5 xu hướng lớn tác động mạnh đến khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo

Làm việc với Bộ Khoa học và Công nghệ ngày 1/4, Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Chí Dũng nhấn mạnh, sau 40 năm đổi mới, Việt Nam đã đạt nhiều thành tựu quan trọng, với mục tiêu đến năm 2030 trở thành nước đang phát triển có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao và đến năm 2045 trở thành nước phát triển, thu nhập cao.

"Thời gian còn lại không nhiều, muốn đạt mục tiêu đề ra, chúng ta phải có những động lực mới, chính là khoa học công nghệ (KHCN) và đổi mới sáng tạo", Phó Thủ tướng khẳng định.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đáng khích lệ, Phó Thủ tướng cũng chỉ ra những thách thức lớn. Đó là khoảng cách trình độ KH&CN với các nước phát triển còn xa. Nhận thức về vai trò của KHCN, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số ở một số bộ, ngành, địa phương chưa đầy đủ. Hành lang pháp lý chưa đồng bộ, còn nhiều "điểm nghẽn". Nghiên cứu và ứng dụng công nghệ chưa tạo đột phá chiến lược. Trong khi nguồn nhân lực KHCN còn thiếu hụt nghiêm trọng thì đầu tư cho nghiên cứu khoa học, hạ tầng số chưa đáp ứng yêu cầu.

Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Chí Dũng nhấn mạnh, KHCN, đổi mới sáng tạo chính là động lực mới để đạt mục tiêu đến năm 2030 trở thành nước đang phát triển có công nghiệp hiện đại.

Phó Thủ tướng phân tích 5 xu hướng tác động mạnh đến lĩnh vực KHCN, gồm: vốn đầu tư vào KHCN ngày càng tăng; sự phát triển nhanh của AI, đặc biệt là AI tạo sinh; sự hợp tác chặt chẽ giữa Chính phủ, viện, trường, tập đoàn lớn và startup trong hệ sinh thái đổi mới sáng tạo; cạnh tranh khốc liệt về nhân lực chất lượng cao, dữ liệu và năng lực tính toán; cùng với đó là chính sách của các nước ngày càng linh hoạt để dẫn dắt lĩnh vực KHCN, đặc biệt trong các ngành chiến lược như bán dẫn và AI.

Trước những cơ hội và thách thức đó, Phó Thủ tướng yêu cầu Bộ Khoa học và Công nghệ tập trung vào 8 nhiệm vụ trọng tâm. Thứ nhất, nhanh chóng kiện toàn bộ máy tổ chức, coi đây là cơ hội để tái cấu trúc ngành, lĩnh vực, sắp xếp lại nhân lực. Thứ hai, triển khai quyết liệt các chủ trương của Đảng và Nhà nước, đặc biệt là Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị, Nghị quyết 193 của Quốc hội và Nghị quyết 03 của Chính phủ.

Thứ ba, đẩy mạnh hoàn thiện thể chế, chính sách theo hướng đồng bộ, minh bạch, xóa bỏ rào cản cản trở sự phát triển, quyết tâm loại bỏ tư duy "không quản được thì cấm". Thứ tư, đầu tư mạnh mẽ cho hạ tầng số, trong đó sớm triển khai hai tuyến cáp quang biển, mạng 5G toàn quốc, xây dựng trung tâm dữ liệu lớn và phát triển công nghệ mũi nhọn như AI, IoT, blockchain, bán dẫn. Thứ năm, tập trung nghiên cứu KHCN và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, đẩy mạnh liên kết giữa Nhà nước, doanh nghiệp và nhà khoa học, lấy ứng dụng thực tiễn làm thước đo hiệu quả.

Thứ sá, thúc đẩy đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trong doanh nghiệp, tăng cường liên kết giữa khu vực kinh tế trong nước và FDI để tiếp nhận chuyển giao công nghệ.

"Làm thế nào để khuyến khích công nghệ mới, nâng cao năng lực doanh nghiệp Việt Nam mà vẫn thu hút được FDI chất lượng cao, rút ngắn khoảng cách giữa doanh nghiệp trong nước và doanh nghiệp FDI, đưa nước ta tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu", Phó Thủ tướng nhấn mạnh.

Thứ bảy, đẩy mạnh hợp tác quốc tế, tận dụng nguồn lực từ các nước tiên tiến, tổ chức quốc tế và tập đoàn công nghệ lớn nhằm nâng cao năng lực nội tại của Việt Nam. Thứ tám, xây dựng các cơ sở dữ liệu quốc gia đồng bộ, nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước trên nền tảng số, bảo đảm an ninh mạng và an toàn dữ liệu.

Phó Thủ tướng cũng sơ bộ đồng ý với các kiến nghị của Bộ, giao các bộ, ngành liên quan sớm giải quyết, đặc biệt về cơ chế chính sách, đầu tư hạ tầng, kết nối cơ sở dữ liệu và phát triển nhân lực.

Minh Thu

Nguồn: https://doanhnghiepvn.vn/cong-nghe/5-xu-huong-lon-tac-dong-manh-den-khoa-hoc-cong-nghe-doi-moi-sang-tao/20250402095150940