84 người tử vong do bệnh dại, vì đâu nên nỗi?

Tính đến cuối tháng 12 năm 2024, cả nước đã ghi nhận 84 ca tử vong do bệnh dại. Bộ Y tế cho biết nguyên nhân chính là do người bị động vật nghi dại cắn không tiêm vắc-xin phòng dại kịp thời, hoặc tiêm không đủ liều. Bên cạnh đó, việc quản lý đàn chó, mèo còn lỏng lẻo và tỷ lệ tiêm vắc-xin phòng dại cho vật nuôi vẫn còn thấp.

Để ngăn ngừa bệnh dại, Bộ Y tế khuyến cáo người dân thực hiện các biện pháp như tiêm vắc-xin phòng dại cho chó, mèo.

Bệnh dại là bệnh lây truyền từ động vật sang người do virus dại gây ra, và hầu hết các trường hợp tử vong đều xảy ra khi các triệu chứng xuất hiện, với tỷ lệ tử vong gần như 100%.

Đây là một trong những bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, đặc biệt ở các quốc gia có tỷ lệ tiêm phòng cho động vật nuôi thấp, như tại Đông Nam Á.

Tại Hội nghị tổng kết công tác phòng, chống bệnh truyền nhiễm năm 2024 và kế hoạch phòng, chống bệnh truyền nhiễm năm 2025,  ông Nguyễn Lương Tâm, Phó cục trưởng Cục Y tế dự phòng, Bộ Y tế lo ngại khi bệnh này vẫn gây ra số lượng người tử vong cao như vậy.

“Bệnh dại có số tử vong cao, với gần 100 người, là do việc quản lý đàn chó mèo chưa tốt; tỷ lệ tiêm phòng dại trên đàn chó, mèo thấp (dưới 50%). Tình trạng chó, mèo thả rông, không đeo rọ mõm và không tiêm phòng dại phổ biến, trong khi người dân chủ quan không tiêm phòng dại khi bị chó, mèo cắn”, lãnh đạo Cục Y tế dự phòng nêu.

Để ngăn ngừa bệnh dại, Bộ Y tế khuyến cáo người dân thực hiện các biện pháp như tiêm vắc-xin phòng dại cho chó, mèo: Người dân cần tiêm vắc-xin phòng dại đầy đủ cho vật nuôi và tiêm nhắc lại theo khuyến cáo của ngành thú y. Đây là biện pháp hiệu quả nhất để giảm nguy cơ bệnh dại lây lan.

Tránh tiếp xúc với động vật có biểu hiện bất thường: Đặc biệt là với trẻ em, không nên đùa nghịch hay chọc phá chó mèo, nhất là các con vật có biểu hiện lạ như sủa lớn, tấn công không lý do hay bỏ chạy.

Khi bị chó, mèo cắn, người dân cần rửa vết thương ngay lập tức dưới vòi nước chảy trong 15 phút, sát trùng bằng cồn 70% hoặc thuốc sát khuẩn. Sau đó, cần đi tiêm vắc-xin phòng dại và/hoặc huyết thanh kháng dại càng sớm càng tốt. Tuyệt đối không tự điều trị hoặc nhờ thầy lang chữa trị.

Hạn chế buôn bán, giết mổ chó, mèo: Các địa phương cần tăng cường kiểm soát tình trạng buôn bán thịt chó mèo, đồng thời kiểm tra và xử lý nghiêm các cơ sở kinh doanh động vật không rõ nguồn gốc.

Khi có nguy cơ mắc bệnh dại: Cần đến ngay cơ sở y tế gần nhất để khám và xử lý kịp thời.

Bác sỹ Nguyễn Tuấn Hải từ hệ thống tiêm chủng Safpo/Potec khuyến cáo rằng việc tiêm vắc-xin phòng dại trước khi bị phơi nhiễm là cách hiệu quả nhất để bảo vệ sức khỏe.

Việc tiêm vắc-xin sớm không chỉ giúp giảm số mũi tiêm cần thiết mà còn giúp đơn giản hóa quá trình điều trị. Tuy nhiên, việc tiêm vắc-xin phòng dại ngay sau khi bị cắn vẫn là cần thiết để tránh nguy cơ tử vong.

Mặc dù nhiều người lo ngại về các tác dụng phụ của vắc-xin, đặc biệt là tác động lên hệ thần kinh, nhưng theo bác sỹ Hải, vắc-xin dại thế hệ mới được sản xuất bằng công nghệ hiện đại, đã giảm thiểu được các tác dụng phụ như vậy. Điều này giúp người dân yên tâm hơn khi tiêm phòng.

Bệnh dại hiện vẫn là mối đe dọa lớn đối với sức khỏe cộng đồng, đặc biệt là ở các vùng sâu, vùng xa. Bộ Y tế kêu gọi các cơ quan y tế và chính quyền địa phương cần tăng cường tuyên truyền về phòng chống bệnh dại, đặc biệt tại các khu vực có tỷ lệ tiêm vắc-xin thấp và tình trạng chó hoang chưa được kiểm soát.

Cùng với đó, các cơ quan chức năng cần thực hiện các biện pháp giám sát chặt chẽ việc tiêm vắc-xin phòng dại cho vật nuôi, kiểm soát chặt chẽ hoạt động buôn bán động vật hoang dã và thịt chó, mèo.

Việc tăng cường các biện pháp này sẽ giúp giảm nguy cơ bệnh dại lây lan, bảo vệ sức khỏe cho cộng đồng và giảm thiểu các ca tử vong do bệnh dại trong tương lai.