản Phi Vật Thể Chợ Nổi Độc Đáo

Chợ nổi Cái Răng, Phong Điền, Ngã Bảy từ lâu đã trở thành hình ảnh quen thuộc trong lòng mỗi người con miền Tây Nam Bộ. Nằm giữa vùng sông nước mênh mang, những khu chợ nổi này không chỉ là điểm giao thương nông sản mà còn lưu giữ, phản ánh một phần không nhỏ bản sắc văn hóa và lối sống của người dân miền sông nước. Được công nhận là di sản văn hóa phi vật...

Hệ Sinh Thái Rừng Ngập Mặn Cần Giờ: Lá Chắn Xanh Bảo Vệ TP.HCM Trước Biến Đổi Khí Hậu

Nằm cách trung tâm TP.HCM khoảng 50km về phía Nam, rừng ngập mặn Cần Giờ từ lâu đã được ví như một "lá phổi xanh" khổng lồ, giữ vai trò vô cùng quan trọng trong việc bảo vệ hệ sinh thái ven biển và đối phó với những thách thức từ biến đổi khí hậu. Với diện tích trải rộng hơn 75.000 ha, Cần Giờ không chỉ là một trong những khu rừng ngập mặn lớn nhất ở Việt...

Ứng Dụng Công Nghệ Cao Trong Bảo Vệ Hệ Sinh Thái Rừng Ngập Mặn

Rừng ngập mặn vốn được coi là lá chắn sinh thái bảo vệ môi trường, góp phần điều hòa khí hậu và là hệ sinh thái phong phú với sự hiện diện của vô số loài động thực vật quý hiếm. Tuy nhiên, những tác động từ hoạt động của con người cùng sự khắc nghiệt của biến đổi khí hậu đã và đang đe dọa đến sự tồn tại của những cánh rừng ngập mặn. Trong bối cảnh...

Mưa Bão Và Xói Mòn Tại Mỹ Sơn: Nỗ Lực Bảo Vệ Di Sản Văn Hóa

Mỹ Sơn, khu di sản văn hóa thế giới nằm giữa vùng đất Quảng Nam, không chỉ là nơi lưu giữ dấu ấn của một nền văn minh Chăm Pa huy hoàng mà còn là chứng nhân lịch sử, tồn tại qua biết bao biến động của thời gian. Thế nhưng, những thách thức từ thiên nhiên, đặc biệt là mưa bão và hiện tượng xói mòn, đang làm gia tăng áp lực lên công tác bảo tồn các...

Bài đọc nhiều

Giá Trị Lịch Sử Đang Bị Đe Dọa: Thực Trạng Di Sản Hội An Trước Biến Đổi Khí Hậu

Thành phố Hội An, di sản văn hóa thế giới, mang trong mình vẻ đẹp cổ kính và bề dày lịch sử hơn 500 năm, đang phải đối mặt với những đe dọa nghiêm trọng từ biến đổi khí hậu. Biến đổi khí hậu đang làm gia tăng các hiện tượng thiên tai khắc nghiệt như bão, lũ và tình trạng nước biển dâng, gây ảnh hưởng không chỉ đến độ bền của các công trình kiến trúc cổ...

Cổng Đoan Môn: Cánh Cửa Vàng Mở Lối Vào Vùng Đất Ngàn Năm Hoàng Thành Thăng Long

Cổng Đoan Môn, cánh cửa vàng dẫn vào lòng Hoàng thành Thăng Long, tựa như chiếc chìa khóa mở ra kho tàng ngàn năm văn hiến của kinh đô xưa. Sừng sững qua bao thế kỷ, Đoan Môn không chỉ là một phần của quần thể kiến trúc hoàng gia mà còn lưu giữ hơi thở của những thời đại huy hoàng. Bước chân qua cánh cổng này, người ta như chạm vào quá khứ xa xăm, khi những...

Thái Miếu, Đại Nội Huế sẽ được tu bổ, tôn tạo thế nào?

VHO - Trung tâm Bảo tồn di tích Cố đô Huế vừa khởi công triển khai dự án “Bảo quản, tu bổ, phục hồi và tôn tạo tổng thể di tích Thái Miếu giai đoạn 1” sau nhiều năm di tích này bị xuống cấp, hiện trạng hoang tàn. Trong đợt này của giai đoạn 1, tỉnh Thừa Thiên Huế sẽ dành 52 tỉ đồng từ nguồn ngân sách địa phương để triển khai dự án.  Bao giờ mới...

Di tích Thái Miếu, Đại Nội Huế sẽ được trùng tu như thế nào?

VHO - Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế vừa khởi công triển khai dự án “Bảo quản, tu bổ, phục hồi và tôn tạo tổng thể di tích Thái Miếu giai đoạn 1”. Trong đợt 1 của dự án này, tỉnh Thừa Thiên Huế sẽ dành 52 tỉ đồng từ nguồn ngân sách địa phương để bảo tồn di tích Thái Miếu. Dự án trong giai đoạn 1 (đợt 1) này cũng sẽ bảo tồn, tu...

“Thành lũy” cho các giá trị truyền thống

VHO - Bảo vệ, tôn tạo di tích lịch sử, văn hóa trong “cơn lốc” đô thị hóa, hiện đại hóa đang đối mặt với nhiều thách thức. Nhiều giá trị di sản, quy hoạch kiến trúc, di sản thiên nhiên đứng trước nguy cơ bị xâm phạm trước làn sóng phát triển các dự án địa ốc…   Đây là những vấn đề được nhìn nhận tại hội thảo “Bảo tồn, tôn tạo các di tích lịch sử,...

Cùng chuyên mục

Thống nhất xây dựng hồ sơ Di tích quốc gia đặc biệt cho làng cổ Phước Tích

VHO - Bộ VHTTDL vừa có văn bản số 4769/BVHTTDL-DSVH gửi UBND tỉnh Thừa Thiên Huế về việc thống nhất lập hồ sơ Di tích quốc gia đặc biệt đối với di tích làng cổ Phước Tích, xã Phong Hòa, huyện Phong Điền. Làng cổ Phước Tích đã được công nhận là Di tích cấp quốc gia từ năm 2009, với cảnh đẹp cảnh quan và kiến trúc nghệ thuật hiếm có của một làng quê truyền thống. Theo...

Giá Trị Lịch Sử Đang Bị Đe Dọa: Thực Trạng Di Sản Hội An Trước Biến Đổi Khí Hậu

Thành phố Hội An, di sản văn hóa thế giới, mang trong mình vẻ đẹp cổ kính và bề dày lịch sử hơn 500 năm, đang phải đối mặt với những đe dọa nghiêm trọng từ biến đổi khí hậu. Biến đổi khí hậu đang làm gia tăng các hiện tượng thiên tai khắc nghiệt như bão, lũ và tình trạng nước biển dâng, gây ảnh hưởng không chỉ đến độ bền của các công trình kiến trúc cổ...

“Thành lũy” cho các giá trị truyền thống

VHO - Bảo vệ, tôn tạo di tích lịch sử, văn hóa trong “cơn lốc” đô thị hóa, hiện đại hóa đang đối mặt với nhiều thách thức. Nhiều giá trị di sản, quy hoạch kiến trúc, di sản thiên nhiên đứng trước nguy cơ bị xâm phạm trước làn sóng phát triển các dự án địa ốc…   Đây là những vấn đề được nhìn nhận tại hội thảo “Bảo tồn, tôn tạo các di tích lịch sử,...

Thái Miếu, Đại Nội Huế sẽ được tu bổ, tôn tạo thế nào?

VHO - Trung tâm Bảo tồn di tích Cố đô Huế vừa khởi công triển khai dự án “Bảo quản, tu bổ, phục hồi và tôn tạo tổng thể di tích Thái Miếu giai đoạn 1” sau nhiều năm di tích này bị xuống cấp, hiện trạng hoang tàn. Trong đợt này của giai đoạn 1, tỉnh Thừa Thiên Huế sẽ dành 52 tỉ đồng từ nguồn ngân sách địa phương để triển khai dự án.  Bao giờ mới...

Giá trị kinh tế mà di sản mang lại là bao nhiêu?

VHO - Sáng 28.10, Sở Du lịch Ninh Bình phối hợp với Văn phòng UNESCO tại Hà Nội, Trường Khoa học Liên ngành & Nghệ thuật và Doanh nghiệp Xây dựng Xuân Trường tổ chức Hội nghị công bố Đề án nghiên cứu về Lượng giá giá trị kinh tế của Quần thể danh thắng Tràng An. “Các nhà nghiên cứu trong nước và quốc tế, tiếp tục quan tâm phối hợp nghiên cứu, theo dõi và đưa ra...

Mới nhất

Hoàng Thùy Linh tái xuất âm nhạc sau hơn 1 năm im ắng

Suốt hÆ¡n một năm kể từ khi "Vietnamese concert" được diễn ra, Hoàng Thùy Linh dường nhÆ° im ắng với tất cả các dá»± án nghệ thuật. Sau hơn một năm im ắng kể từ Vietnamese concert, Hoàng Thuỳ Linh bắt đầu trở lại với các dự án âm nhạc. Mở đầu là phiên bản album phòng thu Vietnamese concert...

Sinh viên Việt Nam có cơ hội thực hành tại các khách sạn thuộc tập đoàn quốc tế

Lễ ký kết biên bản ghi nhớ hợp tác chiến lược giữa trường Quản trị Khách sạn Quốc...

Sớm hoàn thiện Nghị định hướng dẫn thi hành 2 Luật về Đường bộ

Kinhtedothi - Văn phòng Chính phủ vừa có Thông báo số 501/TB-VPCP ngày 1/11/2024 kết luận của Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà tại cuộc họp rà soát dự thảo các Nghị định quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành Luật Đường bộ và Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ (ATGTĐB). Thông báo kết...

Nhiều cơ hội hợp tác giữa QatarEnergy và Petrovietnam

Tham dự buổi tiếp có lãnh đạo một số Bộ, ban ngành Trung ương. Cùng dự, về phía Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam (Petrovietnam) có ông Lê Ngọc Sơn, Tổng Giám đốc Tập đoàn. Thủ tướng Phạm Minh Chính và ông Saad bin Sherida Al Kaabi, Quốc Vụ khanh phụ trách các vấn đề năng lượng...

Ông Lê Hồng Quang được bổ nhiệm làm Tổng Giám đốc MISA

NDO - Ngày 1/11, Hội đồng quản trị Công ty Cổ phần MISA chính thức bổ nhiệm ông Lê Hồng Quang (Phó Tổng Giám đốc thường trực) làm Tổng Giám đốc nhiệm kỳ 2024-2028, thay thế người tiền nhiệm là bà Đinh Thị Thúy kết thúc nhiệm kỳ. Tân Tổng Giám đốc MISA Lê Hồng Quang tốt...

Mới nhất

Nguy cơ cho trẻ nhỏ