Tách phần vốn Nhà nước tại Vành đai 4

Phối cảnh Dự án đường Vành đai 4 vùng Thủ đô.

UBND TP. Hà Nội vừa có công văn gửi Thủ tướng Chính phủ đề xuất giải pháp tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc trong quá trình tổ chức triển khai và giải ngân vốn ngân sách trung ương Dự án thành phần 3 thuộc Dự án đầu tư xây dựng đường Vành đai 4 – Vùng Thủ đô Hà Nội.

Theo đó, UBND TP. Hà Nội kiến nghị Thủ tướng Chính phủ báo cáo, trình Quốc hội cho phép thực hiện Tiểu dự án đầu tư công đối với phần vốn ngân sách Nhà nước trong Dự án thành phần 3 như một dự án đầu tư công thông thường và được triển khai độc lập, song song và không phụ thuộc vào tiến độ, kết quả lựa chọn nhà đầu tư thực hiện phần còn lại của Dự án thành phần 3.

Các hạng mục này bao gồm các cầu: Hồng Hà, cầu Mễ Sở, cầu Hoài Thượng và các đoạn tuyến: từ trước nút giao Quốc lộ 6 đến hết nút giao cao tốc Hà Nội – Hải Phòng, đoạn tuyến nối 9,7 km trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh.

Đồng thời, cho phép UBND TP. Hà Nội giao cơ quan trực thuộc làm chủ đầu tư thực hiện Tiểu dự án đầu tư công theo pháp luật về đầu tư công.

Trường hợp có nhà đầu tư tham gia thực hiện Dự án thành phần 3, Nhà nước sẽ sử dụng tài sản công là Tiểu dự án đầu tư công này để hỗ trợ nhà đầu tư để thực hiện thu phí trên toàn tuyến cao tốc Vành đai 4.

UBND TP. Hà Nội cũng đề xuất hướng xử lý đối với trường hợp tổng mức đầu tư các dự án thành phần có sự thay đổi so với sơ bộ tổng mức đầu tư của Dự án thành phần được duyệt nhưng không vượt sơ bộ tổng mức đầu tư của toàn bộ dự án đã được quyết định chủ trương đầu tư.

Cụ thể, với trường hợp tổng mức đầu tư dự án thành phần giảm thì được giữ nguyên phần ngân sách Trung ương hỗ trợ như theo Nghị quyết 56/2022/QH15 về chủ trương đầu tư Dự án đầu tư xây dựng đường Vành đai 4 – Vùng Thủ đô Hà Nội.

Trường hợp tăng tổng mức các dự án thành phần, các địa phương sẽ tự cân đối bằng nguồn vốn ngân sách địa phương.

UBND TP. Hà Nội kiến nghị cấp có thẩm quyền giao UBND TP. Hà Nội là cơ quan đầu mối để rà soát, điều hòa, cân đối, thống nhất với UBND tỉnh Hưng Yên, UBND tỉnh Bắc Ninh về số liệu điều chỉnh tăng, giảm tổng mức đầu tư các dự án thành phần; các địa phương thực hiện thẩm quyền của người quyết định đầu tư phê duyệt điều chỉnh các Dự án thành phần.

Được biết, hiện tiến độ triển khai các Dự án thành phần 1.1 (bồi thường, hỗ trợ, giải phóng mặt bằng) và Dự án thành phần 2.1 (xây dựng đường song hành) cơ bản đáp ứng yêu cầu.

Tuy nhiên, khó khăn lớn nhất hiện nay là triển khai Dự án thành phần 3: Đầu tư xây dựng đường cao tốc theo phương thức PPP đảm bảo tiến độ và giải ngân vốn Trung ương năm 2024 được bố trí cho dự án là 4.190 tỷ đồng.

Theo kế hoạch, trong tháng 10/2024, Dự án thành phần 3 sẽ phê duyệt phát hành hồ sơ mời thầu; tháng 12/2024 tổ chức mở thầu (tối thiểu 60 ngày để Nhà đầu tư chuẩn bị hồ sơ dự thầu); tháng 1/2025 hoàn thành việc: đánh giá kỹ thuật, đánh giá tài chính thương mại, thẩm định, phê duyệt kết quả lựa chọn nhà đầu tư; tháng 2/2025 nhà đầu tư thành lập doanh nghiệp dự án, đàm phán ký kết hợp đồng BOT.

Tiếp theo đó, để triển khai Tiểu dự án đầu tư công theo pháp luật về đầu tư công, nhà đầu tư cần triển khai công tác: hoàn thiện, phê duyệt thiết kế sau thiết kế cơ sở; lập kế hoạch lựa chọn nhà thầu, trình cấp có thẩm quyền phê duyệt và tổ chức lựa chọn nhà thầu thi công theo Luật Đấu thầu để khởi công dự án, thời gian này cần tối thiểu 3 đến 6 tháng.

Theo tiến độ nêu trên, sớm nhất quý III/2025 mới có đủ cơ sở tạm ứng, thanh toán phần vốn ngân sách Nhà nước cho nhà đầu tư.

Ngoài ra, nếu trong trường hợp thời gian lựa chọn nhà đầu tư kéo dài do các yếu tố bất khả kháng như: không có nhà đầu tư tham gia đấu thầu, cần gia hạn thời gian mời thầu, các khó khăn nêu trên không được giải quyết kịp thời,… thì việc giải ngân vốn đầu tư công sẽ khó khăn.

Bên cạnh đó, hiện nay các Dự án thành phần đường song hành (nhóm Dự án thành phần 2) đang được đẩy nhanh tiến độ thi công để đảm bảo hoàn thành vào cuối năm 2025 theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.

Như vậy, sau khi hệ thống đường song hành dự kiến được hoàn thành trong năm 2025 vẫn chưa thể kết nối thông toàn bộ tuyến do các cầu lớn như cầu Hồng Hà, cầu Mễ Sở (qua sông Hồng), cầu Hoài Thượng (qua sông Đuống) thuộc Tiểu dự án đầu tư công trong Dự án thành phần 3 chưa hoàn thành, làm giảm hiệu quả đầu tư.

UBND TP. Hà Nội cho biết, với tình hình triển khai và khó khăn vướng mắc nêu trên, việc triển khai Tiểu dự án đầu tư công trong Dự án thành phần 3 như một dự án đầu tư công thông thường, do được triển khai độc lập, không phụ thuộc vào tiến độ, kết quả lựa chọn nhà đầu tư, sẽ giải quyết được các khó khăn, vướng mắc và đẩy nhanh tiến độ thực hiện, giải ngân nguồn vốn ngân sách Nhà nước.

Trong trường hợp lựa chọn được nhà đầu tư thực hiện phần còn lại của Dự án thành phần 3, Nhà nước sẽ sử dụng tài sản công là Tiểu dự án đầu tư công để hỗ trợ Nhà đầu tư thực hiện thu phí trên toàn tuyến cao tốc Vành đai 4.

“Trường hợp chưa lựa chọn được Nhà đầu tư, sau khi Tiểu dự án đầu tư công hoàn thành sẽ đảm bảo kết nối thông tuyến toàn bộ hệ thống đường song hành, Nhà nước có thể triển khai thực hiện thu phí đối với đường cao tốc được đầu tư xây dựng bằng nguồn vốn Ngân sách”, UBND TP. Hà Nội phân tích.