Đẩy mạnh hơn nữa đột phá thể chế theo yêu cầu của Hội nghị Trung ương 10

Cùng tham dự phiên họp có các Phó Thủ tướng Chính phủ: Lê Thành Long, Hồ Đức Phớc; các bộ trưởng, lãnh đạo các bộ, ngành, thành viên Ban Chỉ đạo.

Theo các báo cáo tại phiên họp, thực hiện kết luận của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính tại Phiên họp thứ hai của Ban Chỉ đạo, để xử lý kết quả rà soát trước đó, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã xây dựng đề nghị xây dựng Luật Đầu tư công (sửa đổi), Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quy hoạch, Luật Đầu tư, Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư và Luật Đấu thầu và dự thảo các luật này.

Cùng với đó, Bộ Tài chính xây dựng đề nghị xây dựng và Dự thảo về Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Chứng khoán, Luật Kế toán, Luật Kiểm toán độc lập, Luật Ngân sách nhà nước, Luật Quản lý, sử dụng tài sản công, Luật Quản lý thuế, Luật Dự trữ quốc gia.

Dự thảo 3 luật trên đã được Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, cho ý kiến và sẽ báo cáo Quốc hội tại kỳ họp thứ 8 (tháng 10/2024).

Cùng với đó, thông qua rà soát về vấn đề phân cấp, ủy quyền tại Luật Tổ chức Chính phủ năm 2015 và Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2015, các thành viên của Ban Chỉ đạo nhận thấy một số vướng mắc liên quan chủ thể được phân cấp, nhận phân cấp, quy trình thực hiện phân cấp; chủ thể được ủy quyền và quy trình thủ tục ủy quyền.

Ban Chỉ đạo cũng rà soát, nhận thấy một số vường mắc cụ thể tại một số luật khác. Trong đó, tại Luật Bảo vệ môi trường năm 2020, có những vướng mắc về các dự án đầu tư có yêu cầu chuyển mục đích sử dụng đất trồng lúa từ 2 vụ trở lên; quy định phê duyệt kết quả thẩm định báo cáo tác động môi trường.

Tại Luật Tài nguyên, Môi trường biển và hải đảo có các vướng mắc liên quan thời hạn giấy phép nhận chìm ở biển; thủ tục trong hoạt động nhận chìm ở biển. Tại Luật trồng trọt năm 2018, có vướng mắc trong quy định điều kiện buôn bán phân bón.

Ban Chỉ đạo cũng nghiên cứu các vướng mắc, bất cập tại các luật không thuộc phạm vi rà soát theo yêu cầu, nhận thấy có 10 luật, với 26 nội dung có mâu thuẫn, chồng chéo, bất cập, vướng mắc cần xem xét, giải quyết.

Cùng với thảo luận sôi nổi, cho ý kiến về nội dung các vướng mắc, bất cập nói trên, các thành viên Ban Chỉ đạo đề nghị thúc đẩy xử lý các vướng mắc, bất cập liên quan đến thủ tục hành chính đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 1015/QĐ-TTg ngày 30/8/2022, nhất là một số vướng mắc, bất cập tại các dự án luật đã có trong chương trình xây dựng luật, pháp lệnh của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội hoặc đang trình xây dựng.

Tư duy đổi mới, đột phá, tầm nhìn chiến lược, lâu dài

Kết luận phiên họp, Thủ tướng Phạm Minh Chính đánh giá cao và cơ bản nhất trí với các ý kiến tâm huyết, trách nhiệm, sát thực tiễn, sâu sắc, chất lượng của các Phó Thủ tướng Chính phủ và các thành viên Ban Chỉ đạo tại phiên họp; giao Văn phòng Chính phủ chủ trì, phối hợp với Bộ Tư pháp và các bộ, ngành liên quan tiếp thu đầy đủ các ý kiến, ban hành Thông báo kết luận Phiên họp để thống nhất triển khai.

Thủ tướng Chính phủ yêu cầu các thành viên Ban Chỉ đạo tiếp tục bám sát quy chế hoạt động, các nội dung, kế hoạch, hoạt động của Ban Chỉ đạo để tham gia đóng góp công sức, trí tuệ vào rà soát, xử lý vướng mắc trong hệ thống văn bản quy phạm pháp luật.

Các bộ trưởng, trưởng ngành tập trung chỉ đạo quyết liệt, hiệu quả, tập trung lãnh đạo, chỉ đạo, ưu tiên nhân lực, kinh phí, cơ sở vật chất, thời gian cho công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế, pháp luật; trong đó có việc rà soát, xử lý vướng mắc trong hệ thống văn bản quy phạm pháp luật.

Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh, chúng ta đang ở trong thời kỳ tăng tốc, bứt phá hoàn thành nhiệm vụ năm 2024, chuẩn bị bước sang năm 2025 – năm hoàn thành toàn bộ mục tiêu Đại hội lần thứ XIII của Đảng. Hội nghị Trung ương 10 đã nhấn mạnh yêu cầu tiếp tục đẩy mạnh 3 đột phá chiến lược, trong đó có đẩy mạnh hoàn thiện thể chế, tháo gỡ các điểm nghẽn về cơ chế, chính sách để khơi thông mọi nguồn lực cho phát triển.

Theo Thủ tướng, việc xây dựng, hoàn thiện thể chế, pháp luật phải theo hướng đẩy mạnh phân cấp, phân quyền mạnh mẽ hơn nữa; giảm thủ tục hành chính, giảm phiền hà, chi phí tuân thủ cho người dân, doanh nghiệp, xóa bỏ cơ chế xin – cho và môi trường phát sinh tham nhũng, tiêu cực, nhất là tham nhũng vặt; với tư duy thông thoáng, đổi mới, đột phá, tầm nhìn chiến lược, lâu dài cho sự phát triển, vì lợi ích quốc gia, dân tộc, tránh lợi ích cục bộ.

Thủ tướng lấy một số ví dụ cụ thể liên quan tới việc xây dựng quy định về triển khai các dự án đầu tư công, về hợp tác công – tư, về khuyến khích điện mặt trời áp mái…

Thủ tướng nêu rõ, Trung ương và các bộ, ngành tập trung xây dựng luật pháp, thể chế, cơ chế, chính sách, các chiến lược, kế hoạch, chương trình; đẩy mạnh phân cấp phân quyền, đi đôi với phân bổ nguồn lực, nâng cao năng lực thực thi cấp dưới và thiết kế công cụ kiểm tra, giám sát; địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm.

Thủ tướng lưu ý, quá trình rà soát, đề xuất xử lý các vướng mắc của pháp luật phải xuất phát từ thực tiễn, tháo gỡ vướng mắc từ thực tiễn. Trong xây dựng luật có nội dung cần quy định chi tiết, cụ thể nhưng cũng có nội dung cần quy định khái quát, nguyên tắc, nhất là những vấn đề còn biến động nhiều thì giao Chính phủ quy định bảo đảm linh hoạt, chính quyền từ Trung ương đến địa phương thực hiện căn cứ thực tiễn. Những vấn đề, dự án, công việc đã giao địa phương làm tốt thì cần phải đánh giá, khái quát, luật hoá.

Thủ tướng nhắc lại tinh thần “Cái gì đã chín, đã rõ, được thực tiễn chứng minh là đúng, thực hiện có hiệu quả, đa số đồng tình thì tiếp tục thực hiện, luật hóa; cái gì chưa có quy định hay thực tế vượt quá quy định thì mạnh dạn thí điểm, vừa làm, vừa rút kinh nghiệm, mở rộng dần, không cầu toàn và không nóng vội”.

Việc rà soát, xử lý vướng mắc trong hệ thống văn bản quy phạm pháp luật nói riêng và xây dựng, hoàn thiện thể chế, pháp luật nói chung phải bảo đảm tiến độ, thời gian, nâng cao chất lượng; trong quá trình xây dựng pháp luật phải phối hợp chặt chẽ với các cơ quan của Quốc hội.

Cho ý kiến về một số nội dung cụ thể trong 3 dự án luật do Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính chủ trì soạn thảo chuẩn bị trình Quốc hội, Thủ tướng yêu cầu các cơ quan chủ trì soạn thảo phối hợp chặt chẽ với các cơ quan của Quốc hội, tiếp thu các ý kiến xác đáng, giải trình thuyết phục với số liệu cụ thể, hoàn thiện các dự án luật.

Thủ tướng cũng cho ý kiến về các phương án xử lý đối với nội dung bất cập, vướng mắc đã được phát hiện, báo cáo tại phiên họp. Đối với các vướng mắc, bất cập tại các dự án luật đã có trong chương trình xây dựng luật, pháp lệnh hoặc đang trong quá trình xây dựng, trình cơ quan có thẩm quyền thì các bộ, cơ quan ngang bộ tổng hợp, đề xuất xử lý ngay trong quá trình hoàn thiện, trình cơ quan có thẩm quyền cho ý kiến hoặc xem xét thông qua. Đối với các dự án luật chưa có trong chương trình, kế hoạch xây dựng luật, pháp lệnh năm 2025 thì tổng hợp, báo cáo, đề xuất Quốc hội.

Cùng với đó, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu tiếp tục rà soát, xác định các bất cập, vướng mắc có tính cấp bách, những “điểm nghẽn” về thể chế cần tháo gỡ để tạo thuận lợi cho sản xuất, kinh doanh của người dân, doanh nghiệp, bảo đảm mục tiêu thúc đẩy tăng trưởng, kiểm soát lạm phát và ổn định kinh tế vĩ mô theo đúng yêu cầu nhiệm vụ và chỉ đạo của Chính phủ. Cùng với xây dựng luật, cần khẩn trương xây dựng ban hành các nghị định hướng dẫn thực hiện luật để tổ chức thực thi các luật kịp thời, hiệu quả.

Thủ tướng giao Bộ Tư pháp tham mưu kiện toàn nhân sự Ban Chỉ đạo theo đúng Quy chế hoạt động của Ban Chỉ đạo; đồng thời, tiếp tục tổng hợp tình hình xử lý văn bản sau rà soát và kết quả rà soát từ các bộ, cơ quan ngang bộ và địa phương; phối hợp với các bộ, cơ quan ngang bộ nghiên cứu, đánh giá các kết quả rà soát, báo cáo Ban Chỉ đạo xem xét, quyết định.

Để bảo đảm tính khách quan, toàn diện, chính xác của kết quả rà soát, bảo đảm đầy đủ cơ sở tham mưu cho Ban Chỉ đạo, Cơ quan thường trực Ban Chỉ đạo cần linh hoạt tổ chức các hoạt động hội nghị, hội thảo, lấy ý kiến chuyên gia, các nhà khoa học trong các lĩnh vực pháp luật được rà soát theo đúng quy định pháp luật, đặc biệt là các vấn đề có ý kiến khác nhau giữa cơ quan kiến nghị với bộ, cơ quan ngang bộ quản lý nhà nước.

Thủ tướng giao Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Thành Long, Phó Trưởng ban Thường trực tiếp tục chỉ đạo Bộ Tư pháp, các bộ, ngành liên quan thực hiện các nhiệm vụ thuộc phạm vi trách nhiệm của Ban Chỉ đạo, báo cáo Thủ tướng Chính phủ, Trưởng Ban theo quy định./.