Việt Nam và Bangladesh là hai quốc gia có nền tảng lịch sử tương đồng, cùng trải qua nhiều thập kỷ đấu tranh giành độc lập. Hai nước chính thức thiết lập quan hệ ngoại giao vào ngày 11/2/1973. Kể từ đó đến nay, quan hệ hữu nghị truyền thống giữa hai nước luôn bền chặt. Lãnh đạo và nhân dân hai nước luôn dành cho nhau tình cảm thân thiện, với tin cậy chính trị cao. Đây chính là nền tảng vững chắc cho việc thúc đẩy hợp tác song phương trên các lĩnh vực.
Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ và Chủ tịch Quốc hội Bangladesh Shirin Sharmin Chaudhury chụp ảnh chung. Ảnh: Doãn Tấn – TTXVN
Trong 50 năm qua, quan hệ chính trị giữa hai nước được tăng cường chặt chẽ, tin cậy hơn thông qua các chuyến thăm và tiếp xúc cấp cao, trong đó đáng chú ý về phía Việt Nam có các chuyến thăm Bangladesh của Chủ tịch nước Trần Đức Lương (tháng 3/2004), Chủ tịch nước Trần Đại Quang (tháng 3/2018) và Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ (tháng 9/2023), và về phía Bangladesh có chuyến thăm Việt Nam của Thủ tướng Khaleda Zia (tháng 5/2005); Thủ tướng Sheikh Hasina (tháng 11/2012); Tổng thống Abdul Hamid (tháng 8/2015); Chủ tịch Quốc hội Shirin Sharmin Chaudhury (tháng 7/2017).
Trong cuộc hội đàm ở Dhaka hồi cuối tháng 9, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ và người đồng cấp Shirin Sharmin Chaudhury của Bangladesh đã khẳng định coi trọng quan hệ hữu nghị truyền thống Việt Nam-Bangladesh, đồng thời nhất trí tăng cường trao đổi đoàn các cấp và các kênh Nhà nước, Chính phủ và Quốc hội cũng như giao lưu nhân dân, thúc đẩy triển khai các cơ chế song phương, nhất là Ủy ban hỗn hợp về hợp tác kinh tế, văn hóa, khoa học kỹ thuật.
Cùng với việc trao đổi các đoàn cấp cao, hai nước đã duy trì các cơ chế hợp tác như Ủy ban hỗn hợp về kinh tế, văn hóa, khoa học kỹ thuật (phía Việt Nam do Bộ trưởng Bộ Công thương và phía Bangladesh do Bộ trưởng Tài chính và Kế hoạch chủ trì); Tiểu ban hỗn hợp Việt Nam-Bangladesh do Thứ trưởng Bộ thương mại hai nước chủ trì; Tham khảo chính trị giữa hai Bộ Ngoại giao… Hai nước đã tiến hành 2 kỳ họp của Ủy ban hỗn hợp về kinh tế, văn hóa, khoa học kỹ thuật; 2 kỳ họp Tiểu ban hỗn hợp; 2 kỳ họp Tham khảo chính trị giữa hai Bộ Ngoại giao cấp Thứ trưởng.
Mới đây, trong kỳ họp lần thứ 2 Tham khảo chính trị giữa Việt Nam và Bangladesh do Thứ trưởng Ngoại giao Việt Nam Đỗ Hùng Việt và Thứ trưởng Ngoại giao Bangladesh Masud Bin Momen đồng chủ trì tại thủ đô Dhaka vào ngày 14/5/2023, hai bên đã nhất trí thời gian tới sẽ phối hợp xây dựng tầm nhìn dài hạn cho quan hệ hai nước, thúc đẩy trao đổi các chuyến thăm cấp cao và các cấp, tăng cường họp định kỳ các cơ chế hợp tác hiện có, xem xét sớm khởi động lại và kiện toàn, nâng cấp Ủy ban Hỗn hợp về hợp tác kinh tế, văn hóa, khoa học kỹ thuật trong thời gian tới.
Hai bên cũng nhất trí tăng cường hợp tác trong lĩnh vực quốc phòng-an ninh, kinh tế-thương mại và đầu tư, giáo dục, nông nghiệp, thủy sản và chăn nuôi, tăng cường giao lưu văn hóa và du lịch; nhất trí phối hợp thúc đẩy các bộ, ngành liên quan của hai bên tăng cường rà soát, gia hạn các văn bản hợp tác như Bản ghi nhớ về hợp tác thủy sản và chăn nuôi, Bản ghi nhớ về hợp tác du lịch, Bản ghi nhớ về hợp tác trong lĩnh vực chế tạo máy, Chương trình trao đổi văn hóa cho giai đoạn mới, ký mới Bản ghi nhớ về Hợp tác Công nghệ thông tin, Bản ghi nhớ về hợp tác xúc tiến thương mại…
Mặt khác, hai nước cũng thường xuyên có sự trao đổi, hợp tác khá chặt chẽ tại các diễn đàn quốc tế, nhất là tại Liên hợp quốc. Bangladesh đã ủng hộ Việt Nam vào vị trí Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc 2020-2021. Cả Việt Nam và Bangladesh đều trúng cử vào Hội đồng Nhân quyền nhiệm kỳ 2023-2025.
Hai bên nhất trí tiếp tục tăng cường phối hợp tại các diễn đàn khu vực và quốc tế, ủng hộ ứng cử của nhau, cũng như chia sẻ quan điểm, lập trường tại các diễn đàn của các nước đang phát triển như phong trào Không liên kết, hợp tác Nam-Nam, nhằm tăng cường tiếng nói, thúc đẩy đoàn kết, tự chủ, tự cường của các nước trong khu vực. Hiện hai bên chia sẻ trên tinh thần tin cậy, cởi mở về tình hình khu vực, quốc tế, các vấn đề biến đổi khí hậu, quản lý và giảm nhẹ thiên tai, an ninh nguồn nước, an ninh năng lượng và di cư…
Về kinh tế, Bangladesh là một trong những đối tác thương mại lớn của Việt Nam ở khu vực Nam Á. Trao đổi thương mại giữa hai nước tăng nhanh, từ 288 triệu USD lên gần 800 triệu USD giai đoạn 2010-2014. Trong những năm gần đây, quan hệ thương mại giữa hai nước tiếp tục phát triển tích cực bất chấp đại dịch COVID-19. Năm 2022, trao đổi thương mại song phương đã đạt gần 1,5 tỷ USD, đưa Bangladesh trở thành đối tác thương mại lớn thứ hai của Việt Nam ở khu vực Nam Á. Việt Nam xuất khẩu sang Bangladesh các mặt hàng gạo, thức ăn gia súc, nguyên liệu sản phẩm hóa chất; và nhập khẩu hàng thủy sản, nguyên phụ liệu thuốc lá, dược phẩm.
Hai nước đã đặt mục tiêu đạt kim ngạch thương mại 2 tỷ USD trong những năm tới. Để thực hiện mục tiêu này, lãnh đạo hai nước nhất trí phối hợp thúc đẩy các bộ, ngành liên quan và cộng đồng doanh nghiệp hai nước tăng cường trao đổi đoàn xúc tiến thương mại, tìm hiểu thị trường, nghiên cứu các sản phẩm và lĩnh vực mà hai bên có tiềm năng, xúc tiến mở đường bay thẳng kết nối giữa hai nước nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho việc gia tăng hợp tác, giao lưu.
Phía Bangladesh đề nghị Việt Nam xem xét đầu tư vào các khu công nghiệp, khu công nghệ phần mềm của Bangladesh, khẳng định sẽ có nhiều ưu đãi đối với các nhà đầu tư Việt Nam; hoan nghênh Việt Nam gia tăng xuất khẩu các mặt hàng có thế mạnh vào thị trường Bangladesh như máy móc nông nghiệp, nguyên vật liệu, hàng gia dụng, điện tử, nông-thủy sản chế biến.
Về đầu tư, Bangladesh hiện có 18 dự án đầu tư tại Việt Nam với tổng vốn đăng ký 930 nghìn USD, đứng thứ 101/142 nước và vùng lãnh thổ có đầu tư vào Việt Nam (tính đến tháng 8/2023).
Trong hợp tác nông nghiệp, hai nước đã ký Bản ghi nhớ về hợp tác thủy sản và chăn nuôi giai đoạn 2018-2022; đã gia hạn Bản ghi nhớ về thương mại gạo thêm 5 năm (từ 2022-2027). Hai bên đang tích cực trao đổi đoàn các cấp sang thăm, học tập, trao đổi kinh nghiệm về chính sách phát triển kinh tế, tái định cư và di dân, nuôi trồng thủy sản.
Như vậy, có thể thấy sau 5 thập kỷ hình thành và phát triển, quan hệ Việt Nam-Bangladesh đã phát triển bền chặt hơn bao giờ hết. Tuy nhiên, theo giới phân tích, quan hệ giữa hai nước vẫn còn nhiều tiềm năng và thế mạnh chưa được khai thác triệt để.
Vì thế, để đưa quan hệ hai nước phát triển mạnh mẽ hơn nữa, phát biểu tại Học viện Ngoại giao Bangladesh hôm 21/9 trong khuôn khổ chuyến thăm chính thức tới quốc gia Nam Á này, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đã đưa 5 giải pháp cụ thể, gồm: Làm sâu sắc hơn quan hệ chính trị, gia tăng tin cậy và hiểu biết lẫn nhau giữa lãnh đạo và các cấp, các ngành hai nước; Tăng cường gắn kết kinh tế, coi đây là trọng tâm và động lực phát triển của quan hệ hai nước; Làm sâu sắc hơn nữa hợp tác quốc phòng và an ninh; Đẩy mạnh giao lưu nhân dân, vun đắp tình đoàn kết, hữu nghị giữa nhân dân hai nước; Tăng cường hợp tác trên cả kênh song phương và đa phương nhằm ứng phó với các thách thức biến đổi khí hậu, nước biển dâng, thiên tai, bão lũ, dịch bệnh, an ninh nguồn nước…/.
Minh Phương
