Vai trò của vận tải xanh với lộ trình Net Zero

Chiều 15/10, Trung tâm Truyền thông tài nguyên và môi trường (Bộ Tài nguyên và môi trường) phối hợp với Báo Giao thông, Hiệp hội Logistics Việt Nam VLA và các đơn vị đồng hành tổ chức hội thảo “Vai trò của vận tải xanh – green logistics trong xu thế quốc tế đương đại tăng trưởng xanh phát triển bền vững hướng tới Net zero 2050”, góp phần cụ thể hóa “Mục tiêu Net Zero đến năm 2050” trong lĩnh vực vận tải tại Việt Nam.

Ông Nguyễn Việt Dũng, Giám đốc Trung tâm Truyền thông tài nguyên và Môi trường, Bộ TN&MT cho biết, logistics xanh là hoạt động hướng tới các mục tiêu bền vững, thân thiện và bảo vệ môi trường, giảm tối đa tác động tiêu cực đến môi trường. Các hoạt động này bao gồm: dịch vụ vận chuyển, xử lý và lưu trữ nguyên vật liệu, kiểm soát hàng tồn kho, kho bãi, đóng gói và các quyết định vị trí phân bổ hàng hóa…

Hiện nay, toàn quốc có hơn 40.000 doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực logistics. Việt Nam cũng là quốc gia đứng đầu trong các nước ASEAN về số lượng doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ logistics, được cơ quan hàng hải Mỹ cấp phép; xếp thứ 11 trong nhóm 50 thị trường logistics mới nổi toàn cầu, theo bảng xếp hạng Agility 2022.

Hiện nay, logistics xanh được Chính phủ và các doanh nghiệp quan tâm, đầu tư chuyên nghiệp. Trong đó, cơ sở hạ tầng giao thông vận tải ngày càng được đầu tư xây dựng và mở rộng; hệ thống đường cao tốc trọng điểm được xây dựng, cải tạo, tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp vận tải phát triển. 

Ngoài ra, hệ thống cảng biển cũng được cải thiện, chú trọng đầu tư, cải tiến, tiếp cận những dịch vụ vận tải tiên tiến, hiện đại và thân thiện môi trường hơn.

Tuy vậy, các doanh nghiệp logistics Việt Nam hiện nay vẫn hoạt động một cách manh mún và thiếu tính liên kết giữa các vùng. Tình trạng này diễn ra phổ biến ở các vùng miền tại Việt Nam, đặc biệt đối với các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực vận tải hàng hóa đường bộ.

Tại hội thảo, các chuyên gia, diễn giả, đại diện doanh nghiệp trong lĩnh vực vận tải cùng trao đổi xung quanh hai nội dung chính: Chuyển đổi xanh – cơ hội và thách thức đối với ngành logistics Việt Nam và nguồn lực, vai trò của các bên liên quan cũng như mô hình chuyển đổi ngành logistics Việt Nam.

TS. Lê Ngọc Cầu, Phó Viện trưởng Viện Khoa học Khí tượng Thủy văn và Biến đổi khí hậu cho biết, Bộ Giao thông Vận tải đã lộ trình rõ ràng về chuyển đổi xanh để hướng tới mục tiêu Netzero vào năm 2050.

Mục tiêu từ nay đến năm 2030 sẽ đẩy mạnh chuyển đổi sử dụng điện, năng lượng xanh đối với các lĩnh vực thuộc ngành giao thông vận tải. Đến năm 2050, phát triển hợp lý các phương thức vận tải, thực hiện mạnh mẽ việc chuyển đổi toàn bộ phương tiện, trang thiết bị, hạ tầng giao thông vận tải sang sử dụng điện, năng lượng xanh. 

Theo TS. Lê Ngọc Cầu, ngành giao thông vận tải, logistics nói chung có tiềm năng cắt giảm khí nhà kính thông qua chuyển đổi nguồn nhiên liệu, năng lượng.

Trong khi đó, ông Bùi Văn Quỳ, Phó tổng giám đốc Tổng công ty Tân Cảng Sài Gòn, Chủ tịch Hiệp hội Cảng biển ASEAN cho rằng, rất cần các yếu tố về thể chế, hạ tầng và con người để thực hiện chương trình vận tải xanh. Bên cạnh đó, Nhà nước cũng phải hỗ trợ việc phát triển xanh, dần đầu tư về hạ tầng, tài chính, công nghệ, năng lượng xanh và sạch… Cần xây dựng các tiêu chí cụ thể hơn, từ đó cấp các chứng nhận Xanh cho các doanh nghiệp đạt được các tiêu chí. Đó cũng là mục tiêu để doanh nghiệp hướng tới các tích cực hơn trong chuyển đổi xanh.

TS. Lương Quang Huy, Trưởng phòng Giảm nhẹ phát thải khí nhà kính và bảo vệ tầng ozon, Cục Biến đổi Khí hậu, Bộ Tài nguyên và Môi trường nhận định, thuận lợi của giao thông, vận tải xanh là chính quyền các thành phố và doanh nghiệp đã đầu tư phương tiện, hệ thống hạ tầng liên quan nhằm đưa vào sử dụng các phương tiện giao thông thân thiện với môi trường.

Tuy nhiên, quá trình thực hiện giao thông xanh vẫn gặp một số khó khăn trong việc thuyết phục để người dân chủ động chuyển sang sử dụng các phương tiện công cộng nói chung và phương tiện giao thông xanh.

Bên cạnh đó, thị trường hiện chưa tiếp cận được nhiều nguồn cung cấp để có sự cạnh tranh và có lựa chọn hấp dẫn hơn về giá để người dân lựa chọn….

Trong khi nhiều doanh nghiệp đang băn khoăn đặt câu hỏi về những chính sách, nguồn lực tài chính nào, cơ chế nào của nhà nước để hỗ trợ doanh nghiệp trong chuyển đổi xanh? Ông Nguyễn Tuấn Phát, Giám đốc quan hệ Chính phủ và dịch vụ công Quỹ Asia Quỹ Capital Vietnam đưa đến hội thảo một thông tin quan trọng là hiện nay có các quỹ đầu tư từ Liên minh châu Âu, Hiệp hội doanh nghiệp Canada, Australia…với các nguồn vốn hàng chục, thậm chí hàng tỷ USD để hỗ trợ các doanh nghiệp trong chuyển đổi xanh.

“Điều quan trọng là các Hiệp hội cần chủ động hơn trong việc tiếp cận các nguồn vốn này để giới thiệu cho doanh nghiệp. Không ai giúp mình bằng chính mình”, ông Phát nói.