Ở Quảng Ninh, âm nhạc không chỉ là âm nhạc, không chỉ là hát lên, mà còn là phương tiện để chuyển tải tâm tư tình cảm, khát vọng của con người Vùng mỏ.
Quảng Ninh là vùng đất tạo cảm hứng cho rất nhiều nhạc sĩ tên tuổi sáng tác như Hoàng Vân, Trần Chung, Phạm Tuyên, Tân Huyền, Trọng Bằng, Xuân Giao, Chu Minh, Đức Minh… với hàng loạt ca khúc “Trên biển trời Đông Bắc”, “Những ngôi sao ca đêm”, “Tôi là người thợ lò”, “Bình minh Hạ Long”, “Đường đi lên mỏ” v.v..
Trong những năm 60 của thế kỷ trước, nhiều nhạc sĩ đã đến với Quảng Ninh và để lại nhiều tác phẩm hay như: “Bài ca công nhân Vùng mỏ” của nhạc sĩ Đỗ Nhuận, “Bài ca thợ lò” của nhạc sĩ Hoàng Hiệp, “Nhịp máy khoan” của nhạc sĩ Trọng Bằng, “Trái tim đỏ trên đất mỏ Vàng Danh” của nhạc sĩ Chu Minh, “Đất mỏ anh hùng” của nhạc sĩ Xuân Giao, “Cờ Đảng bay trên núi Bài Thơ” của nhạc sĩ Thế Bảo, “Những người lái xe trên tầng” của nhạc sĩ Thành Long v.v.. Chính những ca khúc này đã thắp lửa nhiệt huyết cho rất nhiều thế hệ ca sĩ, nhạc sĩ Vùng mỏ toả sáng.
Đội ngũ sáng tác âm nhạc của Quảng Ninh hôm nay được xem là một lực lượng khá vững vàng. Hàng năm, các tác giả này đều đặn cho ra các tác phẩm mới. Bằng những đóng góp trong lao động nghệ thuật của mình, các nhạc sĩ Quảng Ninh đã và đang góp phần thúc đẩy các phong trào hoạt động văn hoá văn nghệ, phục vụ nhu cầu hưởng thụ các giá trị tinh thần của nhân dân, để Quảng Ninh luôn là điểm sáng trong hoạt động âm nhạc cả nước.
Theo nhạc sĩ Đỗ Hồng Quân, Chủ tịch Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật Việt Nam, thì những đề tài của các nhạc sĩ hướng tới cũng là tuổi trẻ với đặc thù của Vùng than, vùng lao động công nghiệp có truyền thống với những con người anh hùng. Do đó, tác phẩm họ viết ra dễ đi vào tuổi trẻ, được giới trẻ tiếp nhận. Hoạt động âm nhạc ở Quảng Ninh cũng vì thế mà sôi động, tươi mới và được tổ chức khá bài bản.
Ngày 25/4/2023, Hội Văn học nghệ thuật tỉnh đã tổ chức ngày hoạt động âm nhạc Quảng Ninh năm 2023 với chủ đề “Khát vọng Vùng than”. Đây là hoạt động chào mừng 68 năm Ngày giải phóng Vùng mỏ, 25/4 (1955-2023), kỷ niệm 60 năm Ngày thành lập tỉnh Quảng Ninh 30/10 (1963-2023).
Ông Đào Huy Toàn, Chủ tịch Hội Văn học nghệ thuật Quảng Ninh, cho biết: Cách đây 18 năm, ngày 25/4/2005, Hội đã tổ chức Năm Âm nhạc Quảng Ninh và đề xuất ý tưởng chọn ngày 25/4 hàng năm là Ngày Âm nhạc Quảng Ninh tạo nên một diện mạo mới cho âm nhạc Vùng mỏ. Tiếp nối ý tưởng này, hàng năm Hội đều có các hoạt động đẩy mạnh sáng tác và biểu diễn âm nhạc vào mỗi dịp 25/4. Đến nay, Quảng Ninh đã có trên 3.000 ca khúc các loại được ra đời. Đó là tài sản tinh thần vô giá của công chúng yêu nhạc Quảng Ninh.
Nhạc sĩ Đức Trịnh, Chủ tịch Hội Nhạc sĩ Việt Nam, tặng hoa Hội Văn học nghệ thuật tỉnh Quảng Ninh tại Ngày hoạt động âm nhạc Quảng Ninh, 25/4/2023.
Chi hội Nhạc sĩ Việt Nam tại Quảng Ninh hiện có 22 người, là một trong những đơn vị hoạt động rất tích cực với nhiều nhạc sĩ có tên tuổi, như: Đỗ Hoà An, Xuân Quang, Lê Nguyên Thêm, Vũ Đức Tạo, Lê Đăng Vệ, Ngọc Xuân, Đặng Xuyên v.v.. Tuy nhiên, âm nhạc Quảng Ninh phải rộng ra với nhiều thế hệ và phải trông đợi vào các nhạc sĩ trẻ hơn, như: Vũ Việt Hồng, Tuấn Đạt, Nguyễn Đức Thắng, Phạm Thế Anh, Nguyễn Mạnh Trung v.v.. Nhờ lực lượng này mà càng ngày đội ngũ những người sáng tác âm nhạc ở Quảng Ninh càng dày thêm.
Chi hội Âm nhạc (thuộc Hội Văn học nghệ thuật tỉnh) – lực lượng hùng hậu hơn, hiện có gần 100 hội viên là các nhạc sĩ, ca sĩ, nghệ sĩ đã đóng góp không nhỏ vào phong trào sáng tác, dàn dựng và biểu diễn nghệ thuật các cấp. Nhiều nhạc sĩ đã có tác phẩm in trong các tuyển tập như: “Hát cùng trời nước Hạ Long”, “Hành quân giữa vùng Đông Bắc”, “Móng Cái thành phố bình minh”, “Tiên Yên miền khát vọng”, “Bình Liêu – Khát vọng vươn lên”, “Hải Hà vùng đất con người” v.v.. Nhiều nhạc sĩ đã tổ chức được những đêm nhạc cá nhân hay nhóm nhạc sĩ về chủ đề quê hương Quảng Ninh như: Đỗ Hòa An, Lê Nguyên Thêm, Lê Đăng Vệ, Lê Chí Phúc, Trần Cường.
Phát biểu tại Ngày hoạt động âm nhạc Quảng Ninh năm 2023 do Hội Văn học nghệ thuật Quảng Ninh tổ chức ngày 25/4/2023, Nhạc sĩ Đỗ Hồng Quân cho biết: Quảng Ninh được thiên nhiên ưu ái nhiều thứ nên đã được tổ chức nhiều sự kiện quy mô lớn, trong đó có những sự kiện về âm nhạc và những hoạt động cho các nhạc sĩ tìm kiếm cảm hứng sáng tác, trải nghiệm thực tế sinh động để có tác phẩm và có đất diễn. Nhìn chung, Quảng Ninh có nhiều tiềm năng âm nhạc, có hoạt động âm nhạc chuyên nghiệp lớn mạnh và rộng khắp. Tỉnh và Hội Nhạc sĩ Việt Nam đã xây dựng một trung tâm đào tạo tài năng âm nhạc tại phường Đại Yên, TP Hạ Long.
Nhân dịp tổ chức Ngày hoạt động âm nhạc Quảng Ninh năm 2023, Hội Văn học nghệ thuật tỉnh đã phát động cuộc thi sáng tác văn học nghệ thuật trong đó có âm nhạc, hướng đến chào mừng 60 năm Ngày thành lập tỉnh Quảng Ninh với chủ đề “Khát vọng xây dựng một Quảng Ninh kiểu mẫu, giàu đẹp, văn minh, hiện đại”. Nội dung tập trung phản ánh thành tựu và quá trình phát triển của tỉnh Quảng Ninh trong 60 năm qua, các điển hình tiêu biểu trong 60 năm hình thành và phát triển của tỉnh, quá trình lao động, sáng tạo, tinh thần yêu nước, ý chí tự lực tự cường, khát vọng vươn lên của con người Quảng Ninh.
