Một nửa số người trên toàn cầu vẫn tin rằng đàn ông là những nhà lãnh đạo chính trị tốt hơn phụ nữ; hơn 40% tin rằng đàn ông điều hành doanh nghiệp tốt hơn phụ nữ; và 25% tin rằng việc đàn ông đánh vợ là hợp lý, theo báo cáo của Chương trình Phát triển Liên hợp quốc (UNDP) công bố hôm thứ Hai (12/6), phản ánh dữ liệu mới nhất từ Khảo sát Giá trị Thế giới.
Ở những quốc gia mà phụ nữ có trình độ học vấn cao hơn nam giới, khoảng cách trung bình về lương theo giới tính vẫn là 39% nghiêng về nam giới. Ảnh: CNN
Các tác giả của báo cáo cảnh báo các chuẩn mực xã hội thiên lệch về giới là một rào cản lớn trong việc đạt được bình đẳng giới, đồng thời cho biết thêm rằng việc đánh giá thấp khả năng và quyền của phụ nữ trong xã hội sẽ hạn chế các lựa chọn và cơ hội của phụ nữ.
Chuyên gia lý giải
Các tác giả của báo cáo cho biết thêm, những thành kiến này thể hiện ở nhiều khu vực, mức thu nhập, mức độ phát triển và văn hóa, đồng thời lưu ý rằng thước đo tổng hợp của UNDP về bất bình đẳng giới, được gọi là Chỉ số bất bình đẳng giới toàn cầu (GII), vẫn trì trệ kể từ năm 2019.
Điều này có nghĩa là thế giới không đi đúng hướng để đạt được bình đẳng giới vào năm 2030, theo báo cáo phản ánh quan điểm từ 80 quốc gia và vùng lãnh thổ và chiếm 85% dân số toàn cầu, đã lưu ý.
Những thành kiến này thể hiện theo nhiều cách, chẳng hạn như tỷ lệ phụ nữ ít được đại diện trong vai trò lãnh đạo. Trên thị trường lao động, phụ nữ chiếm chưa đến 1/3 các vị trí quản lý, trong khi bức tranh vẫn ảm đạm ở cấp lãnh đạo cao nhất: Tỷ lệ phụ nữ làm nguyên thủ quốc gia hoặc người đứng đầu chính phủ vẫn ở mức khoảng 10% kể từ năm 1995, theo báo cáo cho thấy.
Khoảng cách này không phản ánh trình độ học vấn. Tại 59 quốc gia nơi phụ nữ hiện có trình độ học vấn cao hơn nam giới, khoảng cách thu nhập bình quân giữa hai giới vẫn là 39% nghiêng về nam giới.
Báo cáo lưu ý rằng phản ứng toàn cầu đối với quyền của phụ nữ và những hậu quả sâu rộng của đại dịch Covid-19 đã làm cho vấn đề trở nên tồi tệ hơn.
Bình đẳng giới là “300 năm nữa”
“Các chuẩn mực xã hội làm suy giảm quyền của phụ nữ cũng gây bất lợi cho xã hội nói chung, cản trở sự mở rộng phát triển con người. Trên thực tế, sự thiếu tiến bộ về các chuẩn mực xã hội về giới đang dẫn đến một cuộc khủng hoảng phát triển con người: Chỉ số phát triển con người (HDI) toàn cầu lần đầu tiên giảm kỷ lục vào năm 2020—và một lần nữa vào năm sau đó”, Pedro Conceição, người đứng đầu bộ phận Con người của UNDP Văn phòng Báo cáo Phát triển, cho biết trong một tuyên bố.
Ông nói thêm: “Mọi người đều được hưởng lợi từ việc đảm bảo quyền tự do và quyền tự quyết cho phụ nữ”.
Tiến bộ hướng tới bình đẳng giới đang “biến mất trước mắt chúng ta”, Tổng thư ký Liên hợp quốc António Guterres đã cảnh báo vào tháng 3, đồng thời cho biết thêm rằng bình đẳng giới là “300 năm nữa”, theo ước tính mới nhất của UN Women, tổ chức của Liên hợp quốc chuyên về bình đẳng giới và trao quyền cho phụ nữ.
Guterres trích dẫn tỷ lệ tử vong mẹ cao, trẻ em gái bị ép kết hôn sớm, trẻ em gái bị bắt cóc và hành hung khi đi học là bằng chứng cho thấy hy vọng đạt được bình đẳng giới “ngày càng xa vời”.
“Quyền của phụ nữ đang bị lạm dụng, đe dọa và vi phạm trên khắp thế giới”, Guterres nói, đặc biệt nêu tên một số quốc gia bao gồm cả Afghanistan, nơi ông nói “phụ nữ và trẻ em gái đã bị xóa khỏi đời sống công cộng”.
Guterres cũng nói rằng “ở nhiều nơi, quyền sinh sản và tình dục của phụ nữ đang bị lùi lại”, mặc dù ông không nói rõ ở đâu.
Để đạt được bình đẳng giới, Guterres kêu gọi hành động “tập thể” và “khẩn cấp”, từ tăng cường giáo dục, thu nhập và việc làm cho phụ nữ và trẻ em gái, đặc biệt là ở các quốc gia đang phát triển ở Nam bán cầu, đến thúc đẩy sự tham gia của phụ nữ và trẻ em gái trong khoa học và công nghệ.
“Nhiều thế kỷ của chế độ gia trưởng, phân biệt đối xử và định kiến có hại đã tạo ra khoảng cách lớn về giới trong khoa học và công nghệ”, Guterres nói. “Rõ ràng các khuôn khổ toàn cầu không phù hợp với phụ nữ và trẻ em gái trên thế giới. Họ cần phải thay đổi”.
Mai Anh (theo LHQ, UNDP, CNN)
