“Đòn bẩy” phát triển giao thông đô thị tại Hà Nội

Phát biểu tại toạ đàm, Trưởng ban MRB Nguyễn Cao Minh bày tỏ, (TOD) không chỉ là một giải pháp quy hoạch hiện đại, mà là chiến lược chủ đạo để thúc đẩy sự phát triển đô thị năng động, bền vững. 

TOD đã chứng tỏ được hiệu quả trên toàn cầu, là cầu nối vững chắc giữa hệ thống giao thông công cộng với các khu đô thị, mang lại giá trị vượt trội về kinh tế, văn hóa và môi trường sống. Đây là một mô hình quy hoạch đô thị tiên tiến, tận dụng tối đa hệ thống giao thông công cộng hiện tại và tương lai cùng lượng người sử dụng lớn.

Theo ông Minh, Hà Nội với vai trò là Thủ đô và trung tâm kinh tế – văn hóa của cả nước, đang đứng trước một cơ hội lịch sử để triển khai TOD trong chiến lược phát triển đô thị dài hạn. Chính sách này không chỉ giúp tối ưu hóa việc sử dụng đất, mà còn giảm tắc nghẽn giao thông, giảm phát thải và cải thiện chất lượng không gian công cộng.

“Chính sách TOD còn là chìa khóa để khai thác tiềm năng kinh tế tiềm ẩn, gia tăng giá trị đất đai và tạo điều kiện phát triển các trung tâm kinh tế mới. TOD không chỉ giúp thành phố tận dụng hiệu quả các khoản đầu tư lớn vào hạ tầng giao thông công cộng như đường sắt đô thị và hệ thống vận chuyển nhanh khu vực, mà còn cải thiện nguồn cung nhà ở hiện có, đồng thời phát triển thêm nhà ở mới cùng các trung tâm kinh tế quanh các nút giao thông chiến lược. Qua đó, mở ra cơ hội khai thác giá trị đất đai một cách tối ưu”, ông Minh nhấn mạnh. 

Cũng theo ông Minh, Luật Đất đai 2024 và Luật Thủ đô 2024, với những cải cách mang tính đột phá, sẽ tạo ra hành lang pháp lý thuận lợi, giúp Hà Nội dẫn đầu trong phát triển các dự án đô thị theo định hướng giao thông. 

Theo đó, Luật Thủ đô 2024 dành riêng một điều (Điều 31) quy định về cơ chế và công cụ phát triển dự án TOD tại Hà Nội, bao gồm các nội dung: Định nghĩa về khu vực TOD; Quy hoạch hệ thống đường sắt đô thị và khu vực TOD; Đầu tư phát triển đường sắt đô thị áp dụng mô hình TOD; Một số cơ chế thu phí LVC (giá trị thặng dư từ đất) trong khu vực TOD; Quản lý, vận hành và khai thác đường sắt đô thị và khu vực TOD.

Về những giá trị, cơ chế đặc thù mà Luật Thủ đô 2024 mang lại, Luật sư Lê Nết (Công ty Luật LNT & Partners) chỉ rõ, trường hợp có quy định khác nhau giữa Luật Thủ đô và các quy phạm pháp luật khác về cùng một vấn đề thì áp dụng quy định của Luật Thủ đô. Điều này có ý nghĩa là các cơ quan liên quan không còn phải lo lắng về việc chồng chéo, mâu thuẫn giữa các văn bản pháp luật, và chỉ tập trung vào nghiên cứu thực hiện Luật Thủ đô.

Một số ý kiến ở toạ đàm cho rằng, cùng với Luật Thủ đô (sửa đổi), Luật Đất đai 2024 với những ưu đãi đầu tư cụ thể như miễn, giảm tiền sử dụng đất phục vụ hậu cần, hạ tầng cho các dự án đường sắt đô thị; cơ chế đền bù, giải phóng mặt bằng, thu hồi đồng bộ các dự án có phạm vi đất xung quanh, dọc tuyến đường sắt đô thị, nhà ga để nhà nước quản lý, đấu thầu, đấu giá, phát triển hạ tầng khu đất này để thu lại một phần nguồn tiền, từ đó đầu tư cho tuyến giao thông đô thị tiếp theo… được kỳ vọng sẽ tạo nên động lực mới, mạnh mẽ hơn hẳn để Thủ đô hoàn thành kế hoạch đầy tham vọng có 600km đường sắt đô thị trong tương lai.