‘Răng rồng’ là gì mà NATO rải khắp biên giới phía đông giáp Nga?

Bộ Quốc phòng Lithuania trong một thông báo trên Twitter vào ngày 9/10, cho biết đã hoàn thành việc xây dựng và gia cố các công sự trên cây cầu chiến lược bắc qua sông Neman, gần biên giới với vùng Kaliningrad của Nga.

Thông qua tuyên bố này, Lithuania cho biết đã lắp đặt hàng loạt chướng ngại vật chống tăng như “răng rồng” và “nhím chống tăng” nhằm bảo vệ lãnh thổ khỏi các mối đe dọa tiềm tàng. Một số cây cầu thậm chí còn được chuẩn bị phương án phá hủy trong trường hợp cần thiết để ngăn chặn bước tiến của kẻ thù.

Lithuania gia cố các cây cầu bằng chướng ngại vật chống tăng gần biên giới Nga. (Nguồn ảnh: Bộ Quốc phòng Lithuania)

Bộ trưởng Quốc phòng Lithuania – Laurynas Kasčiūnas, nhấn mạnh rằng việc đặt mìn trên các cây cầu sẽ tăng cường khả năng phòng thủ và đảm bảo an ninh cho các khu vực biên giới. Những biện pháp này là một phần của chiến lược tổng thể, nhằm đối phó với các cuộc tấn công tiềm tàng từ Nga hoặc Belarus. Việc gia cố các công sự là dấu hiệu cho thấy sự chủ động và lo ngại của Lithuania trong bối cảnh tình hình khu vực ngày càng căng thẳng.

Lithuania không phải là quốc gia duy nhất trong khu vực triển khai các biện pháp phòng thủ. Cùng với Latvia và Estonia, nước này đã hợp tác chặt chẽ trong việc xây dựng một tuyến phòng thủ chung, nhằm bảo vệ sườn phía đông của NATO. Bộ trưởng Quốc phòng Estonia Hanno Pevkur cho biết các tuyến phòng thủ này là một phản ứng trực tiếp trước cuộc chiến ở Ukraine, khi các rào cản vật lý đã chứng minh vai trò quan trọng trong việc ngăn chặn các cuộc tấn công bất ngờ. Ông khẳng định rằng việc thiết lập các chướng ngại vật và công sự là một bước đi cần thiết để đảm bảo an ninh và tạo điều kiện cho các lực lượng quân sự phản ứng nhanh chóng trước mọi tình huống xâm nhập.

Latvia cũng đã tham gia vào sáng kiến này. Bộ trưởng Quốc phòng Latvia – Andris Spruds, chia sẻ rằng những công trình phòng thủ này không chỉ nhằm mục đích ngăn cản kẻ thù mà còn đóng vai trò củng cố khả năng phòng thủ của NATO. Các biện pháp này nằm trong khuôn khổ của các nghị quyết được thông qua tại Hội nghị thượng đỉnh NATO năm 2022 ở Madrid, nơi các nhà lãnh đạo nhất trí mở rộng và củng cố hệ thống phòng thủ ở khu vực biên giới phía đông.

Các công sự này là một phần trong kế hoạch an ninh lớn hơn của các nước Baltic, đặc biệt là khi đối mặt với những mối đe dọa an ninh đang gia tăng từ Nga. Việc phối hợp giữa ba nước Estonia, Latvia và Lithuania nhằm đảm bảo rằng bất kỳ cuộc xâm lược nào từ phía Nga hoặc Belarus đều sẽ bị làm chậm và gây khó khăn ngay từ những bước đầu tiên. Các tuyến phòng thủ được xây dựng dựa trên các phân tích chiến lược, giúp các quốc gia Baltic có thể phản ứng kịp thời và phù hợp với ý định của kẻ thù.

Tại Hội nghị thượng đỉnh NATO năm 2022, các quốc gia thành viên đã thống nhất về tầm quan trọng của việc tăng cường an ninh cho biên giới phía đông, đặc biệt là đối với các quốc gia Baltic. NATO đã phát triển các biện pháp phòng thủ nhiều lớp, bao gồm việc triển khai các nhóm chiến đấu quy mô lữ đoàn, lực lượng phản ứng nhanh và các hệ thống phòng thủ đa chiều. Những nỗ lực này không chỉ tập trung vào việc xây dựng các chướng ngại vật vật lý mà còn chú trọng đến phòng thủ không gian mạng và phòng không.

Ba Lan đã phát động một chương trình quốc phòng quy mô lớn có tên “Lá chắn phía Đông” để tăng cường an ninh biên giới phía đông với Nga và Belarus. (Nguồn ảnh: Bộ Quốc phòng Ba Lan)

Bên cạnh các nước Baltic, Ba Lan cũng đã thực hiện những biện pháp tương tự để bảo vệ biên giới. Vào tháng 5/2024, Ba Lan đã khởi động chương trình “Lá chắn phía Đông”, bao gồm việc xây dựng các công sự và rào cản dọc biên giới với Nga và Belarus. Với tổng chiều dài khoảng 700 km, dự án này tiêu tốn hàng tỷ đô la, tập trung vào việc gia cố các vị trí chiến lược, thiết lập tháp giám sát và triển khai các biện pháp chống lại máy bay không người lái. Sáng kiến này được coi là một phần quan trọng trong chiến lược an ninh của Ba Lan, với sự hỗ trợ tài chính từ chính phủ và Liên minh châu Âu.

Các hệ thống phòng thủ vật lý, như đã được chứng minh qua lịch sử, luôn đóng vai trò quan trọng trong việc ngăn chặn bước tiến của kẻ thù. Ví dụ, tuyến phòng thủ Siegfried ở Đức trong Thế chiến II đã làm chậm bước tiến của quân đội Đồng minh, cho phép quân Đức có thêm thời gian để phản công. Mặc dù những công trình này có thể tốn kém và không hoàn hảo, nhưng chúng mang lại lợi thế chiến lược và giúp bảo vệ các quốc gia khỏi các cuộc xâm nhập nhanh chóng.

Trong cuộc chiến Nga-Ukraine, các công sự và chướng ngại vật cũng đã trở thành yếu tố cốt lõi trong chiến lược phòng thủ của cả hai bên. Các lực lượng Nga đã thiết lập các hệ thống phòng thủ phức tạp với chiến hào, mương chống tăng và các chướng ngại vật nhằm ngăn chặn bước tiến của Ukraine. Đáp lại, Ukraine cũng đã gia cố tuyến phòng thủ của mình, chuẩn bị cho những cuộc phản công tiềm tàng từ phía Nga khi điều kiện chiến đấu thay đổi. Những chiến lược này cho thấy vai trò quan trọng của công sự trong các cuộc chiến hiện đại, giúp làm chậm bước tiến của kẻ thù và tạo điều kiện cho các lực lượng phòng thủ tổ chức phản công.