Sáng 30/4, hàng nghìn người dân, Phật tử và du khách đã có mặt tại Cụm Di tích lịch sử Quốc gia Núi Bài Thơ để tham gia Lễ hội đền Đức Ông Trần Quốc Nghiễn. Lễ hội nằm trong chuỗi sự kiện thuộc Tuần Du lịch Hạ Long 2023, nhằm góp phần gìn giữ văn hóa tín ngưỡng và quảng bá, kích cầu du lịch địa phương.
Đức Ông Hưng Vũ Vương Trần Quốc Nghiễn là con trai cả của Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn, cháu đích tôn của An Sinh Vương Trần Liễu và là cháu ruột của vua Trần Thái Tông. Ông vốn là một vị tướng tài giỏi, văn võ song toàn và là người con tận hiếu, bề tôi tận trung của triều đình. Trong cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Nguyên – Mông lần thứ hai và thứ ba của dân tộc, ông đã cùng vua cha Trần Quốc Tuấn và các tướng lĩnh lập nhiều chiến công lớn được vua Trần phong tước là “Khai Quốc công”.
Để ghi nhớ công ơn Trần Quốc Nghiễn, các chủ thuyền đi qua núi Bài Thơ đã cùng nhau lập đền thờ ông. Đền được xây dựng từ lâu đời, trải qua bao biến động của lịch sử và thời gian, đền đã xuống cấp và nhiều lần được trùng tu. Lần trùng tu mới nhất là năm 2002 mang đến cho ngôi đền một diện mạo khang trang như ngày nay. Đền Đức Ông Trần Quốc Nghiễn nằm trong Cụm Di tích lịch sử – văn hoá và danh thắng núi Bài Thơ, đã được công nhận là di tích lịch sử, văn hoá quốc gia. Không những là nơi sinh hoạt văn hóa tâm linh của người địa phương, đền Đức Ông còn là điểm du lịch tâm linh thu hút du khách.
Lễ hội đền Đức Ông Trần Quốc Nghiễn được tổ chức vào ngày 24/3 âm lịch hàng năm (ngày mất của ông). Tuy nhiên, kể từ năm 2008, Lễ hội đền Đức Ông Trần Quốc Nghiễn được phục dựng lại và được tổ chức vào dịp 29 và 30/4 gắn với Tuần lễ Du lịch Hạ Long hằng năm. Đây là dịp để người dân có thể ôn lại truyền thống lịch sử vẻ vang của dân tộc, khơi lên lòng tự hào và truyền thống yêu nước của thế hệ cha ông thông qua các hình ảnh được tái hiện như: Rước bài vị Đức Ông Trần Quốc Nghiễn với các tướng lĩnh hộ giá vi hành qua các con phố, lễ rước đuốc thiêng, lễ thả hoa đăng…
Lễ hội năm nay diễn ra trong hai ngày 29 và 30/4 với phần lễ theo nghi thức truyền thống với các nội dung như: Nghi lễ khoa kinh Phật, khoa cúng Trần triều, khoa cúng mẫu, lễ mục dục, lễ bạch văn khai hội, lễ rước đuốc thiêng, lễ rước Đức Ông vi hành, lễ phóng sinh, lễ tọa đăng. Sau nghi lễ khai hội, lễ rước bài vị Đức Ông vi hành đã được thực hiện trang trọng, từ đền Đức Ông Trần Quốc Nghiễn ra đường Lê Thánh Tông, đến chùa Long Tiên rồi trở lại đền. Lễ rước năm nay thu hút gần 30 đoàn với khoảng 2.000 người tham gia là Phật tử, đại diện các đoàn thể, khu phố của phường Hồng Gai.
Tham gia phần hội, nhân dân và du khách thả hoa đăng trên biển cầu mong mưa thuận gió hoà, các hoạt động biểu diễn nghệ thuật, xem hoạt cảnh diễn tích lịch sử về cuộc đời và sự nghiệp của Đức Ông Hưng Vũ Vương Trần Quốc Nghiễn cùng các trò chơi dân gian như: Múa lân sư rồng, thi đấu cờ người.
Nghi thức buổi tối được người dân và du khách trông đợi nhất bởi nó mang ý nghĩa to lớn về việc Đức Ông soi sáng và khai thông trí tuệ cho con người. Hơn nữa, nghi lễ thả hoa đăng trên biển cũng là để cầu cho quanh năm mưa thuận gió hòa, ngư dân có thể yên ổn làm ăn, đánh bắt. Không gian sự kiện lễ hội được mở rộng ra toàn cụm Di tích núi Bài Thơ, gồm: Đền Đức Ông, chùa Long Tiên, một số tuyến phố ở phường Hồng Gai và phường Bạch Đằng thu hút không chỉ người dân và cả du khách tham gia.
Lễ hội đền Đức Ông Trần Quốc Nghiễn được tổ chức trọng thể vào thời gian diễn ra Tuần du lịch hàng năm là dịp để nhân dân và du khách gần xa hiểu sâu sắc hơn giá trị lịch sử văn hóa của cụm di tích lịch sử danh thắng núi Bài Thơ – chùa Long Tiên – đền Đức Ông Trần Quốc Nghiễn. Từ đó, lễ hội nâng cao trách nhiệm bảo vệ, giữ gìn, đóng góp công sức trong việc tôn tạo và phát huy giá trị di tích lịch sử của TP Hạ Long
