Đưa Thủ đô phát triển toàn diện, nhanh, bền vững, văn hiến, là hình mẫu phát triển cho cả nước

Sáng 6/5, tại trụ sở Thành ủy Hà Nội, Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì cuộc làm việc của Thường trực Chính phủ với Ban Thường vụ Thành ủy Hà Nội.

Cuộc làm việc nhằm đánh giá tình hình kinh tế-xã hội 4 tháng đầu năm 2023, kết quả giữa nhiệm kỳ Đại hội XVII của Đảng bộ TP. Hà Nội; xử lý những kiến nghị và trao đổi tìm giải pháp để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội Thủ đô.

Cuộc làm việc nằm trong chương trình các thành viên Chính phủ làm việc với các địa phương theo phân công của Thủ tướng nhằm nắm bắt tình hình, giải quyết các vấn đề khó khăn, vướng mắc, đề xuất, kiến nghị của các địa phương.

Theo Thủ tướng Phạm Minh Chính, cuộc làm việc thể hiện sự quan tâm và trách nhiệm của Chính phủ với Thủ đô Hà Nội anh hùng, nghìn năm văn hiến. Trong nhiệm kỳ này, Bộ Chính trị đã có hai Nghị quyết liên quan tới Hà Nội và trên cơ sở Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng và hai Nghị quyết của Bộ Chính trị, Chính phủ đang cùng các cơ quan xây dựng, hoàn thiện sửa đổi Luật Thủ đô trình Quốc hội, bảo đảm tổng thể, bao trùm, khả thi, hiệu quả.

Thu hút FDI tăng trưởng đột phá, đứng đầu toàn quốc

Các báo cáo, ý kiến tại cuộc làm việc đánh giá Hà Nội có vị trí, vai trò đặc biệt quan trọng, là Thủ đô, trái tim của cả nước, là trung tâm chính trị-hành chính quốc gia, trung tâm kinh tế, khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, văn hóa-xã hội của cả nước.

Với 30 đơn vị hành chính, tổng diện tích gần 3.400 km², Hà Nội đứng thứ 2 về dân số và quy mô GRDP, xếp thứ 8 về GRDP bình quân đầu người, đứng thứ 30 về tốc độ tăng trưởng GRDP năm 2022 (thứ 32 quý I/2023). Hà Nội hiện đóng góp gần 13% GDP của cả nước; đóng góp 43% GRDP, 43,8% thu ngân sách của vùng đồng bằng sông Hồng.

Nhìn lại kết quả thực hiện giữa kỳ Đại hội XVII của TP. Hà Nội, các đại biểu thống nhất nhận định, trong bối cảnh chung của cả nước là khó khăn, thách thức nhiều hơn cơ hội và thuận lợi, tác động trực tiếp tới các mục tiêu, chỉ tiêu đã đề ra, Thành phố đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện khá toàn diện các mặt công tác; đạt được những kết quả tương đối toàn diện, tích cực trên tất cả các mặt.

Về kinh tế, Thành phố đã đẩy mạnh tái cơ cấu, đổi mới mô hình tăng trưởng, hướng tới phát triển nhanh và bền vững. Năm 2022, GRDP tăng trưởng 8,89%. Giai đoạn 2021-2022, tổng thu ngân sách nhà nước vượt gần 20% dự toán; giá trị nông nghiệp công nghệ cao đã chiếm tới 40% tổng giá trị sản xuất nông nghiệp; đẩy mạnh phát triển ngành dịch vụ; thúc đẩy chuyển đổi số; GRDP năm 2022 đạt bình quân gần 142 triệu đồng/người, tăng hơn 18 triệu đồng so với năm 2020, bình quân tăng 7,07%/năm…

Trong 4 tháng đầu năm 2023, tổng thu ngân sách nhà nước trên địa bàn là gần 178.000 tỷ đồng, đạt 50,4% dự toán, tăng 21,6% so với cùng kỳ. Thu hút FDI tăng trưởng đột phá với kết quả đứng đầu toàn quốc, đạt 1,71 tỷ USD (tăng 260% so với cùng kỳ). GRDP quý I năm 2023 tăng 5,8%.

Mạnh dạn, quyết liệt triển khai nhiều nhiệm vụ quan trọng

Kết luận cuộc làm việc, thay mặt Chính phủ, Thủ tướng Phạm Minh Chính cơ bản đồng tình với các báo cáo và ý kiến tại cuộc làm việc, ghi nhận, biểu dương nỗ lực và kết quả đạt được của Đảng bộ, chính quyền, quân và dân TP. Hà Nội, đóng góp quan trọng và sự nghiệp đổi mới, hội nhập và phát triển của đất nước.

Cấp ủy, chính quyền và nhân dân Hà Nội đã quyết tâm cao, nỗ lực lớn, hành động quyết liệt; bám sát, nghiêm túc thực hiện Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, các nghị quyết, chỉ đạo của Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Quốc hội, nghị quyết Đại hội Đảng bộ thành phố.

Tỉ lệ đóng góp của Hà Nội vào GDP, thu ngân sách của cả nước có chiều hướng tăng lên và Thủ đô luôn sẵn sàng chia sẻ với các tỉnh, thành phố khác trong lúc khó khăn, thách thức, nhất là trong dịch bệnh COVID-19. Thủ tướng cũng bày tỏ ấn tượng với nỗ lực của Thành phố trong đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, cải cách hành chính.

Đặc biệt, Thành phố đã ban hành và triển khai Nghị quyết 09 về phát triển công nghiệp văn hóa theo tinh thần Hội nghị văn hóa toàn quốc và chỉ đạo của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng. Theo Thủ tướng, đây là vấn đề mới, khó, nhưng Hà Nội đã mạnh dạn triển khai.

Hà Nội cũng rất quyết liệt trong triển khai dự án đường vành đai 4 Vùng Thủ đô, với sự chỉ đạo sâu sát của đồng chí Bí thư Thành ủy và sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, cùng cả nước đẩy mạnh đột phá chiến lược về hạ tầng.

Người đứng đầu Chính phủ đánh giá: Những thành tựu, kết quả của Hà Nội đã góp phần cùng cả nước thực hiện được mục tiêu ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, thúc đẩy tăng trưởng, bảo đảm các cân đối lớn; giữ vững ổn định chính trị, trật tự an toàn xã hội, củng cố quốc phòng-an ninh; thúc đẩy hội nhập và đối ngoại; phát triển văn hóa; chuyển dịch cơ cấu kinh tế…

Bên cạnh những kết quả, thành tựu rất cơ bản, Thủ tướng chỉ rõ một số tồn tại, hạn chế, khó khăn, thách thức của Thủ đô. Tăng trưởng cần đẩy mạnh hơn, tập trung vào 3 động lực phát triển chính gồm đầu tư, tiêu dùng, xuất khẩu.

Việc huy động nguồn lực ngoài xã hội cần hiệu quả hơn nữa theo tinh thần lấy đầu tư công dẫn dắt đầu tư tư, kích hoạt mọi nguồn lực phát triển; giải ngân đầu tư công, triển khai 3 chương trình mục tiêu quốc gia cần tích cực hơn nữa.

Công tác quy hoạch cần được đẩy mạnh hơn với tư duy đổi mới, tầm nhìn đột phá, chiến lược, dài hạn, chỉ ra và phát huy được tiềm năng khác biệt, cơ hội nổi trội, lợi thế cạnh tranh, hóa giải được các mâu thuẫn, tồn tại, hạn chế.

Một số chỉ số cải cách hành chính như PCI, PAR Index, PAPI, SIPAS cần nỗ lực cải thiện mạnh mẽ hơn. Kỷ luật, kỷ cương có lúc còn chưa nghiêm. Việc tháo gỡ khó khăn cho thị trường trái phiếu doanh nghiệp, bất động sản, các quy định phòng cháy, chữa cháy… cần tích cực hơn nữa.

Thủ đô phải là hình mẫu cho cả nước

Nhận định tình hình sắp tới vẫn có khó khăn, thách thức còn kéo dài và nhiều hơn cơ hội và thuận lợi, Thủ tướng mong muốn Hà Nội phát huy hơn nữa tinh thần tự lực, tự cường, đổi mới sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, xây dựng và phát triển Thủ đô toàn diện, nhanh, bền vững, văn hiến, xứng đáng là trung tâm chính trị, hành chính, kinh tế, văn hóa, xã hội, khoa học công nghệ của cả nước. Thủ đô phải là hình mẫu cho sự phát triển kinh tế-xã hội cả nước.

Nhấn mạnh một số quan điểm lãnh đạo, chỉ đạo điều hành, Thủ tướng yêu cầu tiếp tục quán triệt, cụ thể hóa Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, triển khai các nghị quyết, kết luận của Bộ Chính trị về phát triển vùng Đồng bằng sông Hồng, Thủ đô Hà Nội; triển khai thực hiện hiệu quả mục tiêu, nhiệm vụ đề ra trong Kế hoạch 5 năm, Chiến lược 10 năm và Nghị quyết Đại hội Đảng bộ Thành phố lần thứ XVII. Bám sát đường lối, chính sách của Đảng, Nhà nước và sự lãnh đạo, chỉ đạo của Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Quốc hội, Chính phủ, cụ thể hóa và vận dụng sáng tạo để thực hiện thành công các mục tiêu, nhiệm vụ đã đề ra.

Cùng với đó, Chính phủ và Hà Nội cần nhận thức rõ hơn về vai trò, vị trí, tiềm năng, tầm quan trọng của Thành phố trong sự phát triển chung của cả nước – Thủ đô vì cả nước, cả nước vì Thủ đô.

Nhận diện rõ các khó khăn, thách thức, tồn tại hạn chế yếu kém trong quá trình phát triển của Thành phố, phát huy hiệu quả mọi tiềm năng khác biệt, cơ hội nổi trội, lợi thế cạnh tranh, vươn lên mạnh mẽ bằng sức mạnh nội sinh, lấy nguồn lực bên trong là cơ bản, chiến lược, lâu dài, quyết định, nguồn lực bên ngoài là quan trọng và đột phá. 

Luôn bám sát thực tiễn, xuất phát từ thực tiễn, tôn trọng thực tiễn, lấy thực tiễn làm thước đo; chú trọng sơ kết, tổng kết, đúc rút kinh nghiệm hay, bài học quý, cách làm hiệu quả để tiếp tục phát huy, nhân rộng, tạo sức lan tỏa cao.

Khuyến khích, bảo vệ những người dám nghĩ, dám nói, dám làm, dám chịu trách nhiệm, dám đổi mới sáng tạo vì lợi ích chung, tránh khuynh hướng trông chờ, ỷ lại và sợ trách nhiệm.

Đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, cá thể hóa trách nhiệm gắn với phân bổ nguồn lực phù hợp, nâng cao năng lực thực thi của các cấp và tăng cường kiểm tra, giám sát, kiểm soát quyền lực. 

Xây dựng hệ thống cơ quan hành chính đoàn kết, thống nhất cao, liêm chính, dân chủ, hành động, hiệu quả, lấy người dân, doanh nghiệp làm trung tâm phục vụ. Xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức chuyên nghiệp, văn minh, hiện đại, trong sạch, tận tụy, vì nhân dân phục vụ.

Phản ứng chính sách linh hoạt, kịp thời, hiệu quả

Về nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm thời gian tới, Thủ tướng yêu cầu tiếp tục chủ động nắm bắt tình hình, không để bị động, bất ngờ; nâng cao khả năng dự báo những tác động, ảnh hưởng đến phát triển kinh tế Thành phố; phản ứng chính sách linh hoạt, kịp thời, hiệu quả.

Thứ hai, khẩn trương hoàn thành lập Quy hoạch Thủ đô Hà Nội thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050; Điều chỉnh tổng thể Quy hoạch chung xây dựng Thủ đô Hà Nội đến năm 2045 và tầm nhìn đến năm 2065. Tổ chức triển khai quy hoạch đô thị thật tốt, vừa hiện đại và bản sắc, mở rộng không gian phát triển, phát huy tiềm năng, thế mạnh của Thành phố.

Thứ ba, thực hiện nghiêm các nghị quyết, chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ về tháo gỡ khó khăn, phát triển thị trường bất động sản, trái phiếu doanh nghiệp; triển khai các nhiệm vụ, giải pháp về miễn, giảm, thuế, phí lệ, phí, tiền thuê đất; giảm lãi suất, cơ cấu lại nhóm nợ, giãn, hoãn nợ… theo thẩm quyền và quy định.

Thứ tư, trong bối cảnh lạm phát trên cả nước vẫn được kiểm soát và giảm dần theo các tháng, cần ưu tiên hơn cho mục tiêu tăng trưởng, tập trung thúc đẩy 3 động lực tăng trưởng chính (đầu tư, tiêu dùng, xuất khẩu), tăng cả cung và cầu.

Thứ năm, đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, phân cấp, phân quyền; giảm thủ tục, chi phí cho người dân và doan nghiệp.

Thứ sáu, tập trung cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, hỗ trợ phát triển doanh nghiệp, thúc đẩy khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo. Kịp thời tháo gỡ khó khăn, hỗ trợ, tạo điều kiện cho các doanh nghiệp để thúc đẩy phát triển sản xuất, kinh doanh, tạo việc làm, sinh kế cho người dân. Chú trọng đối thoại với cộng đồng doanh nghiệp, giải quyết ngay những bất cập, khó khăn, vướng mắc trong thẩm quyền.

Thứ bảy, đẩy mạnh hợp tác công-tư, huy động các nguồn lực xã hội với các mô hình lãnh đạo công-quản trị tư (như Nhà nước xây dựng chính sách, đấu nối hạ tầng khu công nghiệp, doanh nghiệp đầu tư hạ tầng bên trong khu công nghiệp và kêu gọi nhà đầu tư thứ cấp), đầu tư công-quản lý tư (ví dụ Nhà nước xây dựng công viên, giao tư nhân quản lý và khai thác); đầu tư tư-sử dụng công (ví dụ tư nhân xây dựng trụ sở, cơ quan nhà nước sử dụng)

Thứ tám, đổi mới, hiện đại hóa phương thức chỉ đạo, điều hành từ thủ công truyền thống sang môi trường điện tử; đẩy mạnh chuyển đổi số, Đề án 06 và tăng cường triển khai dịch vụ công trực tuyến trên Cổng dịch vụ công quốc gia.

Thứ chín, phát triển kinh tế-xã hội đi đôi với bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa truyền thống nghìn năm văn hiến và bảo vệ môi trường. Giải quyết tốt các vấn đề xã hội; thực hiện tốt chính sách an sinh xã hội, giải quyết việc làm. Tiếp tục đầu tư nâng cao chất lượng giáo dục, chất lượng nguồn nhân lực.

Thứ mười, tăng cường bảo đảm quốc phòng-an ninh, giữ vững an ninh, chính trị, trật tự, an toàn xã hội; nâng cao hiệu quả công tác đối ngoại và hội nhập quốc tế sâu rộng, thực chất, hiệu quả.

Cùng với đó, chú trọng công tác phòng, chống các loại dịch bệnh, bảo vệ chăm sóc sức khỏe nhân dân, nhất là trong mùa nắng nóng sắp tới; phòng, chống thiên tai, hỏa hoạn…

Thủ tướng đề nghị Hà Nội chú trọng công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, coi trọng công tác xây dựng Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh, nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của tổ chức Đảng và đảng viên. Tập trung xây dựng bộ máy tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả, xây dựng đội ngũ cán bộ đủ phẩm chất, năng lực, nhất là người đứng đầu, cơ cấu lại và nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức.

 Xử lý các kiến nghị bảo đảm khả thi, hiệu quả, đúng hạn, kịp thời

Tại cuộc làm việc, TP. Hà Nội đề xuất 31 kiến nghị cụ thể thuộc 4 lĩnh vực, trong đó 17 kiến nghị thuộc thẩm quyền của Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ, 14 kiến nghị thuộc các bộ, ngành.

Tại cuộc họp, lãnh đạo các bộ, ngành, các Phó Thủ tướng Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ đã trả lời, cho ý kiến về các kiến nghị liên quan tới việc đầu tư xây dựng đường Vành đai 4 Vùng Thủ đô, các dự án đường sắt đô thị, về phát triển nhà ở, các vấn đề liên quan tới đất đai…

Cơ bản đồng tình với các kiến nghị của Hà Nội, Thủ tướng nhấn mạnh 3 nguyên tắc giải quyết các kiến nghị này. Theo đó, thứ nhất, các Bộ trưởng trực tiếp giải quyết các vấn đề thuộc thẩm quyền của các bộ. Thứ hai, những việc thuộc thẩm quyền của Chính phủ, Thủ tướng thì các Bộ trưởng phối hợp với Hà Nội đề xuất. Nguyên tắc thứ ba là bảo đảm khả thi, hiệu quả, đúng hạn, kịp thời. Thủ tướng giao Hà Nội rà soát, thống kê các công việc đang vướng mắc, báo cáo Thủ tướng Chính phủ trước ngày 15/5.

Trong đó, với các dự án đường sắt đô thị, Thủ tướng yêu cầu Bộ Kế hoạch và Đầu tư xử lý các vướng mắc liên quan tới dự án, Bộ Tài chính xử lý các vướng mắc về vốn, Bộ Giao thông vận tải xử lý các vướng mắc liên quan tới hướng tuyến; hoàn thành trong quý II/2023.

Về hoàn thiện khung pháp lý cho hoạt động của Quỹ phát triển đất, Bộ Tài chính khẩn trương xây dựng Nghị định về tổ chức và hoạt động Quỹ phát triển đất, trình Chính phủ trong quý III/2023. Về việc ứng vốn từ Quỹ phát triển đất để thực hiện công tác giải phóng mặt bằng, Bộ Tài chính nghiên cứu xử lý kiến nghị của Hà Nội, nếu vượt thẩm quyền thì báo cáo Thủ tướng Chính phủ trong tháng 6/2023.

Về đề nghị Hà Nội được quyết định chuyển mục đích sử dụng đất từ 10 ha đất trồng lúa trở lên sang các loại đất phi nông nghiệp phù hợp với quy hoạch, đây là nội dung được nhiều địa phương kiến nghị, Thủ tướng giao các bộ, ngành khẩn trương báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét ban hành Nghị quyết phù hợp.

Theo Nghị quyết số 15-NQ/TW của Bộ Chính trị về phương hướng, nhiệm vụ phát triển Thủ đô Hà Nội đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, Hà Nội là thành phố “Văn hiến-Văn minh-Hiện đại”; trở thành trung tâm, động lực thúc đẩy phát triển vùng đồng bằng Sông Hồng, vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ và cả nước; hội nhập quốc tế sâu rộng, có sức cạnh tranh cao với khu vực và thế giới, phấn đấu phát triển ngang tầm thủ đô các nước phát triển trong khu vực.

Tốc độ tăng trưởng GRDP bình quân giai đoạn 2021-2025 cao hơn mức tăng bình quân chung của cả nước; GRDP giai đoạn 2026-2030 tăng 8,0-8,5%/năm; GRDP bình quân đầu người đạt 12.000-13.000 USD.

Tầm nhìn đến năm 2045, Thủ đô Hà Nội là thành phố kết nối toàn cầu, có mức sống và chất lượng cuộc sống cao, với GRDP/người đạt trên 36.000 USD; kinh tế, văn hoá, xã hội phát triển toàn diện, đặc sắc và hài hoà; tiêu biểu cho cả nước; có trình độ phát triển ngang tầm thủ đô các nước phát triển trong khu vực và trên thế giới.