Nhiều khác biệt thế hệ, cử tri gốc Việt ở Mỹ sẽ chọn ‘xanh’ hay ‘đỏ’?

Theo thống kê từ Trung tâm nghiên cứu Pew, tỉ lệ người tham gia bầu cử trong những năm gần đây đã tăng đáng kể so với các thập niên trước.

Trong cộng đồng người Việt tại Mỹ, cuộc tranh cử giữa hai ứng viên là Phó tổng thống Kamala Harris và cựu tổng thống Donald Trump cũng đang trở thành một vấn đề được nhiều người quan tâm.

Những khác biệt thế hệ

Có sự khác biệt rõ rệt giữa cộng đồng người Việt tại Mỹ trong những năm đầu di cư và cộng đồng hiện tại. Vào thời gian đầu mới định cư, nhiều người phải dành phần lớn thời gian để thích nghi, học hỏi và xây dựng lại cuộc sống, do đó bầu cử không phải ưu tiên hàng đầu của họ.

Thêm vào đó, đa số người Việt khi ấy vẫn chưa có quốc tịch Mỹ nên không đủ điều kiện tham gia bầu cử. Trong nhiều trường hợp, ngay cả khi họ nỗ lực thi quốc tịch, mục tiêu chính cũng không phải vì bầu cử mà là để hợp thức hóa giấy tờ bảo lãnh cho người thân còn ở Việt Nam. Vì vậy, cộng đồng người Việt tại Mỹ lúc bấy giờ không mấy quan tâm đến việc bầu cử.

Hiện nay, cộng đồng người Việt tại Mỹ đã phát triển mạnh mẽ ở nhiều tiểu bang. Phần đông người Việt di cư sang đây khi đã trưởng thành đều đã nhập quốc tịch, lập gia đình, và con cái của họ – sinh ra hoặc lớn lên tại Mỹ – giờ cũng có công việc ổn định và nguồn thu nhập vững chắc. 

Họ bắt đầu quan tâm hơn đến các vấn đề xã hội và những vấn đề có ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc sống của mình, thay vì chỉ tập trung vào miếng cơm manh áo như trước. Vì thế, đối với người Việt tại Mỹ, ngày bầu cử giờ đây trở thành một sự kiện nóng hổi và được quan tâm nhiều hơn bao giờ hết.

Dù nước Mỹ được xem là quốc gia có nền chính trị đa đảng, nhưng trên thực tế, chỉ có hai đảng lớn là Đảng Cộng hòa và Đảng Dân chủ luân phiên nắm quyền trong suốt chiều dài lịch sử. Theo khảo sát của Trung tâm nghiên cứu Pew, khoảng 51% người Việt tại Mỹ ủng hộ Đảng Cộng hòa, trong khi 42% ủng hộ Đảng Dân chủ. 

Cộng đồng người Việt tại Mỹ được xem là cộng đồng có tư tưởng bảo thủ nhất trong các cộng đồng người gốc Á. Cần lưu ý rằng từ “bảo thủ” ở đây không mang hàm ý tiêu cực mà chỉ nói lên sự trung thành với các giá trị truyền thống và quan điểm mang tính cổ điển.

Khi đặt chân đến Mỹ, người Việt, đặc biệt là những ai ít có dịp về quê, luôn mang theo hình ảnh, ký ức và văn hóa Việt Nam từ thời còn sinh sống tại quê hương. Họ luôn cố gắng gìn giữ những nét văn hóa đó ngay cả khi đã sống tại Mỹ. Điều này lý giải cho sự “bảo thủ” trong văn hóa của cộng đồng người Việt tại đây, dẫn đến việc phần lớn người Việt ở Mỹ ủng hộ Đảng Cộng hòa. 

Tuy nhiên, cộng đồng người Việt tại Mỹ đang dần trẻ hóa theo thời gian, và điều này góp phần làm thay đổi tư tưởng và văn hóa của họ theo hướng hiện đại hơn.

Giống như nhiều cộng đồng khác, cộng đồng người Việt tại Mỹ cũng đang đối mặt với sự khác biệt về tư tưởng giữa hai thế hệ. Thế hệ đầu tiên, những người sinh ra và lớn lên ở Việt Nam, dù đã di cư sang Mỹ vẫn thường coi mình là người Việt Nam sống tại Mỹ và xem Việt Nam là quê hương. 

Do đó, khi tham gia bầu cử, họ vẫn chú trọng đến lợi ích của Việt Nam. Những người này thường còn gia đình tại quê nhà, và họ rất quan tâm đến quyền lợi cũng như cuộc sống của người thân ở trong nước.

Trong những năm gần đây, tranh chấp ở Biển Đông cũng là mối lo ngại lớn đối với nhiều người Việt sống tại Mỹ. Phần lớn trong số họ thường ủng hộ Đảng Cộng hòa và đặc biệt dành sự tín nhiệm cho cựu tổng thống Donald Trump do ông thường có những phát ngôn chỉ trích mạnh mẽ về Trung Quốc.

Xu thế mới của người trẻ

Bên cạnh đó, còn có một thế hệ người Việt thứ hai, sinh ra và lớn lên tại Mỹ, với hệ tư tưởng không khác gì so với những người Mỹ bản địa. Những người này thường tự nhận mình là người Mỹ gốc Việt hơn là người Việt sống tại Mỹ. 

Tùy thuộc vào nơi họ sinh sống, đặc biệt là những ai ở xa cộng đồng người Việt, nhiều người trong nhóm này có phần thiếu gắn kết với đất nước và văn hóa Việt Nam. Vì vậy, họ thường ít quan tâm đến các vấn đề diễn ra ở quê hương. May mắn hơn thế hệ đầu tiên, những người Việt thế hệ sau lớn lên tại Mỹ thường đã có nền tảng kinh tế vững chắc và sự hỗ trợ từ gia đình.

Phần lớn những người Việt trẻ tại Mỹ đều có bằng cấp và thu nhập ổn định, điều này cho phép họ có nhiều thời gian hơn để quan tâm đến các chính sách ảnh hưởng đến xã hội và môi trường sống của mình. Nhóm người Việt này thường có xu hướng ủng hộ Đảng Dân chủ nhiều hơn, bởi vì những chính sách của đảng này thường được giới trẻ đón nhận nồng nhiệt, như bình đẳng giới tính, bình đẳng hôn nhân và bảo hiểm sức khỏe.

Cách thức tiếp nhận thông tin của người Việt trẻ tại Mỹ cũng khác biệt rất nhiều so với thế hệ phụ huynh của họ. Với lợi thế về ngôn ngữ và được giáo dục tại Mỹ, họ có nhiều lựa chọn hơn về nguồn thông tin chính trị. 

Việc tiếp cận thông tin từ nhiều nguồn khác nhau giúp họ dễ dàng xác minh thông tin và phân biệt được đâu là thật, giả. Do đó, họ thường đặt ra tiêu chuẩn khắt khe hơn đối với các ứng viên mà mình ủng hộ. Ngược lại, những người Việt khi sang Mỹ mà chưa học được ngôn ngữ và hội nhập với xã hội thường trở thành nạn nhân của tin giả, dễ bị đưa ra những lựa chọn sai lầm trên lá phiếu.