Nhận biết các dấu hiệu đầu tiên cảnh báo bị ngộ độc thực phẩm như đau bụng, tiêu chảy, buồn nôn, mệt mỏi… giúp bạn kịp thời chăm sóc sức khỏe.
Bác sĩ, Tiến sĩ Vũ Trường Khanh (Trưởng khoa Tiêu hóa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội) cho biết, ngộ độc thực phẩm xảy ra khi một người ăn phải thực phẩm bị nhiễm vi trùng truyền nhiễm. Mùa hè nắng nóng, bảo quản thực phẩm không đúng cách có thể khiến thực phẩm dễ ôi thiu, tạo thuận lợi cho vi khuẩn, virus và ký sinh trùng sinh sôi. Dấu hiệu và thời gian của các triệu chứng khi bị ngộ độc thực phẩm có thể khác nhau tùy theo vi trùng gây bệnh. Tuy nhiên, bạn có thể biết các dấu hiệu đầu tiên phổ biến khi bị ngộ độc thực phẩm để kịp thời chăm sóc bản thân, nhanh chóng hồi phục sức khỏe.
Đau bụng
Người bị ngộ độc thực phẩm ban đầu thường có dấu hiệu đau bụng. Các chất độc có hại gây kích ứng niêm mạc dạ dày gây ra tình trạng đau bụng và co thắt khi cơ bụng hoạt động để đẩy các sinh vật lạ ra ngoài. Theo Tiến sĩ Khanh, đau bụng, đau co thắt vùng thượng vị có thể do ngộ độc nhưng cũng có thể do dạ dày và ruột bị viêm cấp tính.
Khi ăn các thực phẩm không được nấu chín như thịt thái lát, bánh pudding, bánh ngọt, bánh mì sandwich không đảm bảo vệ sinh, bạn có thể bị ngộ độc thực phẩm do e.coli, campylobacter, tụ cầu, lỵ trực trùng… Các triệu chứng như đau bụng, buồn nôn, co thắt dạ dày thường xuất hiện sau ăn từ 30 phút đến 8 giờ.
Đau bụng là một trong những dấu hiệu thường gặp khi bị ngộ độc thực phẩm. Ảnh: Freepik
Tiêu chảy
Tình trạng đi ngoài ra nước và phân lỏng xảy ra trong khoảng 24 giờ khi bị ngộ độc thực phẩm. Triệu chứng tiêu chảy thường kèm với cảm giác muốn đi vệ sinh gấp, đầy bụng hoặc đau quặn bụng. Tuy nhiên, tiêu chảy xảy ra có thể do tình trạng viêm nhiễm khiến ruột hấp thu kém nước và các chất lỏng.
Khi ăn sống một số loài có vỏ, nhất là hàu, bạn có thể mắc vi khuẩn vibrio trong vòng 24 giờ. Các triệu chứng điển hình ban đầu có thể nhận biết như tiêu chảy ra nước, buồn nôn, nôn mửa. Những người ngộ độc nặng thường xuất hiện triệu chứng sốt, ớn lạnh, co thắt dạ dày.
Các loại thịt, thịt gia cầm, nước thịt, các loại thực phẩm nấu theo mẻ lớn và bảo quản ở nhiệt độ không an toàn có thể khiến người ăn bị ngộ độc do mắc phải vi khuẩn campylobacter, clostridium perfringens. Người bệnh có triệu chứng ban đầu như tiêu chảy, co thắt dạ dày kéo dài dưới 24 giờ, nôn mửa.
Khi ăn trái cây hoặc rau sống, các loại thảo mộc bị nhiễm cyclospora, người bệnh có thể gặp triệu chứng tiêu chảy toàn nước, chán ăn, sụt cân, đầy bụng buồn nôn, mệt mỏi trong khoảng một tuần.
Buồn nôn, nôn
Theo Tiến sĩ Khanh, buồn nôn và nôn là phản ứng phổ biến xảy ra khi cơ thể cố gắng đẩy các vi sinh vật, các chất độc hại ra khỏi cơ thể. Nhiều người ngộ độc thực phẩm có thể bị nôn liên tục trong vài ngày. Bạn nên bổ sung điện giải, nước hoa quả để tránh mất nước khi bị ngộ độc.
Các loại thịt gà, thịt sống hoặc nấu chưa chín, trứng, sữa, nước trái cây chưa tiệt trùng, trái cây và rau sống… có thể khiến bạn bị ngộ độc nếu chứa vi khuẩn salmonella. Các triệu chứng ban đầu thường gặp trong 6 giờ đến 6 ngày như tiêu chảy (có thể ra máu), sốt, buồn nôn, nôn mửa, co thắt dạ dày.
Nhức đầu
Nhức đầu là triệu chứng khá phổ biến. Nhức đầu có thể do căng thẳng, do uống rượu, mất nước hay mệt mỏi nhưng cũng có thể do ngộ độc thực phẩm. Người bị ngộ độc thực phẩm nếu bị nôn và tiêu chảy cũng làm tăng nguy cơ nhức đầu do mất nước.
Virus noro có thể có trong rau lá xanh, trái cây tươi, động vật có vỏ (hàu sống), nước bị ô nhiễm, bề mặt có virus… Người bị ngộ độc do virus này có thể bị nhức đầu, đau nhức cơ thể, tiêu chảy, buồn nôn, nôn, đau bụng. Các triệu chứng thường kéo dài từ 12-48 giờ.
Mệt mỏi, yếu cơ
Ngộ độc thực phẩm thường gây chán ăn, mệt mỏi vì hệ thống miễn dịch phản ứng với nhiễm trùng. Cơ thể giải phóng cytokine chống nhiễm trùng.
Thực phẩm đóng hộp hoặc lên men, rượu tự chế… có thể khiến người sử dụng bị ngộ độc thực phẩm nếu nhiễm khuẩn clostridium botulinum (botulism). Người bệnh có thể gặp các triệu chứng ban đầu như yếu cơ, nhìn mờ, sụp mí mắt, nói lắp, khó nuốt. Các triệu chứng ban đầu này có thể chuyển biến nặng hơn trong vòng 18-36 giờ.
Ngoài ra, vi khuẩn gây bệnh phổ biến e.coli có thể có trong thịt bò tái sống, sữa, nước trái cây chưa tiệt trùng, rau sống, nước bị ô nhiễm. Triệu chứng ban đầu tương tự với ngộ độc thực phẩm do các vi khuẩn khác. Tiến sĩ Khanh cho biết, có khoảng 5-10% người được chẩn đoán nhiễm e.coli có thể tiến triển nặng, dễ gặp các biến chứng đe dọa tính mạng.
Thực phẩm thường nhiễm vi khuẩn như campylobacter, salmonella, e.coli… Ngộ độc thực phẩm thường không nghiêm trọng. Hầu hết mọi người ăn phải thực phẩm bị ô nhiễm sẽ khỏi bệnh trong vài ngày và không cần điều trị. Nếu các dấu hiệu ban đầu không cải thiện kèm theo nôn, nhịp tim nhanh, mắt trũng và đi tiểu ít hoặc không có nước tiểu, tiêu chảy ra máu, sốt cao, bạn cần thăm khám để được chẩn đoán và điều trị kịp thời, tránh các biến chứng nguy hiểm.
Lục Bảo
