Màn tranh luận của hai phó tướng

Tập trung vào Israel, tránh nói về Ukraine

Các cuộc xung đột ở Trung Đông đã tạo ra những điều chỉnh đáng kể cho nội dung cuộc tranh luận. Không lâu trước khi cuộc tranh luận bắt đầu, Iran đã tiến hành một cuộc tấn công tên lửa vào Israel, vì vậy câu hỏi đầu tiên đặt ra là quan điểm của các ứng cử viên về những gì mà Mỹ nên làm trong vấn đề này.

Đối với một người thuộc Đảng Cộng hòa, sự khởi đầu này là một món quà. Bởi lẽ, đây là cơ hội để JD Vance cáo buộc chính quyền của Tổng thống Joe Biden và Đảng Dân chủ về những hạn chế trong chính sách Trung Đông của Mỹ, mà theo Đảng Cộng hòa là “quá mềm mỏng trong cách tiếp cận với Iran”.

Đảng Dân chủ cố gắng cân bằng giữa truyền thống ủng hộ Israel và lợi ích của phe cánh tả ủng hộ Palestine và những người có cảm tình với họ. Đảng Dân chủ hiện nay đặc biệt lo ngại về sự hiện diện của ứng viên Đảng Xanh Jill Stein, vốn ủng hộ phong trào tẩy chay, trừng phạt Israel. Tại các bang chiến trường, như Wisconsin và Michigan, bà Jill Stein của Đảng Xanh thường dẫn đầu trong số cử tri Hồi giáo, dẫn trước cả hai ứng viên Kamala Harris và Donald Trump.

Cuộc tranh luận của 2 ứng cử viên phó tổng thống một lần nữa cho thấy xu hướng các bên muốn đẩy chủ đề cuộc khủng hoảng Ukraine ra khỏi bối cảnh trước bầu cử. Trong suốt một tiếng rưỡi tranh luận, không một lời nào được nói về Ukraine, mặc dù một tuần trước Tổng thống Vladimir Zelenskyy đã đến gặp Donald Trump và Joe Biden để làm sâu sắc hơn mối quan hệ giữa hai nước và cục diện chiến trường tại Ukraine hiện nay.

Nhưng nếu đối với Đảng Cộng hòa, việc không đề cập đến vấn đề Ukraine có thể được xem là một động thái chính trị, thì đối với Đảng Dân chủ, việc loại Kiev khỏi chương trình nghị sự là một nỗ lực nhằm hướng lái dư luận ra khỏi vấn đề mà bản thân Đảng Dân chủ cũng đang gặp khó.

Tim Waltz đánh mất chính mình

Trong cuộc tranh luận, ứng cử viên Phó Tổng thống của Đảng Dân chủ Tim Waltz dường như có màn thể hiện thiếu thuyết phục khi không có sự chuẩn bị trước áp lực. Ông Waltz cố gắng duy trì hình ảnh một doanh nhân đến từ tỉnh Minnesota, không ngừng thu hút cử tri nhờ kinh nghiệm làm thống đốc bang của ông. Nhưng theo truyền thống Mỹ, bằng cách này cũng không giúp ích được gì nhiều, thậm chí còn gây hại cho ứng viên tổng thống Kamala Harris.

Theo Reuters, “sự đơn giản” của Tim Waltz gắn liền với việc bà Harris miễn cưỡng tạo ra một người bạn đồng hành ngang bằng về quyền lực, thay vì Thống đốc nổi tiếng của Pennsylvania Josh Shapiro, người mà trước đó truyền thống Mỹ đã nhắc tên như là một ứng viên đầy tiềm năng cho vị trí phó tổng thống nếu bà Harris giành chiến thắng.

Trong cuộc tranh luận, Tim Waltz thể hiện sự lo lắng, thiếu bình tĩnh và dẫn đến một số “sai lầm”, chẳng chạn như nói về việc “làm bạn với những kẻ xả súng ở trường học” (theo Reuters) và “nhầm lẫn” cả về quá khứ của mình. Ông nói rằng đã ở Hồng Kông trong sự kiện Thiên An Môn năm 1989. Giới truyền thông rất nhanh chóng phát hiện ra rằng, điều này là sai sự thật, giống như với những phát biểu về thời gian trong quân đội.

JD Vance không phải là Mike Pence

Trái ngược với Tim Waltz, JD Vance rõ ràng đã học được từ những thất bại của người đồng hành Donald Trump và sớm xoay cuộc trò chuyện sang chủ đề về 4 năm qua và những hạn chế, khó khăn khác của chính quyền Đảng Dân chủ. Đồng thời, ông Vance hoàn toàn thoát khỏi hình ảnh thiếu thuyết phục của Donald Trump.

Giới phân tích chính trị cho rằng, Thượng nghị sĩ bang Ohio đã gián tiếp xác nhận rằng, ông không chỉ có thể là người có quyền thứ hai ở Mỹ nếu Donald Trump thắng cử, mà còn là người kế nhiệm của ông Trump. Khi báo chí bảo thủ nhắc về điều này, ông Vance đã thể hiện mình là người giỏi nhất trong cuộc tranh luận và vượt qua không chỉ đối thủ trực tiếp, mà còn cả Donald Trump và Kamala Harris.

Theo Sergei Mikhailov, chuyên gia hàng đầu tại Viện Nghiên cứu chiến lược Nga nhận định, JD Vance nổi bật trong số 4 chính trị gia tham gia cuộc tranh luận. “Cuộc tranh luận giữa 2 ứng viên phó tổng thống rõ ràng có chất lượng hơn nhiều so với cuộc tranh luận giữa ông Trump và bà Harris. Mọi thứ diễn ra một cách xây dựng và tích cực, làm rõ các vấn đề then chốt của nước Mỹ. JD Vance trong bộ tứ này có vẻ là người trí tuệ nhất, tiếp cận một cách chu đáo những chủ đề thực sự cấp bách của nền chính trị Mỹ. Tuy nhiên, cho đến gần đây ông JD Vance vẫn nhận được tỷ lệ khá thấp trong số những người tranh luận. Về vấn đề này, các phép đo ở trạng thái dao động sẽ có vai trò quyết định”,  ông Mikhailov phát biểu trên tờ Izvestia.

Trong khi đó, Vladimir Vasiliev, trưởng nhóm nghiên cứu tại Viện Mỹ và Canada, nhấn mạnh Donald Trump đã rút ra kết luận từ nhiệm kỳ đầu tiên của mình, và việc ông đặt cược vào JD Vance làm người đồng hành không chỉ vì sự tận tâm của ông Vance, mà còn vì việc tạo ra một phương án dự phòng chính thức cho mình.

“Ông Trump đã bị thiêu rụi trong nhiệm kỳ tổng thống đầu tiên của mình khi Mile Pence được ông chọn sau đó đã tố cáo lại chính ông liên quan đến các sự kiện ngày 6/1/2021. Bây giờ, ông Trump đã chọn một nhân vật rất giống mình. Lúc đầu truyền thông và giới phân tích chính trị đánh giá quyết định này là một sai lầm, nhưng bây giờ chúng ta có thể nói rằng JD Vance đã thể hiện mình là một nhân vật chính trị riêng biệt”.

“Về mặt nào đó, ông ấy đang thể hiện là ‘Trump của tương lai’, nhưng ông ấy có thể tạo ra các biến thể của ‘Chủ nghĩa Trump’ của riêng mình trong tương lai. Hơn nữa, bối cảnh trước bầu cử có thể xảy ra nhiều chiến thuật bị cấm khác nhau. Ông Trump đã bị bắn hai lần. Bây giờ ông ấy đã có nhân vật số 2 xuất sắc. Trong khi, đảng Dân chủ không có lựa chọn như vậy”, chuyên gia này kết luận.

Rõ ràng, rất khó để đánh giá một cách chính xác tác động từ màn trình diễn thuyết phục của JD Vance trong cuộc tranh luận đến cục diện chung của cuộc bầu cử tổng thống Mỹ. Tuy nhiên, màn tranh luận tiếp tục cho thấy sự phân cực ngày càng sâu sắc trong đời sống chính trị – xã hội Mỹ

Hà Anh